Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Messina wordt vaak overgeslagen tijdens een rondreis Sicilië, maar alleen al vanwege de bijzondere klokkentoren is deze stad in het uiterste noordoosten van het eiland een bezoekje waard. De campanile heeft namelijk de grootste en meest ingenieuze astronomische klok ter wereld!
Niet alleen bewonder je er de verschillende sterrenbeelden, er is ook een eeuwigdurende kalender, met een engel die altijd de juiste dag van het jaar aanwijst. Om middernacht zie je de wijzer verspringen naar een nieuwe datum. Maar het echte spektakel zie je twaalf uur eerder…
Dina en Clarenza – twee lokale heldinnen
Overdag slaan de drie meter hoge beelden van Dina en Clarenza, aan weerszijden van de bronzen haan, elk kwartier en elk uur de klok. Deze twee lokale heldinnen hebben Messina volgens de overlevering gered van de ondergang.
In de nacht van 8 augustus 1282 probeerden de troepen van het regime van Anjou de stad aan te vallen en in te nemen. De twee vrouwen stonden op wacht en slaagden erin de inwoners van de stad te mobiliseren, zodat men de aanval af kon wenden.
Terwijl Clarenza de klokken van de Duomo luidde, zou Dina de vijandelijke soldaten hebben bekogeld met stenen, om te voorkomen dat ze ongestoord konden oprukken.
De haan en de leeuw
Om twaalf uur ’s middags worden alle bronzen beelden in beweging gezet, voor een schitterende show die maar liefst twaalf minuten duurt.
De show begint met de ruim twee meter grote haan, die drie keer kraait, en de vier meter hoge vergulde leeuw, die drie keer brult en de vlag met het wapen van Messina in de lucht steekt. De leeuw staat symbool voor de kracht van Messina en haar inwoners in de strijd tijdens de Vespers van 1282; de haan staat voor de wederopstanding van de stad.
Na de haan en de leeuw komen verschillende beelden voorbij die verwijzen naar de historie van de stad en verschillende lokale tradities, waarbij tegelijkertijd het Ave Maria van Schubert over het plein schalt.
De wijzen uit het oosten en de twaalf apostelen
Het spektakel werd in 1933 voor het eerst opgevoerd, nadat Théodore Ungerer, uit Straatsburg, tekende voor het ontwerp. Ungerer verdeelde de zestien vlakken van het uurwerk in vier tetralogieën (vier stukken die bij elkaar horen), die hij op de vier armen van het kruis plaatste.
Zo horen de feesten Pasen, Pinksteren, Kerstmis en Drie Koningen bij elkaar, evenals de leeuw, de haan, het verloop van de dagen en de verschillende stadia van het leven (met levensgrote beelden).
De Bijbelse scènes verschillen naar de tijd van het jaar en de liturgische kalender. Tussen Kerstmis en Drie Koningen zie je de herders die knielen voor het pasgeboren kindje Jezus, Jozef en Maria.
Tussen Drie Koningen en Pasen schitteren de drie wijzen uit het oosten. Ze knielen voor Maria, die Jezus in haar armen draagt. Van Pasen tot Pinksteren zie je de wederopstanding van Jezus, tussen Pinksteren en Kerstmis gevolgd door de uitstorting van de heilige geest, met een duif die boven de hoofden van de twaalf apostelen vliegt.
Zeven Romeinse goden en het verstrijken van de tijd
De dagen van de week worden uitgebeeld door zeven Romeinse goden in hun strijdwagens: Diana, godin van de jacht (maandag), Mars, god van de oorlog (dinsdag), Mercurius, god van de reizigers en de handel (woensdag), Jupiter, oppergod en god van hemel en onweer (donderdag), Venus, godin van de schoonheid (vrijdag), Saturnus (zaterdag) en Apollo (zondag).
Een kind, een jongeman, een soldaat en een oude man staan symbool voor het verstrijken van de tijd. Ze lopen alle vier in een cirkel om de dood, die wordt verbeeld door een skelet met een zeis in de hand.
Een ander kwartet wordt gevormd door de maan, de planeten, de uren en de dagen. Tot slot is er nog een viertal dat bestaat uit Dina, Clarenza, de Madonna della Lettera en de Chiesa di Montalto.
Madonna della Lettera
Rondom de Madonna, die een brief met de zegen voor de stad in haar hand houdt, hebben de lokale ambassadeurs zich verzameld. Ze knielen om de beurt voor haar neer.
Het verhaal gaat dat de apostel Paulus in 42 na Christus in Messina aan kwam, om de lokale bevolking te bekeren tot het christendom. Wanneer hij weer naar Palestina terugkeert, wil een delegatie van Messinesi hem vergezellen, om Maria te ontmoeten en te vragen naar de zegen voor hun stad.
Deze ontmoeting vindt plaats op 3 juni 42, waarbij ze inderdaad een brief meekrijgen, opgesteld in het Hebreeuws, met Maria’s zegen voor Messina, opgerold en dichtgebonden met een lok van haar haren.
Chiesa di Montalto
De scène over de kerk van Montalto verwijst naar een lokale legende. In 1294 zou Maria in een droom zijn verschenen aan monnik Nicola, met een speciaal verzoek. Hij moest de volgende dag met de belangrijkste mensen van de stad naar de Colle della Caperrina komen, waar een duif om twaalf uur ’s middags aan zou wijzen wat de omtrek moest worden van een nieuwe kerk gewijd aan Maria.
Op de klokkentoren zie je de duif vliegen, waarbij onder zijn vleugels langzaam de kerk van Montalto verrijst. De kerk zelf werd helaas tijdens de aardbeving van 1908 verwoest, waarna op dezelfde plek het Santuario di Montalto werd gebouwd.
Beklim de klokkentoren van Messina
Je kunt een kijkje nemen in de klokkentoren om alle bronzen beelden ook buiten het schouwspel van twaalf uur ’s middags allemaal te kunnen zien. Ook werp je dan een blik op het complexe mechanisme dat de beelden in werking zet. Eenmaal boven heb je bovendien een prachtig uitzicht over de stad en over de Straat van Messina.
De klokkentoren is geopend van dinsdag tot en met zondag van 11.00 tot 13.00 uur. Zondagmiddag kun je er ook van 16.30 tot 18.00 uur terecht. Bij slecht weer blijft de toren gesloten.
Een kaartje kost vier euro, kinderen tot achttien jaar betalen slechts twee euro (2021). Wil je ook de schatkamer van de Duomo bezoeken, dan betaal je zes euro. De meest actuele info vind je via MessinArte. Reserveren is aan te raden en kan via info@messinarte.it.
