Ciao tutti! De laatste werkdag van deze week, de laatste dag van november: tijd voor een terugblik op deze kleurrijke maand! Begin november zou Saskia eigenlijk een week in Terracina zijn, waar local Sara haar de mooiste plekken van dit kuststadje zou laten zien. Sara had al een heel programma gemaakt, met naast een kennismaking met de burgemeester een wijnproeverij, een kookworkshop met haar familie, een aantal mooie wandelingen en museumbezoeken… Helaas gooide het weer flink roet in het eten. Een dag voor vertrek werd Terracina getroffen door twee windhozen, die het stadje deels verwoestten en enorme schade aanrichtten. Gelukkig …

Op een koude en grijze dag in Lombardije liet de nonna, oma, van de Italiaanse vriendin van Niels van Toia hem kennismaken met pizzoccheri. Al snel stond hij zelf in de keuken om dit pastagerecht te maken en op zijn beurt deelt hij het recept voor pizzoccheri nu met ons. Niels: ‘Dit gerecht doet mij denken aan het belang van traditie in de Italiaanse keuken en hoe die traditie wordt doorgegeven, van generatie op generatie. Klassiek Italiaans eten is per definitie duurzaam en niet onderhevig aan trends. Op het eerste gezicht leek het me niet het meest Italiaanse gerecht dat …

Op een steenworp afstand van Urbino, nog net iets dieper verscholen in het heuvellandschap van Le Marche, ligt het plaatsje Urbania. Vandaag de dag is Urbania een levendig stadje met een gezellig middeleeuws centrum, zeker als er markt is! Van Casteldurante naar Urbania Paul: ‘Ondanks de eeuwenlange geschiedenis zul je Urbania niet tegenkomen op middeleeuwse kaarten of in oude documenten. Tot begin zeventiende eeuw heette het plaatsje namelijk Casteldurante. In 1636 werd de naam gewijzigd in Urbania, nadat het Vaticaan het gebied rondom het plaatsje inlijfde. De nieuwe naam was een eerbetoon aan de toenmalige paus, Urbanus VIII, die van …

De provincie Pesaro-Urbino heeft heel veel te bieden. Dit stukje van Le Marche heet niet voor niets la provincia dei 100 borghi, de provincie van de honderd dorpjes. In een van die honderd dorpjes ligt Valle del Metauro Country House. Eigenaar Denis en Loris, zijn zakenpartner en tevens de kok, verwezenlijkten hier twee jaar geleden hun droom: een bescheiden, rustgevend en biologisch vakantiepark, op slechts twintig minuten van het strand, in de heuvels tussen de Adriatische zee en de uitlopers van de Apennijnen. Voor wie op zoek is naar een combinatie van strand, bergen, pittoreske dorpjes, ongerepte natuur en het …

Verscholen tussen de beboste hellingen van Le Marche ligt Eremo di Fonte Avellana, een Benedictijner klooster. Nog slechts acht monniken bewaken dit spirituele heiligdom, op een hoogte van bijna zevenhonderd meter. Er heerst absolute rust, de stilte doet bijna pijn aan je oren, zo ontwend zijn we het gebrek aan geluiden. Paul en Lianne kregen een privérondleiding van gids Graziano en dompelden zich een middag onder in een middeleeuwse serene sfeer van kaarsen en kapellen. Paul: ‘Helemaal stil zijn we van de eerste aanblik van dit schitterend bewaard gebleven bouwwerk, als we het klooster via een prachtige bergweg vanuit de …

‘Urbino is een wonder,’ aldus Carlo Bo, een voormalig dichter en professor aan de universiteit van  Urbino. Het is inderdaad een parel, dit sfeervolle stadje in het noorden van Le Marche, met zijn prachtige palazzi die zijn opgetrokken uit verweerde stenen. Zeker in de herfst, als mistige mysterieuze heuvels Urbino omringen en er bijna een levend schilderij van maken! Terecht dat deze parel van de renaissance al twintig jaar op de Werelderfgoedlijst van de Unesco prijkt. Paul en Lianne dwaalden een dagje door Urbino en delen vijf tips voor je bezoek aan deze prachtige stad. Struin door de middeleeuwse straatjes …

Lonely Planet vroeg de beste chef-koks en foodexperts ter wereld naar hun favoriete en meest authentieke gastronomische ervaring. Het resultaat: een lijst van 500 (!) culi-bestemmingen over de hele wereld. Deze 500 buonissimo bestemmingen zijn gebundeld in een kloek naslagwerk: Lonely Planet Ultieme culi-bestemmingen. Pagina na pagina watertand je bij bijzondere gerechten en al lezend stel je een lange bucketlist samen. Natuurlijk is ook Italië goed vertegenwoordigd. We delen tien Italiaanse culi-bestemmingen uit het boek, natuurlijk gelardeerd met onze eigen tips voor al deze lekkernijen. Op een buonissimo viaggio! 1 Pizza margherita in Napels Als eerste Italiaanse culi-bestemming tipt Lonely …

Inge: ‘Na lang, heel lang wachten, is eind oktober 2018 eindelijk de Biblioteca degli Alberi in Milaan geopend. Het derde park van Milaan, maar liefst tien hectare groot, maakt deel uit van het nieuwe stadsdeel rondom Piazza Gae Aulenti en het zogenaamde Bosco Verticale en is uniek in zijn soort. Het park werd al in 2003 ontworpen door Inside Outside, de studio van de Nederlandse landschapsarchitecte Petra Blaise, in samenwerking met een lokale landschapsarchitect. Het is dus ook een beetje Neerlands trots! Vanwege allerlei tegenslagen en problemen is de aanleg van het park echter pas in 2017 begonnen. Na lang …

Natascha: ‘Ik durf te wedden dat velen van jullie nog nooit gehoord hebben van deze Piemontese culinaire specialiteit, de bagna cauda, een typisch herfstgerecht dat elk jaar eind november in alle restaurants gevierd wordt tijdens Bagna Cauda Day. Dit historische gerecht is ontstaan uit de zoutsmokkel en wordt gezien als typisch voor de cucina povera, de arme keuken. Vroeger werd namelijk accijns berekend op zout. Om deze belasting te omzeilen, werd op zout ingemaakte ansjovis – een goedkope vis – ingevoerd in Piemonte. Het zout werd na de grens gescheiden van de ansjovis, die uiteraard niet weggegooid werd, maar gebruikt …

Sinterklaas is in het land, dus dat betekent dat het tijd is voor een mooie reeks boeken voor op je verlanglijstje voor de Goedheiligman – of voor zijn Scandinavische collega. Een boek is namelijk een perfect cadeau voor in de schoen, de zak of onder de boom – je krijgt namelijk niet alleen een boek, maar ook toegang tot een andere wereld. Met onderstaande boeken word je getrakteerd op een prachtig Italiaans verhaal én een virtuele reis naar Italië! Voor wie een boek bloedstollend spannend wezen moet, tipt Saskia Dario Correnti’s Heimwee naar bloed. Samen met twee journalisten, de een ervaren, …

Onmisbaar voor iedereen die Italiaans leert (of wil gaan leren): met dit Oefenboek Grammatica Italiaans oefen je de Italiaanse grammatica op je eigen niveau! Jaap Parqui, uitgever Van Dale: ‘Docenten vroegen ons keer op keer om oefeningen bij die fijne, heldere Van Dale Grammatica’s. Daarom hebben we nu deze oefenboeken gemaakt, met oefeningen op elk niveau, van A1 tot C1.’ Met dit nieuwe oefenboek krijg je snel grip op de grammaticaregels van het Italiaans. Grammatica kun je namelijk het best leren door er veel mee te oefenen, dan wordt het op een gegeven moment – echt – een tweede natuur. …

Wijndivas Heskia en Kim nemen je mee naar de Valpolicella, naar de wijngaard van Crosarola: De warme omhelzing van Verona Kim: ‘Je kunt niet op bezoek gaan bij Crosarola zonder Verona gezien te hebben. Het is de leukste stad om te overnachten in de omgeving van dit wijnhuis én om alvast sfeer te proeven voor de feestelijke decemberdagen. Het klinkt misschien cliché, maar overal in Verona zie en voel je warmte en gezelligheid. Of het nu nippend aan een glas glühwein is, tijdens de drukke kerstmarkt op het Piazza delle Erbe, of gek poserend met andere bezoekers bij het bronzen …

Niets lekkerders dan een snee vers brood met deze Siciliaanse citroenmarmelade naar recept van Jadis van The Lemon Kitchen. Met elke hap proef je de warme zomerzon en ruik je die heerlijke mix van citroen en een Siciliaans briesje. Een buonissimo dosis vitamine zon voor het beste begin van de dag! Jadis: ‘Voor het maken van de citroenmarmelade heb je ongeveer anderhalf uur tijd nodig. Een prima klusje voor een druilerige zondagmiddag. Tip: zo’n potje zonnige citroenmarmelade is ook leuk als cadeautje! Voor ongeveer vier gevulde jampotten heb je nodig: 7 biologische citroenen (de beste koop je bij EkoPlaza, Jumbo …

De kerstperiode staat voor de deur en voor velen is dit toch wel de gezelligste tijd van het jaar. In Italië heeft iedere regio zijn eigen tradities en specialiteiten rond deze periode die onmisbaar zijn. In de regio Campanië wordt goed uitgepakt in aanloop naar de feestdagen, zowel qua versiering als qua lekkernijen. Felicia van SalernoTravel tipt de mooiste en lekkerste tradities die je in deze tijd van het jaar in Napels, in de dorpjes aan de Amalfikust en in Salerno kunt tegenkomen. #1 Presepi – kerststalletjes Felicia: ‘In de kerstperiode kom je ze vrijwel overal tegen: kerststalletjes. Vooral Napels …

David Hewson komt met een nieuw deel in zijn spannende serie met Nic Costa: De binnenste cirkel. Dit keer moet Costa undercover om invloedrijke leiders en corrupte politiechefs te ontmaskeren. Vanuit een onherbergzame streek in Italië stuurt een maffiabaas een geheime boodschap aan de president van het land. Hij wil zich aan de politie overgeven en zo een aantal hooggeplaatste criminelen verklikken, maar vooral ook invloedrijke politieke leiders en corrupte politiechefs ontmaskeren. Niemand minder dan Nic Costa krijgt de taak om met een klein team naar de kuststreek van Calabrië af te reizen om op zoek te gaan naar deze …

Zin in een unieke route dwars door het zuiden van Italië, waarbij je in de voetsporen van de oude Romeinen treedt? Volg dan de Via Appia, de weg die soldaten, handelaren en reizigers in de oudheid namen om vanuit de hoofdstad van het Romeinse rijk naar het zuiden van de laars te trekken. Vanuit Rome rijd je door het Zuid-Italiaanse landschap naar Brindisi, waar het eindpunt van de Via Appia gemarkeerd wordt door een oude Romeinse zuil die na al die tijd nog altijd fier overeind staat. Sunny Cars stippelde deze onvergetelijke route over de Via Appia uit, waarbij het …

Vico del Gargano is een van de lieflijke dorpjes op het schiereiland Gargano, in het noorden van Puglia. Maar Vico, zoals de inwoners het noemen, is nog net even wat schattiger dan de andere dorpjes, zoals Vieste en Peschici. De bijnaam van dit dorpje luidt niet voor niets il paese dell’amore, het dorpje van de liefde. De patroonheilige van Vico del Gargano is namelijk niemand minder dan San Valentino, de Heilige Valentijn. De liefde vind je hier dan ook overal. Natuurlijk op 14 februari, als het standbeeld van de geliefde heilige door het dorp wordt gedragen, bedekt door sinaasappels en sinaasappelbloesem, in …

Langs de oostkust van Italië, in Puglia maar ook wat noordelijker, in de regio’s Abruzzo en Molise, strekken talloze trabucchi (of trabocchi) hun armen uit richting zee. Deze magische machines van hout, die lijken te dansen op de golven, werden gebruikt als vissershutjes. Sommige zijn nog altijd in gebruik, andere zijn omgetoverd tot restaurants. Een van de bekendste trabucchi van de Gargano De trabucco van Mimì is een van de bekendste trabucchi op het schiereiland Gargano, in het noorden van Puglia. Na de recente dood van de altijd vrolijke Mimì was het even onduidelijk wat er met dit pareltje aan …

Frans van Munster woont tussen de olijfbomen in Puglia. Vanuit dit aardse paradijs onderhoudt hij al jarenlang een heerlijke briefwisseling met zijn zus Karin. Een deel van die brieven werd gebundeld in het kook/lees/kijkboek Fratello e Sorella. Frans deelt elke maand ook een mooi verhaal op Ciao tutti, te beginnen met tips voor Taranto, volgens velen de minst mooie stad van Puglia… Frans: ‘Afgelopen zondag bezochten we weer eens de rommelmarkt in Taranto. Rommel is zwak uitgedrukt. De verkopers, die niet alleen uit Taranto maar ook uit allerlei andere windstreken komen, hebben alles wat nog in de kelder, op zolder …

Pascal: ‘Het belooft een zwoele zomeravond te worden. De stralen van de nog altijd felle namiddagzon dansen over het stoffige erf van de masseria waar ik moet zijn. Ik parkeer mijn huurauto in de schaduw van een magische eucalyptusboom die trots koelte biedt aan het rode zand onder mijn autobanden. Mooi op tijd meld ik mij voor een fietstocht die over zo’n drie kwartier van start gaat en waar ik me, vanwege de research voor een televisieprogramma over Puglia, voor heb aangemeld. Ik ben in de omgeving van Ostuni, het deel van Puglia dat met name bekend staat om de …

Heleen: ‘In het najaar vindt voor de meeste olijfboeren de olijvenpluk plaats. Zo ook voor ons. Wij beginnen met plukken zodra de frantoio (de olijfolieperserij) de deuren opent. Het is een zeer arbeidsintensief werkje, dat nog wel eens onderschat wordt. Zeker als je oogst zoals wij dat doen. Niks geen schudmachines of mechanische plukarmen, wij doen alles met de hand en harken de olijven een voor een uit de boom. Meestal zijn we vijf weken dag in dag uit aan het plukken, met als gevolg dat je aan het einde van de pluk kampt met nekklachten en verzuurde armen. De …

Raffaela Tibasco geeft Italiaanse les in Tilburg. Voor Ciao tutti schrijft ze regelmatig een blog in het Italiaans, dit keer over olijven. Een aantal woorden (in het verhaal vetgedrukt) is onder aan de blog door Raffaela vertaald in het Nederlands. Ideaal voor al onze lezers die Italiaans aan het leren zijn en die de taal al goed beheersen, voor anderen hopelijk een extra stimulans om wat woorden en uitdrukkingen te leren die tijdens een bezoek aan Italië vast van pas komen! Raffaela: ‘È novembre, il mese della raccolta delle olive! Frantoio, farisia, leccino, maiatica, ascolana, ogliarola, moresca, tonda… ci sono …

Dol op bloedstollende thrillers? Dan mag je de film Welcome Home niet missen. Dit spannende kat-en-muisspel, dat zich afspeelt op het platteland bij Todi, in Umbrië, draait nu in de bioscoop. Het huwelijk van Bryan (gespeeld door Aaron Paul) en Cassie (vertolkt door supermodel Emily Ratajksowski) heeft wel eens betere tijden gekend. Om te kijken of er nog iets valt te redden, huren ze een prachtige villa op het idyllische platteland rondom Todi. Alles lijkt perfect: het huis is nog mooier dan ze gedacht hadden, het landschap is adembenemend mooi en de Italiaanse leefstijl zou zo maar de juiste impuls …

In de etalages van de winkelstraten die vanaf het Piazza del Popolo zuidwaarts voeren, zie je veel chique tassen, kleding van grote merken uit de modewereld, horloges, sieraden en zonnebrillen. Behalve aan de Via Ripetta 29 – daar bevolken poppenhoofden, Jezusbeeldjes een kleurrijke beestenboel de etalage. Hier huist namelijk het zogenaamde Ospedale delle Bambole, het ‘poppenziekenhuis’. Jesper nam een kijkje in dit minuscule atelier, waar al sinds 1953 poppen, beeldjes en andere dingen van porselein worden gerepareerd. Inmiddels zijn het de vaardige handen van de derde generatie van de familie Squatriti die zich buigen over poppenvoetjes, scherven van kale poppenhoofdjes …