Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Het schilderij Adorazione dei Magi (‘aanbidding der wijzen’) van Sandro Botticelli is te zien in de Galleria degli Uffizi in Florence.
De opdracht voor dit doek kwam van Gaspare di Zanobi del Lama, een rijke bankier die goed bevriend was met de familie De’ Medici, voor wie Sandro Botticelli later meerdere schilderijen zou maken. Het is dan ook een waar eerbetoon aan De’ Medici en het onder hun heerschappij bloeiende Florence.
De’ Medici als de drie wijzen
Het perspectief dat Botticelli koos is vernieuwend, met de stal hoog in het midden en de drie wijzen die recht voor het kindje Jezus knielen. Hun weelderige geschenken zijn goed te zien, maar ook de koningen zelf mogen er zijn.
De oplettende kijker ziet dat ze de gezichten hebben van Cosimo en zijn beide zonen, Giovanni en Piero de Jichtige. Rechts zie je Lorenzo il Magnifico, in het zwart en rood, die zijn drie voorvaderen – die op het moment dat Botticelli ze op dit doek vereeuwigde alle drie al overleden waren – observeert.
Een onbeschaamd zelfportret van Botticelli
Nog wat verder naar rechts plaatste Botticelli zichzelf, onbeschaamd op de voorgrond, waar de blonde schilder de toeschouwer recht in de ogen kijkt.
Links staat Giuliano De’Medici, de broer van Lorenzo. Hij is degene die een zwaard in zijn handen houdt. Hofdichter Agnolo Poliziano heeft zijn armen om Giuliano heen geslagen, terwijl filosoof Pico della Mirandola hen uitnodigt hun ogen te richten op de Heilige Familie.
Botticelli heeft elk lid van de familie De’ Medici realistisch weergegeven, waardoor ze makkelijk te herkennen zijn voor hun tijdgenoten en ook wij nu precies weten wie hij rondom de stal heeft geportretteerd. De Florentijnse schilder laat de kijker zo kennismaken met de belangrijkste personages uit zijn stad.
De drie koningen in de Santa Maria Novella
Het doek hing boven het altaar van de Cappella del Lama in de Santa Maria Novella, boven een fresco van de geboorte van Jezus, dat eveneens geschilderd was door Botticelli en dat nog altijd in de kerk te zien is.
Gaspare gaf in 1469 opdracht tot deze kapel, die hij liet wijden aan de drie koningen. Niet alleen vanwege het feit dat hij de naam droeg van een van de wijzen, maar ook omdat hij een eerbetoon wilde laten maken voor De’ Medici, die lid waren van de Compagnia dei Magi en de hoofdrol speelden in de jaarlijkse Cavalcata dei Magi (die is afgebeeld in het Palazzo Medici-Riccardi in Florence, waar de familie De’ Medici eveneens in de huid van de drie koningen kruipt, zoals je in deze blog kunt lezen).
Hoewel de opdracht van Gaspare di Zanobi del Lama voor Sandro Botticelli de start van een flitsende carrière inluidde, met veel opdrachten voor de familie De’ Medici, viel de opdrachtgever zelf minder geluk ten deel. Hij werd in 1476 veroordeeld voor fraude, waarna hij op korte termijn overleed.
Verhuizing naar de Galleria degli Uffizi
In de zestiende eeuw werd de familiekapel van de Del Lama’s ontmanteld. Botticelli’s schilderij werd aan de familie De’ Medici geschonken, zo blijkt uit een geschrift uit 1587 van Don Antonio, de zoon van groothertog Francesco I de’ Medici en diens tweede vrouw, Bianca Cappello.
Het hing ongeveer een eeuw lang in de Villa Medicea del Poggio Imperiale, maar sinds 1796 is Adorazione dei Magi te zien in de Galleria degli Uffizi.
