Saskia: ‘Net als in Amsterdam doe ik in Rome veel per fiets. Zo beland je vaak op de mooiste plekken die net een beetje buiten de toeristische routes liggen en bovendien voel ik me dan ook meer thuis in de stad. De Romeinen beginnen langzamerhand wel te wennen aan fietsers. Ze startten nog niet zo lang geleden zelfs een fietsenhuurproject, waarmee je met een pasje op veel plekken in de stad een fiets kunt ‘ophalen’. Laatst moest ik ook noodgedwongen van zo’n fiets gebruik maken, aangezien de fiets waarmee ik naar de Villa Torlonia was gereden daar – ondanks een …

In Rome las ik Italianen voor gevorderden, een onmisbaar boek voor elke Nederlander die zichzelf een Italiëkenner of een Italofiel wil noemen. Beppe Severgnini maakt in zijn boek een studie van het meest interessante onderdeel van Italië: de Italiaan zelf. De tocht op weg naar het innerlijk van de Italianen is zeer de moeite waard, maar niet zonder gevaren, en sommige reizigers aarzelen om eraan te beginnen. Ze worden weerhouden door gemakzucht en de angst om het geromantiseerde beeld van de Italianen dat ze voor zichzelf hebben opgebouwd te vernietigen. Voor de meeste Italianen zelf is het beangstigend om ongemakkelijke …

Als je in augustus in Rome bent is een wandeling door Rome in de voetsporen van keizer Augustus een must! Die gaan we vandaag dan ook maken, en wie niet in Rome is wandelt aan de hand van de beschrijving hopelijk net zo makkelijk mee… Augustus heette bij zijn geboorte nog geen Augustus. Hij werd op 23 september 63 voor Christus in Rome geboren als Gaius Octavianus. Zijn moeder was een nicht van Gaius Julius Caesar. De kleine Gaius Octavianus was dus een achterneef van de grote Caesar. Toen Gaius Octavianus net vier jaar was, overleed zijn vader. Het was …

Een echt Italiaans zomerdrankje dat je direct in Italiaanse sferen brengt is een glaasje ijskoude limoncello. Vrienden die net vakantie hebben gevierd aan de Amalfikust hebben gelukkig net weer een voorraadje voor me meegenomen, want zelf maken is nog zo gemakkelijk niet. Voor wie het toch wil proberen, volgt hier het recept uit Napels proeven, met als resultaat de échte limoncello zoals die langs de Amalfikust gemaakt en gedronken wordt! Ingrediënten (voor 2,5 liter limoncello): 15 flinke onbespoten Italiaanse citroenen, liefst van de Amalfikust | 1 liter pure alcohol 95° (o.a. te koop in Italië) | 1,5 liter zoutarm mineraalwater | 600 gram suiker Haal …

Op 15 augustus is het feest in Italië. Men viert dan Ferragosto, oftewel Maria Tenhemelopneming. Hoewel we deze feestdag in Nederland niet eens meer vieren, is Ferragosto in Italië een van de belangrijkste katholieke feesten. De dag dat Maria naar de hemel gaat en wordt herenigd met Jezus is voor de Italianen bijna belangrijker dan Hemelvaart. Dat heeft natuurlijk ook wel een beetje te maken met het feit dat Ferragosto midden in de zomer valt, dan is een extra dagje vrij nooit weg! Met Ferragosto zijn alle Italianen vrij en ligt het openbare leven vrijwel stil. Hoewel, stil: er wordt wel …

Ja, je leest het goed! Zes bolletjes ijs is dagelijkse kost voor Roberto Coletti, eigenaar van Roberto Gelato in Utrecht. En ondanks het feit dat hij de keuze heeft uit een hele vitrine vol met de lekkerste smaken, kiest Roberto toch altijd weer voor chocolade en variegato amarena (yoghurtijs met amarena-kersen). Die vindt hij nu eenmaal het lekkerst. ‘IJs verveelt nooit,’ zo vertelt Roberto terwijl we op de ijshoornstoeltjes voor zijn ijssalon een ijsje eten. Hij dus een bolletje chocolade en een bolletje variegato amarena, ik een bolletje yoghurt en een bolletje bloedsinaasappel. ‘IJs is voor mij dan ook niets …

Op 1 juni 2008 fietste Ilja Pfeijffer van Leiden naar Gorinchem, op een zesdehands Batavus-racefiets van 95 euro. Het was de eerste etappe van een fietstocht, een fietstocht die hem uiteindelijk in Rome zou moeten brengen. Maar dat is nog niet iets waar Ilja en zijn vriendin op dag 1 aan denken. Lees maar mee, met dit fragment uit De filosofie van de heuvel. Dag 1: zondag 1 juni 2008 Leiden – Gorinchem via: Zoeterwoude-Dorp, Zoetermeer, Gouda, Haastrecht, Schoonhoven 70 km (1-70), 15.45-21.15 zonnig en warm, nauwelijks wind ‘Er zijn meer mensen naar Rome gefietst en nog heel veel verder. …

In mei was ik al zo verbaasd toen het met Pinksteren rozenblaadjes regende in het Pantheon, maar toen ik in Terug in Rome van Rosita Steenbeek las dat het in Rome altijd sneeuwt op 5 augustus, viel ik van verbazing bijna van mijn stoel. Sneeuw in augustus? Als de Romeinen de stad grotendeels verlaten hebben vanwege de drukkende hitte en je alleen nog toeristen over de trottoirs ziet slenteren, naarstig op zoek naar een barretje dat nog open is voor een flesje water of een ijskoffie? Als zelfs de Romeinse zwerfkatten pas ver na het vallen van de avond uit hun koele …

‘Terwijl ik in de kathedraal opging in de herinnering aan dat zeldzame, emotionele gedweep van Umberto, kwam er een groep Britse toeristen achter me staan; hun gids vertelde geanimeerd over de vele mislukte pogingen om de oude grafkelder van de kathedraal te vinden en op te graven, die naar verluidt in de middeleeuwen had bestaan maar kennelijk voorgoed verloren was gegaan. Ik luisterde een poosje geamuseerd naar de sensationele draai die de gids aan het verhaal gaf, voordat ik de kathedraal weer aan de toeristen overliet en de Via del Capitano afslenterde om, tot mijn grote verrassing, weer op de …

Serena, die tijdens Saskia’s logeerpartij al snel in de gaten had hoe groot haar  passie voor boeken was, nam Saskia op een van haar laatste dagen in Siena mee naar het Archivio di Stato, het staatsarchief, dat is gevestigd in het Palazzo Piccolomini. Het archief is helaas niet altijd toegankelijk voor toeristen, maar wanneer je een paar dagen voor je bezoek per mail of telefoon informeert of je langs kunt komen, ben je meestal van harte welkom. Het is de moeite in elk geval meer dan waard, want in dit archief bevindt zich een van de mooiste bezittingen van Siena: …

Nu de renners in de Tour de France vandaag hun laatste etappe rijden, mag ik vast wel weer even over de Giro schrijven, de grote Italiaanse wielertocht die dit jaar in Amsterdam startte. Van een trouwe fan van Ciao tutti kreeg ik namelijk het boek Het roerige leven van Alfonsina Strada in handen, dat het verhaal vertelt van de eerste vrouw die ooit de Giro reed. Nu ben ik eerlijk gezegd niet zo’n wielerfan, maar ik werd vanaf de eerste pagina gegrepen door deze dappere Alfonsina. In een tijd waarin vrouwen slechts werden gezien als accessoire van de man (en …

Terwijl ik mijn boterhammen voor de lunch smeer, denk ik met heimwee terug aan mijn Italiaanse lunchpauze van vorige week. Of lunchpauze, zo mag je het eigenlijk niet noemen. Denk aan een terrasje met uitzicht op het Piazza del Campo, een heerlijk zonnetje en een groot stuk torta della nonna, oftewel grootmoeders taart, en je kunt je vast wel een voorstelling maken van mijn heimwee. Daarom ging ik eenmaal thuis direct op zoek naar het lekkerste recept voor deze torta della nonna. Het is een echt Toscaans recept en weer eens wat anders dan alle koekjes die we tot nu …

Vorig jaar trotseerde ik de augustusdrukte in Siena om de Palio mee te maken, en met name de aanloop naar deze paardenrace. Op uitnodiging van Serena reisde ik naar Siena en bracht ik een week door op en rond het Piazza del Campo, met de opdracht elke avond thuis te komen met het laatste nieuws over de Palio. Als tegenprestatie nam zij me mee naar alle festiviteiten die normaal gesproken niet voor toeristen toegankelijk zijn. Zo schoof ik samen met haar en haar zoon op de avond voorafgaand aan de Palio aan bij La Cena della Contrada van de wijk …

Helaas is dit onze laatste dag in Toscane, vanavond wordt er weer gewoon Amsterdamse lucht ingeademd. Gelukkig kan ik met Elke dag in Toscane de komende dagen nog even de heimwee de kop indrukken. In haar nieuwste boek vertelt Frances Mayes, beroemd van haar eerdere Toscane-romans Een huis in Toscane (dat is verfilmd als Under the Tuscan Sun) en Bella Toscana, het lyrische verhaal over haar twintig jaar durende liefdesaffaire met Toscane, de mensen, de cultuur en de levensstijl. Daarnaast vertelt ze over het verrukkelijke leven in Bramasole, haar huis in de buurt van Cortona, geeft ze je haar favoriete …

Saskia: ‘Tijdens onze eerste avond in Siena stuiten we op een grote stoet zingende contradaioli. Nu had Serena me vorig jaar een aantal van deze inni (volksliederen) gegeven om te bestuderen, dus ik neuriede een beetje mee. De contradaioli bekeken me met nieuwsgierige, ietwat verbaasde blik. Bij het refrein aangekomen nodigden ze ons uit een stukje mee te wandelen en te zingen, hetgeen we natuurlijk graag deden. Na een aantal rondes door de stad voelden we ons bijna echte Chiocciolini. We werden meegetroond naar de kerk en het museum van de contrade, die normaal gesproken alleen tijdens de nacht volgend …

Saskia: ‘Op de een of andere manier voel ik me in Italië altijd erg aangetrokken tot oude kloosters, en dan met name tot de mooie, verstilde kloostertuinen die in het hart van een kloostercomplex liggen. Begrijp me niet verkeerd, het is niet het leven binnen die muren dat me aantrekt – er is buiten die muren zo veel moois te zien en te beleven – maar de sfeer die in zo’n tuin heerst. Zelfs in de kloostertuinen in de centra van de meest drukke steden als Napels en Rome heerst een absolute rust, alleen verstoord door kwetterende vogeltjes en het …

Saskia: ‘De eerste aanblik van het Piazza del Campo ontroert me ook dit keer weer. Het begint al op een paar kilometer afstand, als je de slanke Torre del Mangia boven de daken van de huizen ziet uitsteken en steeds dichterbij ziet komen. Naarmate je dichterbij komt, verdwijnt de toren soms achter een groot gebouw, maar niet voor lang. Door de smalle straatjes vang je steeds weer een glimp op van de toren, totdat je door een nauwe doorgang aan de rand van het Piazza del Campo staat en de toren in al zijn glorie kunt aanschouwen. Het plein vraagt …

Zijn de cantuccini in combinatie met de vin santo van gisteren de perfecte manier om de dag af te sluiten, een ontbijtje met un caffè en een handvol amaretti zorgt voor een heel ontspannen begin van de dag. Niks is lekkerder dan op een terrasje in het zonnetje de ronde zachte koekjes in je koffie dopen, genietend van de ietwat bittere maar tegelijkertijd zoete nasmaak van deze amandelkoekjes. Frans van Munster denkt daar in Puglia, helemaal in het zuiden van Italië, volgens mij net zo over. Sterker nog, hij bedacht er een heel nieuwe term voor: lekkerissimo, een combinatie van …

In deze blog schreven we al over de uitgebreide selectie koekjes die je in Siena op elke hoek van de straat kunt kopen. Allemaal even vers, allemaal even lekker en heerlijk om bij een kopje koffie weg te knabbelen. Vandaag tippen we de perfecte combinatie van zo’n heerlijk koekje en vin santo. Saskia: ‘Gistermiddag at ik echter de meest goddelijke koekjes ooit. Dat kwam ook wel een beetje door het glaasje vin santo (letterlijk: ‘heilige wijn’) dat we erbij geserveerd kregen, maar ook zonder deze hogere macht waren de koekjes niet anders te omschrijven dan hemels. Tijdens een verkenningstochtje door …

Het is de vooravond van de Palio. Alles wordt uit de kast gehaald om ervoor te zorgen dat de wijk Civetta gevestigd is, de overwinning op zijn naam mag schrijven. Iemand van buiten Siena kan zich vaak nauwelijks iets voorstellen bij al deze commotie, maar voor de Sienezen is de Palio het belangrijkste hoogtepunt van het jaar. John Appel heeft dat gevoel een aantal jaren geleden perfect tot uiting weten te brengen in zijn documentaire The Last Victory, waarin twee inwoners van Civetta tijdens de dagen voorafgaand aan de Palio worden gevolgd en geïnterviewd. Hoofdpersoon van de film is Egidio, …

De Engelse schrijver Tim Parks emigreerde naar Italië en kreeg daarmee niet alleen te maken met zijn Italiaanse buren, maar ook met de Italiaanse manier van leven. Hij heeft aan den lijve ondervonden hoe moeilijk het is niet te verdwalen in de doolhof van regels, gewoontes, normen en waarden die het alledaagse leven in Italië bepalen. Tegelijkertijd heeft hij geleerd te genieten zoals alleen een Italiaan dat kan. Inmiddels wil Parks nooit meer weg uit Italië en is hij gehecht geraakt aan de chaos en het gebrek aan structuur, maar vooral aan de onverwachte belevenissen die dit vaak oplevert. In …

Toen ik vorig jaar in Siena aan mijn cursus Italiaans voor gevorderden begon, kregen we allereerst een stencil uitgereikt met de titel Vocabolario di sopravvivenza per il Palio: Woordenlijst om de Palio te overleven. Mijn medestudenten en ik keken elkaar een beetje lacherig aan: ook zonder deze specifieke kennis zouden we deze eeuwenoude paardenrace weten te doorgronden, dachten we. Binnen vijf minuten wisten we al dat we de lijst hard nodig zouden hebben. De inwoners van Siena praten in juli en augustus nauwelijks ergens anders over dan over de Palio, die het hele dorp in zijn greep heeft. De wereldpolitiek, …

Siena is niet alleen de stad van de Palio, maar ook van de lekkerste koekjes! Als je door de middeleeuwse straatjes loopt ruik je de zoete geur van versgebakken koekjes of de kruidige tonen van panforte die net uit de oven wordt gehaald. Ideaal voor bij een kopje koffie, en als je lang genoeg in Siena blijft kun je elke ochtend andere koekjes uitproberen. Cantuccini – knapperige amandelkoekjes Het bekendst zijn waarschijnlijk de cantuccini, langwerpige amandelkoekjes die net als beschuit twee keer gebakken worden. De koekjes bevatten naast amandelen ook meel, suiker, amaretto en enkele specerijen als kardemom, kaneel, kruidnagel en …

Siena maakt zich op voor de Palio. Al wekenlang gonst het in de kleine Toscaanse stad van de bedrijvigheid in de contrade. Vanavond weten we welke contrada de Palio di Provenzano op zijn naam mag schrijven. Deze contrada mag zich de trotse eigenaar noemen van de palio of cencio (‘vaandel’), die dit jaar is ontworpen door Ali Hassoun, een Libanese kunstenaar die al jarenlang in Italië woont. De afbeelding op de palio verwijst naar de Slag bij Montaperti, waarbij de Sienezen de Florentijnen wisten te verslaan en die precies 750 jaar geleden plaatsvond. Zoals ik gisteren al schreef, telt Siena …