Pisa is verruild voor Prato, textielhoofdstad van Toscane. De regen kwam ook hier even met bakken uit de hemel, maar gelukkig vond ik een fijne koffiebar. Daar verdiepte ik me in een boek dat zich hier in Prato afspeelt: Storia della mia gente, dat vorig jaar de Premio Strega won, de meest prestigieuze literaire prijs in Italië – en dat nu ook in het Nederlands is verschenen, met als titel Velours uit Prato. Na zijn studie komt Edoardo Nesi, kleinzoon van een textielbaron, te werken in het familiebedrijf in Prato. De Toscaanse stad is hét centrum van de stoffenindustrie, met gespecialiseerde …
Lees meer »Archief per jaar: 2012
Tuttomondo – kleurrijke muurschildering van Keith Haring in Pisa
Wie Pisa zegt, zegt scheve toren. Uiteraard is deze uit het lood staande toren een bezoekje waard, maar Pisa heeft nog zoveel meer te bieden dat minstens zo indrukwekkend is. Zoals een kunstwerk dat van veel later datum is dan de scheve toren en dat ook nog eens gratis en zonder lang in de rij te hoeven staan te bewonderen is: een muurschildering van Keith Haring. Dit kunstwerk, met de titel Tuttomondo (Heel de wereld) is een van de weinige permanente schilderingen van deze graffitikunstenaar. Het is te zien op de zijwand van het klooster van Sant’Antonio, vlak bij het Piazza …
Lees meer »Italian Inventions
De Britse ontwerpster Emily Isles weet precies wat Saskia nodig heeft tijdens het maken van de eerste opzet van haar nieuwe boek over Rome: Deze twee prachtige Italiaanse uitvindingen, de moka en de Olivetti typemachine Lettera22, zijn door Emily niet alleen op een unieke manier op papier gezet, maar worden ook kort omschreven. Emily heeft in haar reeks Italian Inventions bovendien twee iconen opgenomen die in mijn boek niet zullen ontbreken: de Ape en de Vespa, beide van Piaggio – met een uniek museum in het Toscaanse Pontedera. Van deze inspirerende Italian Inventions kunnen we er niet genoeg hebben, dus wat …
Lees meer »Gnocchi van kastanje met botersaus en salie – Antonio Carluccio en Gennaro Contaldo
De Italiaanse koks Antonio Carluccio en Gennaro Contaldo doken voor hun nieuwe boek niet in een specifieke regio, zoals ik ga doen met Toscane, maar maakten een ontdekkingstocht door alle verschillende streken van Italië: ze trokken de bergen in, reden naar de kust en visten allerlei lekkers uit de rivieren. Hun liefde, passie en kennis voor en over hun land, de mensen en de producten delen ze graag met ons, net als de ruim tachtig heerlijke, regionale recepten die ze onderweg hebben verzameld. Vandaag op Ciao tutti een klein voorproefje van deze twee gulzige Italianen, een recept voor heerlijk comfort …
Lees meer »Brieven uit Rome
In Italië in 100 brieven stuit ik op twee brieven, beide geschreven vanuit het prachtige Hotel de Russie aan de Via del Babuino. Een van de brieven is van Picasso, die in februari 1917 schrijft aan Guillaume Apollinaire; de andere is van Cocteau, die zijn moeder bericht over zijn belevenissen. Patrick Lateur schrijft ter inleiding: ‘In februari 1917 arriveren in Rome de dichter, dramaturg en cineast Jean Cocteau (1889-1963) en de schilder en beeldhouwer Pablo Picasso (1881-1973). Zij hebben er een afspraak met Sergei Diaghilev, oprichter en impresario van het beroemde gezelschap van de Ballets Russes, dat sinds 1907 furore …
Lees meer »Italië in 100 brieven – van Plato tot Pasolini
‘Met Italië leeft men als met een geliefde, vandaag in grote ruzie, morgen in aanbidding.’ De filosoof Schopenhauer wist de dualiteit, maar vooral de onontkoombare aantrekkingskracht van Italië treffend weer te geven. Ook door de ogen van andere bekende historische figuren krijgen we in de brievenbundel Italië in 100 brieven scherpe schetsen en diepgaande beschouwingen van il bel paese aan de Middellandse Zee. Soms verzuchtend, soms hartstochtelijk, dan weer bitter of betoverd. Italië in 100 brieven is een bundeling van brieven die literatoren en filosofen, componisten en beeldende kunstenaars, politieke en kerkelijke figuren over Italië schreven, van de Grieks-Romeinse Oudheid …
Lees meer »Dynamiek van Boccioni
Na de aangelijnde hond van Balla zien we nu een aantal geslaagdere weergaves van beweging, allemaal van de hand van Umberto Boccioni: Dinamismo di un corpo umano nr 1 Galleria d’Arte Moderna in MilaanDinamismo di un corpo umano nr 2 Galleria d’Arte Moderna in MilaanDinamismo di un ciclista Collezione Mattioli in MilaanDinamismo di un foot-baller Museum of Modern Art in New York Boccioni, die tot de futuristen behoorde, is vooral bekend vanwege zijn beeld Unieke vormen van continuïteit in de ruimte, dat ook staat afgebeeld op de Italiaanse twintig eurocent. Minder bekend bij het grote publiek is zijn grote fascinatie …
Lees meer »Dynamiek van een aangelijnde hond – Giacomo Balla
Nog een klein stukje over de Italiaanse futuristen, omdat ik in het boek van Wil Gompertz waarover ik gisteren al schreef zo’n grappig, gek schilderij vond, met de bizarre titel Dynamiek van een aangelijnde hond: Gompertz schrijft hierover: ‘De futuristen vonden dat hun schilderijen niet ‘gevangen waren’ in het moment, zoals de statische binnenwereld die Braque en Picasso zo sober nastreefden. Het futurisme nam echter wel het idee over om een voorwerp van verschillende kanten te bekijken, en was eigenlijk een kubisme met vaart. Dat werkte sommige keren beter dan andere. Giacomo Balla’s lieve maar enigszins belachelijke Dynamiek van een …
Lees meer »Marinetti’s manifest
Waarom is moderne kunst wat het is, waarom wordt een onopgemaakt bed als kunst tentoongesteld? Waarom is een uitvergroot roze opblaasbaar varken zo verrekte veel geld waard? Elke museumbezoeker vraagt het zich wel eens af: is dit kunst? Is dit echt zo veel waard? In Dat kan mijn kleine zusje ook prikt de vermaarde Engelse kunstkenner Will Gompertz het pretentieuze kunstgebazel door en geeft hij op heldere en enthousiaste wijze antwoord op de belangrijkste vragen die elke kunstbeschouwer zich wel eens stelt. Een bezoek aan een museum of galerie zal na lezing van dit boek niet meer zo intimiderend zijn, …
Lees meer »Rafaël en La Fornarina: onmetelijke liefde
Echte liefde kent geen grenzen, geen maat en houdt zich al helemaal niet vast aan normen. Raffaello Sanzio (1483-1520), een van de belangrijkste schilders uit de renaissance, van wie werd gezegd dat de paus hem zelfs tot kardinaal wilde benoemen, werd verliefd op een bakkersdochter. Jolie Jacobs dook in de details van deze bijzondere liefdesgeschiedenis. Jolie: ‘Rafaël ontmoette Margherita Luti toen hij aan het werk was voor Agostino Chigi. Hij had de opdracht gekregen het buitenhuis van de steenrijke bankier, Villa Farnesina, van fresco’s te voorzien. Het moest een ode worden aan liefde, feest en vrolijkheid. Tegelijkertijd kreeg de schilder ook …
Lees meer »Olijven met oregano – Nicky Pellegrino
Tijdens de olijvenpluk is er na de lunch gelukkig gewoon nog even tijd voor een siësta. Iedereen zoekt een plekje op om te slapen, te lezen of rustig te praten. Ik liet me gisteren meeslepen door het nieuwste boek van Nicky Pellegrino, Olijven met oregano. Heerlijk zonnig leesvoer voor de herfst! In Olijven met oregano maken we kennis met Rosie, Addolorata, Lou en Toni, die elke drie jaar een villa huren in een warm land. De jaren verstrijken en de Villa Girls houden vol, of het leven nu meezit of niet. Als de vier naar Italië afreizen ontmoeten ze daar …
Lees meer »Via della Gatta – een bijzondere kat in hartje Rome
Rome heeft niet alleen een Kattenforum, maar ook een Kattenstraat, de Via della Gatta. Het is een klein straatje, parallel aan de Via del Corso, en je moet dan ook goed omhoog kijken om de kat waarnaar de straat vernoemd is te zien. De marmeren kat (op min of meer ware grootte gemaakt) waakt over Palazzo Grazioli, het werkpaleis van de Italiaanse president, op de hoek met de het gelijknamige piazza. Dat doet ze volgens de overlevering al lange tijd, al is niet iedereen het eens over de ontstaansgeschiedenissen die in omloop zijn. Een geslaagde reddingsactie Zo denkt de een …
Lees meer »Het kattenforum in Rome (met Saskia’s eigen Romeinse straatkat)
Ter ere van dierendag nemen we je mee naar het Kattenforum in Rome, waar onze eigen Romeinse straatkat tussen de resten van Romeinse tempels banjert – of slaapt in de Romeinse zon. Oprah, onze eerste geadopteerde Romeinse kat Het is namelijk mogelijk om een van de Romeinse katten die daar leven, tussen de resten van Caesars tempel aan het Largo Torre Argentina, te adopteren. Woon je in de buurt en is je kat geschikt voor adoptie (dat wil zeggen niet ziek, schichtig of anderszins moeilijk te plaatsen), dan kun je echt een kat adopteren. Woon je echter verder weg, of …
Lees meer »10x verdwenen Rome
Vanmiddag duiken we nog even het verdwenen Rome in, met tien prachtige foto’s van de website Roma Sparita waarover ik vanochtend schreef. De foto’s zijn afkomstig uit het gedeelte Scene di vita, en genomen tussen 1960 en 1970. Ze geven stuk voor stuk een unieke kijk op Rome, net als de andere 14990 foto’s die op de website te zien zijn. Goed voor urenlang kijkplezier, herkenningspunten en nieuwe ontdekkingen!
Lees meer »Meer dan 15000 oude foto’s van Rome
Zoals Marcel Proust ooit zei: ‘Een echte ontdekkingsreis wordt niet gekenmerkt door het zoeken van nieuwe gebieden, maar door het kijken met andere ogen.’ Hoe waar dat is, blijkt vandaag in twee opzichten. Het eerste is duidelijk: het onderwerp van deze blog, de website Roma Sparita, biedt ons een heel andere, prachtige kijk op Rome. Hoewel ik deze website al tijden volg op Facebook, was het Tim de Zeeuw, een van de regelmatige Ciao tutti-lezers, die mijn ogen echt opende en me aanspoorde een stukje over deze geweldige website te schrijven. Want eh, tja… dat had ik dus nog niet …
Lees meer »De wet van de haat
Stefano Guerra, de hoofdpersoon in Alberto Garlini’s rauwe roman De wet van de haat, is een van de meest fascinerende en dubbelzinnige romanfiguren met wie ik me afgelopen maanden probeerde te identificeren. Hij laat zich meeslepen door de mythe van het heldendom en raakt betrokken bij de wreedste criminele acties. Hij roept afkeer op door zijn verwerpelijke denkbeelden en extreme gewelddadigheid, maar blijkt uiteindelijk een fijngevoelige, gedesoriënteerde man te zijn die wordt geconfronteerd met zichzelf, met zijn acties, en zijn verleden – waarin alles ontspoorde. De wet van de haat speelt zich af in de anni di piombo (de ‘loden …
Lees meer »Strijder voor Rome
Vandaag op Ciao tutti weer twee boekentips, met om te beginnen het eerste deel in de nieuwe reeks Strijder voor Rome. 255 na Christus. Het Romeinse rijk beleeft een van zijn roerigste periodes. De Barbaren staan voor de poorten, maar de grootste dreiging komt uit het oosten: in Perzië bereidt een immens leger zich voor op een gewelddadige aanval op de Romeinen. De stad Arete wacht een bloedig beleg. De verdediging van deze stad ligt in handen van Ballista, een Germaan die zijn hele leven niets anders heeft gekend dan oorlog en strijd. Ver van het decadente Rome gaat hij …
Lees meer »De tederheid van mannen – Simonetta Greggio
We blijven vandaag nog even bij de liefde, met de nieuwe roman van Simonetta Greggio, met de prachtige titel De tederheid van mannen. ‘Een roman over de kleur van de liefde en het Italiaanse dolce vita,’ zo belooft het omslag. Op een terras in Venetië ontmoet een jonge vrouw, Constance, een oude dame, Fosca. Een toevallige ontmoeting, waaruit een hechte band voortvloeit. Fosca vertelt Constance over haar leven, en in het bijzonder over de mannen die daarin een rol speelden. Constance begeleidt Fosca op een laatste reis naar Venetië. Nadat Fosca daar is gestorven, blijkt dat ze Constance tot haar …
Lees meer »Hemelse en aardse liefde in de Galleria Borghese in Rome
Wanneer we het hebben over Rome en de liefde, kunnen we Titiaans meesterwerk in de Galleria Borghese niet overslaan. Zijn Amor sacro e Amor profano, ‘Hemelse en aardse liefde’, is niet alleen een prachtige ode aan de liefde, maar biedt ook een intrigerend verhaal. Titiaan schilderde twee jonge vrouwen die op een sarcofaag zitten, de een prachtig gekleed, de ander naakt op een lendendoek en een rode mantel, die evenwel niets verhuld, na. De vrouwen zouden tweelingzussen kunnen zijn, zoveel lijken ze op elkaar. Allebei hebben ze rood, krullend haar, een blanke huid en een rechte neus, om maar eens …
Lees meer »Love is all you need
De hartverwarmende Deense film Love is all you need speelt zich af in in Italië. Heerlijk om nog even dat zomergevoel vast te houden en te zwijmelen bij Italiaanse settings die de liefde als vanzelf lijkt aan te wakkeren. Philip, een in Denemarken woonachtige Engelsman, is een eenzame weduwnaar van middelbare leeftijd en een alleenstaande vader. Ida is een Deense kapster, herstellende van chemotherapie, die net heeft ontdekt dat haar man haar verlaat voor een vrouw die zijn dochter had kunnen zijn. Deze twee gekneusde zielen ontmoeten elkaar wanneer ze op weg zijn naar het zonnige Sorrento, net onder Napels, voor …
Lees meer »Op de koffie bij Antonio Canova in Rome
Rome telt veel bijzondere koffiebarretjes en authentieke cafés. De een heeft een eeuwenlange geschiedenis en kan zich beroepen op veel bekende stamgasten, vaak uit de wereld van film en literatuur, de ander brandt zijn eigen koffie, weer een ander biedt een spectaculair uitzicht. Het meest bijzonder is misschien wel het café dat zich bevindt in een oud atelier van beeldhouwer Antonio Canova, dat hij na zijn dood naliet aan zijn leerling Tadolini. Je drinkt hier koffie (of iets anders natuurlijk) tussen de beelden die Canova en Tadolini maakten. Prachtige borstbeelden, ruiters te paard, leeuwen, heiligen, goden, engelen en zelfs een …
Lees meer »E sarà a settembre
Om het begin van de herfst te vieren een prachtig liedje over september, van niemand minder dan Andrea Bocelli: E sarà a settembre. Soffia un vento che mi parla di te che mi dice vai ritorna da lei. Ogni tua ansietà ti lascerà quando sentirai le mani sue cercare le tue. L’amore è un viaggio dentro noi dire tu lo puoi dove arriverai e così mi spinge il vento non mi perderò io ti ritroverò e sarà già settembre… Resti il sogno che non muore mai oltre gli alberi e il tuo silenzio che ascoltai. Qualcuno mi cercherà non sarai …
Lees meer »Historia Augusta, over keizers en tegenkeizers
Het is de tweede eeuw. Het Romeinse Rijk wordt bestuurd door keizers die een capabele persoon als zoon en opvolger adopteren en daarmee voor vrede, welvaart en stabiliteit zorgen. Daarna zitten gedurende meer dan honderd jaar voornamelijk rivaliserende generaals op het pluche, soms afgewisseld door een onbekwame zoon, een perverse krankzinnige of een oude senator. Regelmatig grijpen aan de randen van het rijk tegenkeizers de macht. Hun biografieën zijn verzameld in de Historia Augusta, waarschijnlijk ontstaan tegen het eind van de vierde eeuw. De historische betrouwbaarheid ervan lijkt dubieus: veel nevenfiguren en ‘officiële’ stukken zijn fictief. Daarnaast verwachtte men in …
Lees meer »A Secret Tour
Verdwijnen in een stad, dat zouden we soms allemaal wel willen, zeker in Rome. Eind augustus schreef ik al over de Chinese kunstenaar Liu Bolin, die dit verlangen vaak zeer letterlijk neemt en helemaal opgaat in zijn omgeving. Ik liet jullie toen foto’s zien van hoe Bolin zichzelf liet verdwijnen in onder andere het Teatro della Scala in Milaan en in de Venetiaanse Rialtobrug. Bolin draagt echter meer plekken in Italië een warm hart toe. Hij verdween ook in Verona, Rome en Pompeii, om maar eens drie prachtplekken te noemen. In het Museo Hans Christian Andersen in Rome kun je …
Lees meer »