Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Ook Rosita Steenbeek liet zich betoveren door de sprookjesachtige sfeer van La Casina delle Civette, het Uilenhuisje, in de Villa Torlonia. In haar net verschenen boek, Kleuren van Rome, vertelt ze over deze bijzondere plek in Rome:
‘In de krant lees ik dat er een concert is in de Villa Torlonia, het grote ommuurde park aan de rand van de stad. Ik was er vaak langsgekomen maar nooit binnengegaan. Er lag een doem overheen omdat Mussolini daar had gewoond. Je hoorde er bijna nooit over, in tegenstelling tot de Villa Borghese of de Villa Doria Pamphili waar mensen gingen wandelen of picknicken. Dit was een kans om er toch eens rond te gluren. De villa werd volledig gerestaureerd en het was onvolwassen, zo zei de burgemeester van Rome, om het verleden te verdringen.
Ik stap uit de bus in de Via Alessandro Torlonia en loop langs de antiek aandoende muur naar de toegangspoort. Aan het eind van de achttiende eeuw was de in korte tijd rijk geworden familie Torlonia in de adelstand verheven. Daarbij hoorde een villa, zoals de grote adellijke Romeinse families bezaten, een parkachtig land met een paleis, priëlen, paardenstallen, theaters, vijvers met watervallen en fonteinen. De Torlonia’s hadden deze lap grond waar eerst wijngaarden waren en artisjokkenvelden, gekocht en omgetoverd tot een vorstelijk landgoed.
Het is al schemerig. Palmen in alle vormen en maten werpen schaduwen over het pad. Tussen de stammen zie ik een enorme obelisk. Ik tuur naar de raadselachtige hiëroglyfen. Dit moet een van de twee obelisken zijn die Alessandro Torlonia in 1848 liet oprichten voor zijn ouders. Echte obelisken waren niet meer voorradig in Rome, daarom heeft hij ze uit een blok roze graniet laten hakken en via Venetië, de Adriatische zee waar het stormde, de Straat van Messina en tenslotte over de Tiber hier naartoe laten vervoeren.
Er is niemand te bekennen. Alleen de roep van een vogel klinkt af en toe. Achter de obelisk ligt het met zuilen gesierde paleis, waar de Duce vanaf 1925 resideerde en waar de Amerikaans-Engelse troepen in 1943 hun intrek namen. Er staan hekken omheen, barakken, hijskranen. Ik wandel verder tussen de palmen, ceders, oleanders, tot ik bij een aangetaste muur kom met nissen en afgebroken pilaren. Op een bordje lees ik ‘Finti ruderi’. Deze namaakruïne krijgt ook een opknapbeurt, evenals de bouwvallige Tempel van Saturnus. Ik tuur naar het reliëf van de god van de Tijd die Vreugde, Kunst en Cultuur verzwelgt. De antieke tempel ziet er verdacht nieuw uit.
Het grind kraakt onder mijn voeten als ik doorloop. In de verte glanst licht. Dat zal La casa delle civette zijn, het huis van de uilen, waar het concert is. Hoe dichter ik nader, hoe meer ik het gevoel heb in de Efteling te zijn. Ik zie een sprookjeskasteeltje, met torentjes, balkonnetjes, zuilen, koepeltjes. In een soort gewelf onder het huis staan een vleugel en rijen stoelen.
Ik loop naar binnen en kom in een hal met houten wanden en kleurig glas in lood. Ik ga de houten kronkeltrap op en wandel door kamertjes, halletjes, koepeltjes, allemaal voorzien van kleurige glaskunst. In al dat glas zijn vogels verwerkt. Zwaluwen, pauwen, eksters. In de badkamer zwemmen zwanen en in de zoldering van de slaapkamer waar prins Torlonia sliep, fladderen vleermuizen.
De prins was een mensenschuw man, vertelt de conservatrice van het Uilenhuis. Hij voelde zich meer thuis in de wereld van de nachtvogels. Hij trok zich hier terug toen de Mussolini’s het paleis betrokken. De dame klaagt dat alles veranderd is. Het was hier doodstil, nu wordt men overspoeld door lawaaierige kinderen met ouders die denken dat dit een soort Eurodisney is. Tot voor kort kwam hier alleen een groep archeologen die onder leiding van een Nederlandse professore onderzoek deed naar de catacomben. Ja, er zijn Joodse catacomben onder dit terrein ontdekt, vertelt ze, ouder dan de christelijke. Een deel daarvan was door Mussolini omgebouwd tot bunker. Achter het huis komt een museum van de Shoah.
Tijdens de lieflijke noten van Mozart sluipen katten rond, die verlekkerd omhoog kijken naar de houten, metalen en glazen vogels boven hun kop. Als ik weer terugwandel, fladderen echte vleermuizen boven de namaakruïnes en even lijkt het of de sfinxen terug zijn die de toegangspoort sierden.’
Kleuren van Rome bevat alle columns die Rosita Steenbeek de afgelopen jaren voor Italië Magazine schreef. In geuren en kleuren vertelt ze over het dagelijkse leven in Rome: over kattengejank dat haar berooft van haar nachtrust, over de ‘sprekende beelden’ die de Romeinse straten en pleinen bevolken, over de machines van Leonardo da Vinci en het laatste etentje van Pasolini. Ze rent langs de Tiber en wandelt over de ‘koningin der wegen’. Ze daalt af naar de wereld die onder de stad verborgen ligt, maar kijkt ook omhoog, naar de wonderbaarlijke vogels in de Romeinse lucht.
Haar columns in Italië Magazine worden geïllustreerd door Sieb Posthuma. In het blad is er vaak maar beperkt ruimte voor zijn schitterende illustraties, maar gelukkig wordt dat in deze bundel meer dan goed gemaakt: met de paginavullende illustraties is Sieb Posthuma’s aandeel in een enkeltje Rome minstens zo groot. Een heerlijk boek om bij weg te dromen; Rome ontvouwt zich aan je voeten – waar je ook bent!
