Saskia: ‘Net als in Amsterdam doe ik in Rome veel op de fiets. Zo beland je vaak op de mooiste plekken die net een beetje buiten de toeristische routes liggen en bovendien voel ik me dan ook meer thuis in de stad.
De Romeinen beginnen langzamerhand wel te wennen aan fietsers. Ze startten nog niet zo lang geleden zelfs een fietsenhuurproject, waarmee je met een pasje op veel plekken in de stad een fiets kunt ‘ophalen’.
Laatst moest ik ook noodgedwongen van zo’n fiets gebruik maken, aangezien de fiets waarmee ik naar de Villa Torlonia was gereden daar – ondanks een stevig Amsterdams slot – was gestolen. Ik was misschien eerder verbaasd dan boos. Dit was me in Amsterdam nog nooit overkomen, en hier in Rome lukt het de eerste de beste fietsendief om zo’n Amsterdams slot door te knippen…
Gelukkig wist ik snel een nieuwe fiets te bemachtigen, zodat ik de stad weer verder kon verkennen. Al fietsend bedacht ik me dat het onderwerp fiets wel erg leuk was voor mijn blogonderwerp van augustus, Italië in Amsterdam. Ik had nooit geweten dat fietsendieven een grote gemene deler was van de steden waar ik veel tijd doorbracht, maar als dat dan zo was dan moest de fiets ook maar even in het middelpunt van de belangstelling staan.
Fietsstad Ferrara
Dat was echter gemakkelijker gezegd dan gedaan. Ja, er wordt in Italië steeds meer gefietst. In Ferrara is fietsen net zo gewoon als in de Hollandse polder. Na Amsterdam telt Ferrara zelfs de meeste fietsen per hoofd van de bevolking.
Je vindt hier dan ook het langste fietspad van Italië: de Destra Po. Over een lengte van meer dan honderd kilometer rijd je over de rechteroever van de Po, van Stellata di Bondeno tot Gorino Ferrarese, langs rivieren en andere wateren, over dijken en dwars door het platteland. Het landschap is hier zo vlak en waterrijk dat je je bijna in Nederland waant…
Ladri di biciclette
Gelukkig is fietsendieven in Italië al langere tijd een begrip. In 1948 werd er een prachtige dramafilm gemaakt die de titel Ladri di biciclette, oftewel Fietsendieven, kreeg. De film werd overladen met prijzen (onder andere een speciale ereprijs tijdens de uitreiking van de Oscars, voor de beste niet-Engelstalige film).
Ladri di biciclette geldt als een van de boegbeelden van het Italiaans neorealisme, niet in het minst omdat er in de film louter amateurs spelen. In het naoorlogse Rome heerst grote armoede. Veel Romeinen zijn werkloos. Antonio Ricci is dan ook dolgelukkig als hij na twee lange jaren thuis te hebben gezeten eindelijk weer werk vindt, als posterplakker. Alleen: voor dat werk heeft hij wel een fiets nodig. Maar het geld daarvoor hebben ze eigenlijk niet…
Zijn vrouw verkoopt een deel van haar uitzet om wat extra geld te bemachtigen. Samen schrapen ze het allerlaatste geld bij elkaar zodat Antonio een fiets kan kopen en als posterplakker aan het werk kan. Antonio is dan ook woest als zijn fiets op zijn eerste werkdag wordt gestolen. Samen met zijn zoontje Bruno gaat hij op zoek naar de fietsendief.
Als ze de dief uiteindelijk weten te traceren, krijgen ze de fiets echter niet zomaar terug. Ten eerste heeft de dief de fiets al weer doorverkocht, en ten tweede hebben ze geen enkel bewijs dat het om Antonio’s fiets gaat. De politie gaat dan ook niet tot actie over… Antonio is wanhopig; hij wil zijn baan immers niet verliezen. Uiteindelijk besluit hij om zelf dan ook maar een fiets te stelen. Hij wordt echter in de kraag gevat en voor het oog van zijn zoon vernederd.
Ladri di biciclette is een prachtige en ontroerende film. Soms kun je met moeite je tranen bedwingen. De droevigste scène is misschien wel het ogenblik dat Antonio zijn zoontje Bruno een klap heeft gegeven en wordt overvallen door een enorm schuldgevoel. Hij neemt zijn zoontje mee naar een restaurant, al kost hem dat zijn laatste geld. Vader en zoon nemen allebei een tosti met mozzarella en wijn.
Aan de tafel tegenover hen zit een rijk gezin. Zij hoeven niet precies uit te tellen wat ze kunnen eten; zij kunnen immers bestellen wat ze willen. Op dit moment is het contrast tussen de rijken en de armen misschien wel het meest pijnlijk.
Als Antonio dan ook nog tegen zijn zoontje zegt dat ‘alles over gaat, behalve de dood’ hoop je alleen maar dat ze snel de fiets – en daarmee de kans op een betere, gelukkiger toekomst – snel terugvinden.
Bestel de dvd van Ladri di biciclette via deze link bij bol.com