De meeste Italiëliefhebbers kunnen niet het hele jaar door in Italië vertoeven, hoe graag je dat wellicht ook zou willen. Gelukkig zijn er dan wél heel veel boeken, blogs en televisieprogramma’s om thuis van Italië te genieten.
Op dat front is er gelukkig goed nieuws te melden, want op 3 februari start op NPO 2 een nieuwe achtdelige reisserie over Italië: Langs Romeinse wegen.
De eerste aflevering brengt je naar Rome, gevolgd door Sicilië (10 februari), Turijn (17 februari), Florence (24 februari), Milaan (3 maart), Napels (10 maart), Bologna (17 maart) en Puglia (24 maart).
Ciao tutti’s Wendelijn, oudheidkundige, historica en eigenaar van Geschiedenisschrijven, deed de (oud)historische research voor deze serie.
Wendelijn: ‘Vorig jaar werd ik benaderd of ik voor een nieuwe televisieserie over Italië antieke teksten zou willen aanleveren bij de thema’s van elke aflevering. Hoe cryptisch het geheel toen ook nog klonk, natuurlijk zei ik ja. Want hoe vaak krijg je de kans om mee te werken aan een serie over Italië? Hoe vaak mag je je vakkennis over de oudheid zo praktisch inzetten?
De serie bleek, na nadere uitleg van regisseur Alexander Oey, een Italië te willen laten zien dat je als toerist meestal niet zo snel ziet, een Italië dat voorbij de clichés gaat. Dus voorbij de beroemde kunst, het heerlijke eten en het mooie weer. Wat ligt er achter dat masker van die grote schoonheid?
Men wilde de ‘gewone’ Italiaan aanspreken, om in beeld te brengen wat er zich in de ‘normale’ samenleving, onder de oppervlakte, afspeelt. Mét een kleine historische twist zo her en der dus.
Acht thema’s waren er geselecteerd, elk gekoppeld aan een eigen regio, die ieder een eigen aflevering zou krijgen. Thema’s als immigratie (Sicilië/Palermo), economie (Piemonte/Turijn), powervrouwen (Puglia/Bari) en separatisme (Lombardije/Milaan), maar nu dus niet door hotemetoten en bobo’s belicht, maar bekeken vanuit de Italianen die op dagelijkse basis met deze zaken te maken hebben.
Ik ging aan de slag, met de vrees dat al de prachtige oude teksten die ik had geselecteerd misschien in de montageruimte zouden sneuvelen. Ik ben dus erg nieuwsgierig naar de serie, nu die bijna van start gaat. Niet alleen om te kijken of een deeltje oudheid het heeft gehaald, maar vooral om te zien hoe de serie uiteindelijk is geworden.
Gelukkig kon ik presentator – en medebedenker – Rick Nieman hierover spreken. Want wat is er nu overgebleven van die aanvankelijke plannen?
Veel, zo blijkt. Allereerst moet gezegd worden dat Rick Nieman duidelijk de goede man voor deze job is geweest. ‘Ik ken Italië goed. Ik kom er al meer dan dertig jaar, heb een half-Italiaanse dochter van vierentwintig. Ik heb het land tientallen keren doorkruist, vaak op mijn Moto Guzzi.
De laatste jaren zag ik Italië veranderen. Politiek gezien bijvoorbeeld. Waarom stemde een op de drie Italianen bij de laatste verkiezingen op Movimento 5Stelle, de partij die nog nooit regeringsverantwoordelijkheid droeg? Waarom keert het land, dat altijd zo pro-Europees was, zich af van de EU? Hoe gaat het om met de massale immigratiestroom die het land overspoelde?’
Wat Rick Nieman vooral heeft geprobeerd, is de mensen te laten praten, zonder te veel te sturen en zonder te oordelen, in de hoop zo een eerlijk beeld te schetsen van thema’s die zeer complex zijn en vaak zeer gevoelig liggen.
Want hoe dol we ook zijn op Italië, op dit moment maken ze er op politiek gebied een zootje van. Ze hebben lak aan Europa en voeren een naar xenofobie neigend asielbeleid. Ze werken niet al te hard maar eten ondertussen wel als koningen en nemen het liefst een lange lunchpauze.
Ze voldoen niet aan onze regels, zoals Nieman het zo mooi verwoordt. Maar juist door mensen uit alle lagen van de bevolking aan het woord te laten, hoopt Nieman te laten zien waarom dat zo is en hoe we de Italianen wellicht wat beter kunnen leren begrijpen.
‘Italianen zijn zo slim en toegewijd, innovatief en keihard werkend. Bij alle zaken die wij wellicht wat raar vinden, blijken er zoveel nuances te zijn en zoveel invoelbare verklaringen, dat we daarmee hopelijk ook echt een ander beeld laten zien.’
Nieman wil zo een Italië door Italiaanse ogen laten zien, met plekken waar toeristen nooit komen, maar vooral in gesprek gaan met tientallen Italiaanse burgers die vertellen over hun leven. Zo sprak hij bijvoorbeeld met Augusto, de onverwoestbare oom van zijn dochter, die ondanks werkdagen van zestien uur zijn restaurant tijdens de crisis moest sluiten.
Hij trok op met Giuseppe Grizzanti, burgemeester van het Siciliaanse bergdorpje Sutera, die plotseling onderdak moest bieden aan tientallen migranten. Hij bezocht buiten Modena de slakkenboerderij die Ivan begon omdat hij ‘een minder jachtig wilde leven, en graag wilde werken met Slow Food’.
Hij ontmoette markiezin Tiziana Frescobaldi, die het Florence dat haar voorouders bouwden overspoeld ziet worden door budgettoeristen en een ander soort toerisme wil.
In Puglia sprak Nieman met Luciana, die een goede baan in de financiële wereld opzegde om vrouwelijke gevangenen stoffen vagina’s te laten maken, voor gedegen seksuele voorlichting. Natuurlijk bezocht hij ook de Via delle Orecchiette in BariDeze link opent in een nieuw tabblad, waar de dames elke dag verse pasta maken.
In Zuid-Tirol zag hij hoe Jürgen zichzelf Italiaan weigert te noemen, hoewel hij in Italië geboren en getogen is en een Italiaans paspoort heeft.
In Emilia-Romagna vertelde boer Luca hem dat hij alleen Sikhs uit India aanneemt om zijn koeien te melken, omdat de melk voor de Parmezaanse kaasDeze link opent in een nieuw tabblad daar beter van wordt.
In Napels sprak Nieman met Salvatore Ben Mohammad, die meer dan de helft van zijn jonge leven in de gevangenis doorbracht en nu zijn leven probeert te beteren.
In Bergantino, op de Povlakte, liet de jonge hipster Riccardo de lichtshow zien die hij gebouwd heeft voor het pretpark op Coney Island bij New York, een van zijn honderden internationale opdrachtgevers.
Op mijn vraag waardoor hij zelf het meest verrast was tijdens zijn reizen voor Langs Romeinse wegen moet Rick Nieman even denken. Maar het antwoord is resoluut: ‘De veerkracht van de Italianen. Ze redden het áltijd. Al 2500 jaar. En ook hun totale gebrek aan cynisme en de hoop die ze hebben. Iedereen wil een zo mooi mogelijk Italië, voor zichzelf en zijn kinderen. Dat geloof, die hoop, kwam iedere keer verrassend genoeg weer bovendrijven. Ik ben daardoor nóg meer van Italië en de Italianen gaan houden dan ik al deed.’
Benieuwd naar alle ervaringen van Rick Nieman? Vanaf 3 februari geniet je elke zondagavond van Langs Romeinse wegen, om 20.15 uur op NPO2.’
60 jaar gaan wij altijd op reis in Italië omdat mijn familie daar woont en dan van noord Italië naar zuid Italië en altijd zien we weer nieuwe ontdekkingen
Wij reizen ook per bus en worden langs de mooiste plekjes gereden
Wij houden van het lekkere eten de gastvrijheid en het mooie natuur en cultuur
60 jaar getrouwd met een Italiaanse man en sluit met heel mijn hart Italië in mijn armen
Sicilië is ook zeker een aanrader om daar van kust naar kust te rijden
Van noord naar zuid en van oost naar west
En dan het binnen land doorkruisen
Wij krijgen er niet genoeg van
Alles doen we in Holland op zijn Italiaans
Lekker veel Italiaanse producten eten
Altijd Italiaanse auto s en dan via schotel veel naar tv kijken en niet te vergeten de muziek die we de hele dag horen..
Geweldig interessant. Zeer goed gedaan door Rick Nieman ! Ik zie het op de BVN . Ik woon sinds 1966 in Italia – Bergamo en blijf hier voor altijd !! Een heerlijk , geweldig land !!!! Ik ken Rick Nieman van WNL Op Zondag, waar hij ook zeer goed in is !!! langs Romeinse Wgen : Rick , Grazie per questo fantastico prog. !! e tanti saluti da Bergamo !!!! ( ook een schitterende stad !!!! )