Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Dit voorjaar brachten we een heerlijk zonnig weekend door in Cuneo, een kleine maar sfeervolle stad ten zuiden van Turijn. Het heeft er dankzij het stratenplan en de portici (booggangen) wel iets van weg, maar het mist de koninklijke grandeur van de hoofdstad van Piemonte.
Dat maakt Cuneo echter meer dan goed met haar eigen charme. Het is er heerlijk struinen door de sfeervolle straatjes, langs schitterende palazzi en villa’s, en ook in culinair opzicht kun je hier je hart ophalen.
We delen twaalf tips voor een of meer dagen in Cuneo, van de bijzondere bonbons gevuld met rum tot een wandeling die eindigt tussen de rozen. Andiamo?!
Proef de cuneesi al rhum bij Caffè Arione
We beginnen met een lekker kopje koffie bij het beroemde Caffè Arione, onder de portici van het Piazza Galimberti, dat al in 1923 de deuren opende.
Precies zeventig jaar geleden, op 8 mei 1954, ging Ernest Hemingway ons al voor, op aanraden van zijn uitgever, Arnoldo Mondadori. Hij proefde net als wij van de specialiteit van Cuneo: de cuneesi al rhum, die zo in de smaak vielen dat hij twee kilo kocht voor zijn vrouw.
Deze bonbons gevuld met rum krijg je op heel veel plekken in Cuneo en omstreken, maar de historische setting van Caffè Arione maakt dit tot de perfecte plek om deze lekkernij als souvenir in te slaan.
Leuk om te weten: in 1963 vormde Caffè Arione de filmset voor I compagni van regisseur Mario Monicelli, met Marcello Mastroianni en Annie Girardot. Vijftien jaar geleden stond de historische bar opnieuw in de spotlights, tijdens de opnames van Gli amici del Bar Margherita van regisseur Pupi Avati.
Extra tip: aan de zijkant van Caffè Arione, aan de Corso Nizza, vind je L’uomo che legge, de man die leest, van de hand van Gaetano Usciatta. De kunstenaar liet zich voor zijn bronzen beeld inspireren door Rodin.
Hij maakte het beeld in opdracht van de Fondazione Casa Delfino, die hier gevestigd is. Deze stichting organiseert tentoonstellingen, concerten en evenementen om de lokale gastronomie te promoten.
Bewonder de bijzondere gevels aan de Via Roma
We keren later terug naar het Piazza Galimberti, maar eerst wandelen we door de Via Roma. Deze lange hoofdstraat wordt aan weerszijden geflankeerd door verschillende huizen en palazzi met prachtige fresco’s, zonnewijzers en wapenschilden op de gevels, dus geef je ogen goed de kost!
Een van de mooiste gevels is die van Casa Quaglia (op nummer 56), dat waarschijnlijk toebehoorde aan de familie Taurini. Hun wapenschild prijkt in het midden van het gebouw, omringd door enkele verhalen uit het oude Rome, van de hand van een schilder uit Saluzzo.
Helaas werden later enkele extra ramen toegevoegd, hetgeen het lastig maakt om de complete cyclus te kunnen lezen.
Andere aanraders zijn Casa Demarchi (nummer 25), in art nouveau-stijl, Casa Basso (nummer 29), met een gevel vol gotische elementen. Maar ga zeker zelf op ontdekkingstocht. Aan de voet van bijna elk pand staat een bordje met uitleg (die je hier ook digitaal terugvindt).
Extra tip: wandel nadat je de gevels hebt bewonderd, nog een keer door de Via Roma, maar dan onder de portici aan weerszijden, met een aantal mooie winkels.
Bekijk meer bezienswaardigheden aan de Via Roma
Aan de Via Roma vind je ook twee kerken: de Sant’Ambrogio en de Santa Maria del Bosco, de Duomo van Cuneo. Deze laatste ligt bijna op de hoek met het Piazza Galimberti. Binnen bewonder je onder meer een altaarstuk van Andrea Pozzo, die in Rome verantwoordelijk was voor het plafond van de Sant’Ignazio.
Eveneens het bezoeken waard aan de Via Roma is de ruim vijftig meter hoge Torre Civica, die al meer dan achthonderd jaar het symbool van Cuneo is. Vanaf de top – tegenwoordig bereikbaar met een lift – kon men vijanden al van verre zien aankomen en de klokken luiden om de bevolking te waarschuwen voor het gevaar.
Oorspronkelijk lag aan de voet van de toren het gemeentehuis, maar in de achttiende eeuw werd dat verplaatst naar de overkant, naar het voormalige jezuïetencollege, waar het nog altijd gevestigd is.
Op de binnenplaats van het gemeentehuis herinnert een bronzen auto aan Giovanni Battista en de broers Matteo en Giovanni Ceirano, pioniers in de autowereld.
Struin door de charmante Contrada Mondovì
Neem gerust even pauze, bijvoorbeeld bij Caffè Bruno, voor je verder wandelt. De Via Roma grenst namelijk aan de Contrada Mondovì, de voormalige joodse buurt.
Ook hier stuit je weer op mooie gevels, middeleeuwse straatjes, sfeervolle hoekjes en leuke winkels. Wij neusden even tussen de tweedehands boeken van Senza Polvere, tussen de vintage kleding van Valentina en de parfums van Magnolia.
In dit stukje Cuneo vind je ook het Museo Diocesano San Sebastiano. Wij hebben het museum niet bezocht, maar het staat wel voor een volgende keer op ons lijstje, net als het Escape Museum.
Wel stapten we even binnen bij de San Sebastiano, waar een vrijwilligster die de kerk van bloemen voorziet ons meer vertelt over de historie van de kerk.
Daarna is het tijd voor de lunch. We strijken neer bij Piatti di Parola, aan de overkant van de kerk, naast de vroegere synagoge. Hier staan op het menu vooral veel visgerechten. Als je niet zo van vis houdt, vind je in Contrada Mondovì nog veel meer culinaire adresjes, dus loop rond lunchtijd gerust je neus achterna!
Meander door middeleeuws Cuneo
Aan de andere kant van de Via Roma ligt nog een sfeervol stukje stad, met verschillende straatjes die je uiteindelijk allemaal naar de Via Santa Maria leiden.
De gevels van de huizen hier zijn dan misschien niet zo bijzonder als aan de Via Roma, toch vind je ook hier pareltjes van decoraties en uithangborden. Een kleine selectie:
Hier schittert het Complesso Monumentale di San Francesco, het belangrijkste middeleeuwse bouwwerk van Cuneo. Het voormalige kloostercomplex is inmiddels omgetoverd tot het Museo Civico, maar de kloostergangen ademen nog altijd een serene sfeer.
Ook prachtig is de Chiesa di Santa Croce, met in de collectie eveneens een werk van Andrea Pozzo.
Extra leuk: in deze buurt vind je ook veel verkeersborden van Clet, die in januari 2024 te gast was in Cuneo. Hij wordt in zijn woonplaats Florence ook wel ‘verkeersagent van de ziel’ genoemd. Hij tovert verkeersborden namelijk om tot vrolijke kunstwerkjes. Ook in het moderne gedeelte van Cuneo kun je zijn creaties vinden.
Bekijk nog meer moderne kunst in de openlucht
In dit nieuwere gedeelte van Cuneo vind je veel moderne kunstwerken in de openlucht. Het opvallendste is het Monumento alla Resistenza Italiana, dat na een ontwerpwedstrijd – waaraan ook Aldo Rossi deelnam – werd gemaakt door Umberto Mastroianni.
Hij smolt zeventig elementen van in totaal vierentwintig ton brons samen tot een werk dat de weerstand van de partizanen symboliseert.
Verderop, in het groen aan de Corso Dante, vind je nog veel meer moderne kunst. Een van onze favorieten is Volo di Cigni van Marco Scifo.
De meeste werken zijn geplaatst ter ere van het jaarlijkse festival Sculture da Vivere, dat wordt georganiseerd door de Fondazione Peano. Ook in hun museumtuin vind je een aantal schitterende sculpturen.
Naar de markt in Cuneo
Elke dinsdagochtend is er markt op het Piazza Galimberti. Leuker nog is de Mercato Coperto, de overdekte markt, op het Piazza Seminario, die elke dinsdag- en vrijdagochtend gehouden wordt. Een lust voor het oog!
Bezoek het Museo Casa Galimberti
Het enorme Piazza Galimberti – het plein meet meer dan twintigduizend vierkante meter –draagt sinds 21 mei 1945 de naam van Tancredi (Duccio) Galimberti, die ook in het midden is vereeuwigd.
Hij sprak zich tijdens de Tweede Wereldoorlog fel uit tegen het fascisme, waarvoor hij op 3 december 1944 werd vermoord.
Op 26 juli 1943, een dag nadat Mussolini op bevel van koning Vittorio Emanuele III gevangen was genomen, hield hij een toespraak vanaf het terras van zijn huis aan het plein. Een gebeurtenis die nog altijd wordt herdacht door houten silhouetten, met Duccio Galimberti achter de microfoon.
Hij riep de menigte terug naar de realiteit, omdat de oorlog pas zou eindigen op het moment dat indringers en fascisten verdreven waren. Duccio’s toespraak wordt ook herdacht op de plaquette aan de gevel van het Palazzo Osasco, waarin het Museo Casa Galimberti gevestigd is.
Hier krijg je een prachtig en vooral ook persoonlijk beeld van Galimberti. Onze gids vertelt bijvoorbeeld dat Duccio en zijn broer Enrico altijd al zeer tegen het fascisme waren. Uit respect voor hun vader – die de fascistische regering steunde – kwamen ze pas na zijn overlijden openlijk in verzet tegen het regime.
In het museum herinnert veel aan hun strijd, van medailles en oorkondes tot historische foto’s, met name in het vroegere kantoorgedeelte.
Bij hen thuis maak je ook kennis met hun moeder Alice Schanzer, groot liefhebster van kunst en literatuur. Haar verzameling moderne kunst is de grootste van de stad.
Bijzonder zijn vooral de werken van Matteo Olivero, een schilder uit Saluzzo, en de buste van Garibaldi, een terracotta kopie van het bronzen origineel dat aan het begin van de Viale degli Angeli staat. Ook haar bibliotheek is fenomenaal!
Wandel langs de art nouveau-villa’s aan de Viale degli Angeli
Aan weerszijden van die Viale degli Angeli liggen prachtige villa’s in art nouveau-stijl. Een ideale route voor een mooie wandeling, die je langs deze villa’s, veel groen en oude waterwegen naar het Santuario della Madonna degli Angeli voert.
Er valt veel over te vertellen, dus we wijden morgen een hele blog aan alle moois dat je tijdens deze wandeling tegenkomt.
Proef kaas uit Piemonte bij Al Barachin
Ben je dol op kaas? Strijk dan neer bij Al Barachin (Via Dronero 2). Bij ‘het emmertje’ maken ze een plank met de lekkerste formaggi uit Piemonte voor je. Ideaal om een plank te delen als aperitivo, maar je kunt ook grotere planken bestellen, ook met vleeswaren, als je er een apericena van wil maken.
Schuif aan voor een diner bij Osteria della Chiocciola
Wie graag Slow Food proeft, moet in Cuneo echt op zoek naar de slak – het symbool van de Slow Food-beweging én de naam van de beste osteria van Cuneo, als je het ons vraagt.
Maura Biancotto, Gigi Riva, Beppe Lucia en Davide Testa leggen je bij Osteria della Chiocciola culinair gezien in de watten, met een menu vol heerlijkheden en een ruime keuze aan mooie wijnen om al dat lekkers te vergezellen.
Geniet van echte Piemontese klassiekers als vitello tonnato, carne cruda battuta al coltello, ravioli del plin al sugo di arrosto, tajarin burro e salvia o ragù di carne, tagliatelle al Castelmagno, tagliata di vitello en bonet alle nocciole.
Na het eten nog zin in een slaapmutsje? Bestel dan een glaasje Genepy, een lokale likeur waar twintig tot dertig verschillende kruiden voor worden gebruikt. Het recept is natuurlijk geheim, maar er worden vooral veel kruiden geplukt in de Valle Maira en Varaita. Alleen de genepy (alsem), waaraan de likeur zijn naam dankt, wordt gekweekt.
Overnachten in Cuneo
Cuneo heeft genoeg moois te bieden voor een (lang) weekend. Zeker als je ook de omgeving wil verkennen. Dit zijn onze favoriete accommodaties in de stad:
*La Dimora del Brocante
*Interno 6
*La Loggia dei Mercanti
*Apolle e le sue Muse
*La Loggia dei Conti
Vanuit het restaurant meteen je bed in rollen? Osteria Senza Fretta verhuurt ook kamers, net als Bistrot dei Vinai.
