Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Ciao tutti’s Marloes en haar vriend Thijs wandelen steeds een stukje van het pad langs de Romeinse Limes, die sinds de zomer van 2021 op de Werelderfgoedlijst van Unesco staan.
In dit artikel nemen ze je mee op pad van Alphen aan den Rijn naar Bodegraven. Heb je de eerdere stukken gemist?
Via deze link lees je wat achtergronddetails van het Limespad. Het verslag van hun eerste etappe, van Katwijk aan Zee via Leiden naar Zoeterwoude-Dorp, lees je via deze link. De tweede etappe, van Zoeterwoude-Dorp naar Alphen aan den Rijn, wandel je hier mee.
Langs de oever van de Oude Rijn
Marloes: ‘We starten deze keer op het station van Alphen aan den Rijn. Nadat de route het centrum heeft doorkruist, lopen we lange tijd langs de noordelijke oever van de Oude Rijn.
We lopen afwisselend op verharde en onverharde paden, langs de vele (woon)boten, vissers en vooral veel boerenland. Een typisch Hollands aanzicht, met nog weinig Romeinse invloeden…
Aangezien we het pad buiten het broedseizoen bewandelen, mogen we de officiële route aanhouden die door de polders gaat.
De schepen van Zwammerdam
Na zo’n zes kilometer komen we aan in het dorpje Zwammerdam. Op de kaart stelt het niet veel voor, maar internationaal gezien is dit een plaats met enorme archeologische waarde.
Hier zijn namelijk de Zwammerdamschepen gevonden, waaraan de Romeinse Limes mede de Unesco-status te danken hebben.
Na het centrum van het dorpje te hebben gezien, wijken we van de wandelroute af om naar Hooge Burch te gaan. Op dit landgoed zijn de beroemde schepen gevonden.
In de tijd van de Romeinen stond hier Castellum Nigrum Pullum – een naam die ons bekend in de oren klinkt. Tijdens de eerste etappe kwamen we Nigropullo tegen op de Peutinger Kaart in het Katwijks Museum.
Na een paar kilometer komen we aan bij De Haven, de kantine van de zorginstelling die midden op het terrein staat. Op deze plek is Zwammerdam 1 gevonden, een boomstamkano die we in het Archeon al hebben kunnen bekijken.
Tijdens ons bezoek aan het Archeon hebben we de restauratie van deze schepen gezien. Er lag een originele platbodem (Zwammerdam 2) in de werkplaats van het museum.
Nationaal Romeins scheepvaartmuseum
Na de vondst van Zwammerdam 1 werden bij de bouw van de zorginstelling tussen 1970 en 1974 nog vijf andere schepen gevonden, variërend van vijfeneenhalf tot wel vierendertig meter lang. Een bijzondere en unieke vondst die de aanleiding vormde om bij het Archeon een nationaal Romeins scheepvaartmuseum op te zetten.
De houten schepen zijn bijzonder goed geconserveerd, doordat ze (waarschijnlijk in de derde eeuw na Christus) door modderstromen zijn begraven. Dankzij de combinatie van het veen en de rivierklei zijn ze bijna perfect bewaard gebleven.
De Oude Rijn is hier echter niet te bekennen. Hoe kan het dat de schepen dan juist hier liggen? We ontdekken dat er omstreeks 50 na Christus zijtakken van de Rijn over deze plek liepen. Het was een belangrijke route voor het aanvoeren van bouwmaterialen.
In de kantine De Haven hebben ze een kleine tentoonstelling gemaakt met vondsten van de opgraving in de jaren zeventig. Er staan maquettes van elk van de Zwammerdamschepen. Een plek die je dus niet over moet slaan tijdens je Limeswandeling.
Natuurlijk strijken we ook even neer voor een kop koffie en een stuk taart. Het is slechts een van de weinige horecagelegenheden die je tijdens deze etappe tegenkomt.
Castellum Nigrum Pullum
Na een lekker kopje koffie lopen we naar de locatie waar Castellum Nigrum Pullum lag en pakken we de route weer op.
Er volgen nog een aantal kilometers door de polder en langs verharde wegen. Wanneer we Bodegraven inlopen, komen we langs Brouwerij de Molen, Neerlands trots op het gebied van Stouts en andere zware jongens.
Hier strijken we neer om te proosten op weer een mooie en interessante etappe van het Limespad. Die laatste vijfhonderd meter tot het station kunnen nog wel even wachten…’
