Op zoek naar het perfecte plaatje in de Val d’Orcia – tijdens een workshop fotografie van Alberto Fornasari

De Val d’Orcia is misschien wel het mooiste stukje Toscane. Zachtgolvende heuvels, eenzame boerderijen, schilderachtige vergezichten, kaarsrechte cipressenlanen, pittoreske dorpjes, een unieke lichtinval en in het najaar laaghangende nevel in de dalen – dát is de Val d’Orcia.

Paul mocht dit betoverende landschap vorig najaar een paar dagen lang fotograferen, zowel bij het gouden licht tijdens de zonsopkomst als tijdens het sfeervolle blauwe uurtje rondom de zonsondergang. Bovendien werd hij uitgedaagd om te spelen met de belangrijkste aspecten van fotografie: belichting, ISO, composities en sluitertijden.

Dit is voor elke amateurfotograaf om van te watertanden. Paul stond dan ook al meteen na het boeken van de workshop, vorig jaar zomer, te stuiteren van enthousiasme. Wat een vooruitzicht!

Workshop fotografie van Alberto Fornasari

Paul: ‘Een paar keer per jaar organiseert Alberto Fornasari een workshop landschapsfotografie. Vorig jaar was het me eindelijk gelukt een plekje te veroveren, voor de cursus in oktober.

Ik ontmoet Alberto en de andere deelnemers op het Piazza della Libertà in San Quirico d’Orcia. Vanaf dit plein kun je het onderste deel van de prachtige zestiende-eeuwse symmetrische Horti Leonini bezoeken. Deze tuinen worden tot de mooiste van Toscane gerekend.

Alberto laat ons ook even wat andere fotogenieke hoekjes van San Quirico zien. Het is een heerlijk rustig dorpje waar we alvast wat eerste foto’s maken van typisch Toscaanse tafereeltjes.

Alle camera’s op de Cappella della Madonna di Vitaleta

Ondanks de regen gaan we daarna op pad en positioneren we ons net buiten San Quirico, langs de SS146 naar Pienza. Vanaf hier hebben we mooi uitzicht op de voorzijde van de Cappella della Madonna di Vitaleta, een van de meest gefotografeerde kapelletjes van heel Italië.

Met aan beide zijden cipressen als begeleidende lijfwachten verrijst de eenzame kapel als het ware uit de heuvelachtige grond. Zo uniek in al zijn eenvoud.

Deze plek zal bovendien de rode draad zijn tijdens onze workshop in de komende drie dagen. Geen straf, want ik was er bij de eerste aanblik lang geleden al verliefd op!

De kapel is vernoemd naar de Madonna di Vitaleta, een Mariabeeld van de hand van Andrea della Robbia. Hij maakte deze mooie Madonna in 1590 en lange tijd was de Cappella di Vitaleta haar thuis, maar inmiddels staat Della Robbia’s Madonna in de San Francesco in San Quirico d’Orcia.

Cipressen in beeld

Na een aantal uurtjes fotograferen pakken we onze camera’s en statieven en rijden we richting Pienza. Langs de SS146 stoppen we bij de kenmerkende hoeve I Cipressini om wat mooie plaatjes te schieten. De villa wordt op de halfronde heuvel vergezeld door een cipressenlaan, die samen een schitterend beeld opleveren.

Vlak voor Pienza moeten we helaas een schuilplaats zoeken vanwege de aanhoudende regen. Ik droomde voor vertrek van vergezichten met ochtendmist, zoals ze vaak op ansichtkaarten te zien zijn, maar deze regen maakt alles grijs en grauw.

Na een kleine wandeling door de graanvelden kunnen we ons onder een afdak van een verlaten oude schuur installeren. Gelukkig weet Alberto ook bij dit weer fotogenieke plekken te vinden.

Het uitzicht op de bruingroene heuvels voor ons, met her en der een podere met cipressen, ziet er zelfs bij dit weer fotogeniek uit. Na een aantal geslaagde foto’s gaan we weer terug richting San Quirico.

Hier wachten we tevergeefs op een mooie zonsondergang met de Cappella della Madonna di Vitaleta als stralend middelpunt.

Onderstaande foto maakte ik van Poggio Manzuoli, een oude vijftiende-eeuwse boerderij die in de film The Gladiator als decor diende.

Podere Belvedere

Zaterdag moeten we er vroeg uit want we strijken al om vijf uur neer bij Podere Belvedere, een van de meest gefotografeerde plekken van de Val d’Orcia.

Het is nog pikdonker als we ons op de hellingen tussen de struiken en bomen opstellen. We hopen sterk op opkomende mist. Als het eenmaal een beetje licht begint te worden, is er helaas geen mist te zien. Desondanks experimenteren we volop met diafragma, sluitertijd en ISO totdat we helemaal tevreden zijn over de foto’s.

Achteraf vindt Alberto de foto van Podere Belvedere met zijn zachte kleuren mijn perfecte plaatje. De compositie en licht zijn nagenoeg perfect en geven het geheel een rustgevende uitstraling.

Aan het einde van de ochtendsessie worden we enigszins verrast door een mooie zonsopkomst. Dat belooft wat voor vandaag!

Terug naar de Cappella della Madonna di Vitaleta

Na een laat ontbijt bij L’Officina del Gusto begeven we ons naar de achterkant van de Cappella della Madonna di Vitaleta. Het licht is prachtig en geeft een warme gouden gloed.

We schieten er dan ook lustig op los en verplaatsen onze statieven in fases bijna volledig rondom de kapel om niets te missen.

Nog meer cipressen in beeld

Na de lunch loodst Alberto ons naar de van vele ansichtkaarten bekende Cipressi di San Quirico. Die bevinden zich aan de andere kant van San Quirico, om precies te zijn bij een brug langs de drukke Via Cassia (SS2), Località I Triboli.

Eerst klauteren we aan de rechterkant van de SS2 naar een plek met een mooi uitzicht en stellen we daar onze apparatuur in. De zon schijnt mooi tussen de wolken door en we worden verwend met prachtige kleurschakeringen, waarbij het wel lijkt of er losse stukken land in het landschap ingelegd zijn.

Ik probeer de mooie kleur- en vlakverdeling van dit typische Toscaanse plattelandslandschap vast te leggen.

Aan de linkerkant van de weg bewonderen we vervolgens twee plukjes ranke cipressen in een cirkel. Het rustige tafereel lijkt haast op een schilderij. Hoe mooi zal het hier in het voorjaar wel niet zijn, als het allemaal prachtig groen is? Vanaf het hoogste punt is het uitzicht op de omliggende heuvels ook nu al fenomenaal.

Cipressen staan niet alleen symbool voor het Toscaanse landschap, maar ook voor het contact tussen hemel en aarde, tussen de doden en levenden. Vanwege hun enorme lengte (ze worden soms wel zestig meter hoog) reiken cipressen niet alleen letterlijk naar de hemel, ook figuurlijk vervullen ze deze rol.

We gaan nog even terug naar de Cappella della Madonna di Vitaleta, maar ook vandaag is er helaas geen mooie zonsondergang waarmee de kapel prachtig uitgelicht wordt.

Betoverend licht

Op onze laatste ochtend rijden we wederom om vijf uur uur naar de weg die langs de achterkant van de Cappella della Madonna di Vitaleta loopt. Het steeds sterker wordende licht is betoverend en mijn camera maakt overuren.

De spectaculaire zonsopkomst plaatst de omliggende heuvels langzaam in een betoverend gouden licht, bellissimo!

Voorgaande foto doet bijna woestijnachtig aan. De eenzame cipres maakt het iconische beeld helemaal af.

Als kers op de taart worden we toch nog getrakteerd op ietwat optrekkende mist, wat enigszins een dromerige sfeer geeft.

Ik heb enorm genoten van de drie leerzame dagen die ik met Alberto op stap was. Hij kent werkelijk alle fascinerende plekken van de Val d’Orcia; elke weg, bocht of uitzichtpunt is hem bekend. Ik leerde hoe ik de beste compositie kan kiezen. Veelvuldig wisselde ik mijn lenzen en experimenteerde ik met belichting, ISO en sluitertijd, om voortaan nog mooiere foto’s te kunnen maken.’

Ook met Alberto op pad?

Wil je ook aan een fotoworkshop van Alberto Fornasari deelnemen? Alberto organiseert diverse workshops, meestal in het voorjaar (april en mei) en in het najaar (oktober en november). Klik hier voor de beschikbare data en andere details.

Zoek je een fijn verblijf tijdens de workshop of om zelf de Val d’Orcia te verkennen en vast te leggen? Paul logeerde bij Agriturismo Il Rigo, even buiten San Quirico d’Orcia, waarover hij in deze blog meer vertelt.