Jarenlang stond ze op het duizend lire-biljet, Maria Montessori, de grondlegster van het inmiddels wereldwijd bekende Montessori-onderwijs, over wie vanaf 30 mei 2024 een prachtige film te zien is in de bioscoop, in een Italiaans-Franse coproductie.
Een van de eerste vrouwelijke artsen in Italië
Maria Montessori wordt op 31 augustus 1870 geboren in Chiaravalle, niet ver van Ancona, in de regio Le Marche. Later verhuist het gezin Montessori naar Rome, waar Maria naar de middelbare school gaat om vervolgens – zeer bijzonder voor haar tijd – geneeskunde te gaan studeren.
Als ze in 1896 haar diploma haalt, is ze een van de eerste vrouwelijke artsen in Italië. Twee jaar later heeft ze de leiding over een opleiding voor onderwijzers voor kinderen met een verstandelijke beperking. Ze verdiept zich in de pedagogie en psychologie, waarbij ze er steeds meer van overtuigd raakt dat je alle zintuigen moet inzetten om deze kinderen iets te kunnen leren.
Help mij het zelf te doen
Daarbij gaat het volgens Maria Montessori vooral ook om kinderen zélf dingen uit te laten vogelen. Je moet ze wel helpen om iets te doen, maar ze moeten het uiteindelijk zelf uitvoeren.
Die overtuiging kan ze vanaf 1907 in de praktijk brengen in haar eigen Casa dei Bambini, waarvan het eerste de deuren opent in de Romeinse wijk San Lorenzo. Hier kan ze laten zien hoe haar methode zijn vruchten afwerpt.
De film Maria Montessori neemt je mee naar die periode uit Maria Montessori’s leven. De succesvolle Franse courtisane Lili d’Alengy (gespeeld door Leïla Bekhti) is Parijs ontvlucht en vraagt Maria (vertolkt door Jasmine Trinca) voor een plek voor haar dochter Tina, die ze voorstelt als haar nichtje.
Maria legt op dat moment de basis voor haar nieuwe en baanbrekende onderwijsmethode, in een tijd die werd gedomineerd door mannen. Hoewel Maria de drijvende kracht achter de fantastische resultaten van haar leerlingen is, krijgt ze niet de erkenning die ze verdient.
Door de vorderingen die Tina maakt, leert Lili haar dochter kennen zoals ze is: niet alleen een meisje met een beperking, maar ook en vooral een kind met een sterke wil en talenten. Lili helpt op haar beurt Maria om haar ambities waar te maken en groots te durven dromen…
Maria Montessori in Nederland
‘Dit is een uitzonderlijke film over enkele baanbrekende jaren die Maria Montessori hielpen haar opvattingen en inzichten over de menselijke ontwikkeling en onderwijs vorm te geven.
De film laat op prachtige wijze de uitdagingen zien die de maatschappij haar oplegt: een jonge dokter in een door mannen gedomineerde wereld, een wetenschapper en een nieuwe moeder. De gevoelige regie van Léa Todorov kenmerkt zich door authenticiteit. Een aanrader,’ aldus Lynne Lawrence, de directeur van de Association Montessori Internationale, waarvan het hoofdkantoor overigens is gevestigd in Amsterdam.
Maria woont na haar vertrek uit Italië na een korte periode in Spanje namelijk lange tijd in Nederland, samen met haar zoon Mario, die in de film nog maar een peuter is. Ze doet in eerste instantie hetzelfde als Lili in de film en stelt hem aan iedereen voor als haar neef.
In 1950 wordt Maria benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau en ontvangt ze een eredoctoraat van de Universiteit van Amsterdam. Twee jaar later overlijdt ze, waarna ze in Noordwijk wordt begraven.
Haar naam is nog altijd in het Nederlandse straatbeeld te zien. Op meer dan honderdvijftig scholen wordt nog altijd volgens haar methode les gegeven. Haar naam prijkt daar nog in volle glorie op de gevels. Daar komen nu een aantal bioscopen en filmhuizen bij.
Jasmine Trinca in de rol van Maria Montessori
De rol van Maria Montessori wordt gespeeld door de Italiaanse actrice Jasmine Trinca, geboren en getogen in Rome. Als je van Italiaanse films houdt, heb je haar vast al eerder op het witte doek gezien.
Ze breekt op jonge leeftijd namelijk meteen door met haar rol in La stanza del figlio van Nanni Moretti, Anders kaskrakers waar ze in te zien is, zijn La meglio gioventù, Romanzo criminale, Miele, La pazza gioia en Supereroi.
Recentere films waarin ze speelt zijn, naast Maria Montessori, Nuovo Olimpo (te zien op Netflix), Il sol dell’avvenire (wederom een film van Nanni Moretti) en La scuola cattolica (ook te zien op Netflix).