Lees onze laatste blogs:

Gisteren schreven we over de experimenten die Galileo Galilei zou hebben uitgevoerd in de kathedraal van Pisa, naast de bekende Scheve Toren. Volgens sommigen zou hij ook vanaf de toren zelf proeven hebben gedaan, maar daar is geen onomstotelijk bewijs voor te vinden. Dat neemt niet weg dat Galileo de toren een warm hart toedroeg. Hoewel de Toren van Pisa misschien wel het meest gefotografeerde monument van Toscane is, is er over de geschiedenis van de toren niet zo veel bekend. Michiel van Straten, ontdekkingsschrijver, ging op onderzoek uit en neemt ons mee naar de bijzondere wortels van la torre …

Vandaag reizen we naar Pisa, vanwaar ik jullie de komende dagen zal berichten. Pisa staat uiteraard bekend om de scheve toren, maar wie wat langer in de stad verblijft, ontdekt dat de stad veel meer heeft te bieden, op cultureel, culinair en creatief gebied. We beginnen met de bekendste inwoner van de stad: Galileo Galilei. Adam Hart-Davis neemt ons in zijn boek Het verhaal van de tijd mee terug in de tijd, naar het Pisa van Galileo Galilei: ‘Galileo di Vincenzo Bonauti de Galilei werd op 15 februari 1564 in Pisa geboren. Hij werd een wereldberoemd wetenschapper. Eerst bestreed hij met …

Eva slaapt vertelt het verhaal van een provincie zonder vaderland en van een meisje zonder vader, een heel persoonlijk verhaal over een intens verlangen naar iets dat je nooit hebt gehad of dat verloren is gegaan. Eva groeit op zonder vader. Als achtjarige maakt ze mee hoe haar moeder, die de sterren van de hemel kookt in een vakantiehotel, verliefd wordt. De Duitstalige Gerda, een beeldschone Zuid-Tiroolse met een buitenechtelijk kind, valt uitgerekend op een politieagent van de Italiaanse bezettingsmacht, een carabiniere uit Reggio Calabria in het diepe zuiden. Vito is anders dan de vorige minnaars van haar moeder. Hij …

Voor het maken van een perfecte tekening moet je niet alleen de verhoudingen van de Mens van Vitruvius kennen, zoals we gisteren zagen, maar ook de gulden snede voor ogen houden. Deze gulden snede is een stukje eeuwenoude wiskunde. De gulden snede of divina proportia (goddelijke proportie) geeft de perfecte verhouding tussen lijnen aan. Bij de gulden snede verhoudt het grootste van de twee delen zich tot het kleinste, zoals het gehele lijnstuk zich verhoudt tot het grootste. Geven we het grootste deel aan met a en het kleinste deel met b, dan is de verhouding van beide zo dat …

Na het zien van alle schetsen en tekeningen van Da Vinci die nog tot eind januari in Turijn tentoon worden gesteld, zou ik niets liever dan een potlood en schetsboek ter hand nemen en een poging doen in de buurt van deze kunstenaar te komen. Helaas krijg ik woorden veel gemakkelijker op papier dan lijnen, schetsen en schaduwen – en vormen ze ook een veel natuurlijker en aangenamer geheel dan mijn artistieke gestuntel. Gelukkig geniet ik ondanks het magere resultaat van het schetsen zelf, van het proces dat begint met een maagdelijk leeg vel papier en dat langzamerhand je gedachten …

Voor deze laatste dag van het jaar een Italiaanse roman met een toepasselijke titel: Morgen een jaar geleden, van Sebastiano Mondadori. Morgen is het precies een jaar geleden dat Vittorio’s vrouw Teresa bij een auto-ongeluk om het leven is gekomen. Vittorio is samen met zijn tweede, twintig jaar jongere vrouw Carola naar het landgoed van zijn familie gereisd voor een bruiloft die daar de volgende dag zal plaatsvinden. Hij denkt terug aan het afgelopen jaar, waarin zijn leven zo ingrijpend is veranderd. Vittorio en Teresa leken een gelukkig leven te leiden, maar na Teresa’s dood ontmaskert Vittorio haar dubbelleven en …

Sandrina Bokhorst, eigenaar van Persoonlijk Rome, vertelt over Silvester en de vette draken van Oud&Nieuw, is zo bijzonder, dat ik jullie het verhaal over de laatste dag van het jaar niet wilde onthouden. Sandrina: ‘Italianen houden van eten: veel en goed eten. Iedere feestdag heeft zo zijn eigen culinaire tradities. Op 31 december, de dag die in Italië San Silvestro wordt genoemd, krijg je na middernacht cotechino (varkensworst) of zampone (gevulde varkenspoot) met polenta en linzen voorgeschoteld. Linzen symboliseren financiële rijkdom en ook de varkenspoot – zeer voedzaam vlees – staat voor overvloed. Zo hopen de Italianen het nieuwe jaar goed te …

Italianen serveren op Oudejaarsavond vaak linzen en worst. Beide staan symbool voor voorspoed en geluk. De worst wordt namelijk gezien als een teken van rijkdom voor het komende jaar; de linzen symboliseren de overvloed aan geld waarover je in het nieuwe jaar zal beschikken. Zeker geen slecht idee dus om deze gerechten op Oudejaarsavond te serveren. In het kookboek De verleidelijke Italiaanse keuken een origineel recept voor deze ‘gouden’ combinatie: crème van linzen en worst in bladerdeeg. Ingrediënten (voor 4 personen): 200 gram rode linzen | een halve ui | 1 kleine aardappel | 1 worst | extra vergine olijfolie | …

Nee hoor, mijn leven telt nog geen 18.000 dagen, maar dat van de Italiaanse singer/songwriter Gianmaria Testa wel. Met deze 18.000 dagen drukt hij vijftig jaar van zijn leven uit. Zelf zegt hij hierover: ‘Een vriend van mij zei eens, dat het uitdrukken van je leven in dagen je perspectief verandert. En hij heeft gelijk: alles wordt korter en kleiner. Een dag is een minimale dimensie, een die bijna gemeten kan worden in ademhalingen.’ Dat gegeven inspireerde Gianmaria Testa tot een prachtig nummer voor op zijn nieuwe cd, Vitamia geheten: 18 mila giorni ‘Ci sono stati giorni, Vitamia, che tutto …

De Galleria degli Uffizi in Florence herbergt een prachtige Annunciatie van Simone Martini, die oorspronkelijk in de Duomo van Siena te zien was. Hoewel we niet veel weten over het leven van Martini, is wel met zekerheid vast te stellen dat hij in 1284 in Siena werd geboren. Voor zover bekend is, schilderde hij tussen zijn twintigste en vijfentwintigste een aantal Madonna’s, waarbij hij zich vooral laat inspireren door stadsgenoot Duccio di Buoninsegna. Opvallend is het gebruik van bladgoud, hetgeen veel navolging zal vinden door schilders uit Siena en omgeving. We zullen straks zien dat hij dit bladgoud ook volop …

Da Vinci’s Annunciatie is waarschijnlijk het eerste werk dat de kunstenaar zelfstandig maakte. Hij werkte eraan van 1472 tot 1475, en hoewel het hier en daar van imperfectie getuigt, laten de engel en Maria al zien waartoe Leonardo in staat is: over de kleinste details is nagedacht en de schilder probeerde steeds iets nieuws uit, iets anders, iets revolutionairs. Zo laat hij Maria hier met driekwart profiel zien, een nieuwe ontwikkeling in de renaissancekunst. Tot dan toe keek Maria je meestal recht aan. Ook de vleugels van de engel zijn spectaculair. Het verhaal gaat dat Leonardo de vleugels heeft gekopieerd …

De komende week zien jullie op Ciao tutti verschillende Annunciaties voorbij komen. Letterlijk betekent annunciatie verkondiging of aankondiging. Bij de katholieken verwijst dit woord naar de aankondiging van de geboorte van Jezus aan Maria. Het feest vindt dan ook niet in december plaats, maar negen maanden eerder, op 25 maart om precies te zijn. Omdat de schilderingen nu in aanloop naar Kerstmis volop bezocht worden in de Italiaanse steden, en ze qua sfeer zo mooi passen bij deze periode van bezinning en verwachtingsvol aftellen, zet ik de komende dagen de mooiste annunciaties op een rijtje. Allemaal geven ze een voorstelling van …

In aanloop naar Kerstmis is er niets leuker dan kerstmarkten bezoeken om al heerlijk in kerstsfeer te komen. Vooral de kerstmarkten bij onze oosterburen zijn beroemd, maar ook in Italië worden er mooie en gezellige markten georganiseerd. Begin deze maand noemde ik al de prachtig verlichte kerstmarkt Oh bej! Oh bej! in Milaan. De mooiste kerstmarkt van Italië vind je echter aan de andere kant van het land, in het noordelijk gelegen Bolzano. In Bolzano, de hoofdstad van Zuid-Tirol, wordt er elk jaar van eind november tot en met 23 december een kerstmarkt georganiseerd. Bolzano is prachtig gelegen in een vallei, en …

Vandaag verrast Loes Janssen Miraglia ons met een recept voor pasta met pesto uit Trapani. Loes: ‘Dit verrukkelijke gerecht komt uit Sicilië (waar mijn partner vandaan komt, waar wij een aantal jaren hebben gewoond en waar ook ons zoontje geboren is). Het is typerend voor de provincie Trapani (in het westen van het zonovergoten eiland). Niets is met zekerheid te zeggen, maar hoogstwaarschijnlijk is deze pesto ontstaan nadat koopmannen uit het Noord-Italiaanse Genua, waar pesto op basis van basilicum en pijnboompitten oorspronkelijk vandaan komt, op hun zeereizen zijn neergestreken in het West-Siciliaanse Trapani. Tongstrelend deze versie met amandelen!’ Ingrediënten (voor …

Het indrukwekkende Palazzo Pamphilj aan het uiteinde van Piazza Navona, dat ooit toebehoorde aan paus Innocentius X, heeft even zijn deuren geopend. Tot en met 16 december 2011 kun je er elke woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag terecht voor een expositie met werk van Vik Muniz. De werken hangen in de Galleria Cortona, de enorme zaal die bekend staat om zijn prachtige plafondschildering, gemaakt door Pietro da Cortona. Van het plafond kun je normaal gesproken slechts een glimp opvangen, als het buiten donker is en het licht in de zaal aan is. Een veelbelovende glimp weliswaar, maar de deur naar meer …

Wanneer de zon achter de toppen van de heuvels verdwijnt en de duisternis langzaam over de vallei valt, kruipen de zogenaamde Krampussen uit de bosjes tevoorschijn, op zoek naar huns gids: Sint Nicolaas. Ja, jullie zien het goed, Sinterklaas heeft in het noorden van Italië  nog een veel angstaanjagender leger hulpjes dan de Zwarte Pieten die wij kennen. Kreeg je het als kind al Spaans benauwd van het idee dat je misschien mee moest in de zak van zo’n donkere Piet met felgekleurde baret, deze Krampussen zullen voor nog veel meer enge dromen zorgen… foto: VVV regio Friuli-Venezia Giulia Vooral …

Milaan is de stad van mode en design, van prachtige binnenpleintjes en kathedralen, van mooie parken en de typisch Milanese keuken. Wie Milaan bezoekt, raakt eigenlijk niet uitgekeken op alles wat deze stad te bieden heeft. Daarnaast heeft Milaan ook een aantal bijzondere evenementen en traditionele feesten. Een daarvan is de ‘Fiera degli Oh bej! Oh bej!’, dat ook wel bekend staat als ‘Fiera di Sant’Ambrogio’. Dit feest vindt van 5 tot en met 8 december plaats in het centrum van de stad, ter ere van de patroonheilige Sint Ambrosius, wiens naamdag op 7 december wordt gevierd. Tijdens deze dagen …

Gisteren stapte ik in Florence op de trein, op weg naar het noorden, naar Milaan, waar de voorbereidingen voor de feestelijke decembermaand al in volle gang zijn. Maar voor ik vertrok nam ik afscheid van de stad. Ik wandelde nog even langs de pleinen die inmiddels net zo vertrouwd zijn als de Amsterdamse grachten. Ik zei de vriendelijke barista gedag, nam afscheid van alle nieuwe en oude vrienden. De taxichauffeur die me naar het station bracht, neuriede mee met een liedje op de radio. Een toepasselijk liedje tijdens deze voorlopig laatste rit door de stad: Porta un bacione a Firenze, …

Het gebeurt maar zelden dat ik tijdens mijn reizen door Italië besluit om ergens op de bonnefooi te gaan slapen. Eergisteren echter zag ik op een naambordje vlak bij het Piazza di Santa Croce de naam ‘Le Stanze di Santa Croce‘ staan, de kamers van de Santa Croce. In een opwelling – ik kon nog wel een paar nachtjes in het gehuurde appartement blijven – belde ik aan. Eigenlijk alleen even om een kijkje te nemen in de zo veelbelovend klinkende kamers, maar uiteindelijk ook om er mijn spullen naartoe te verhuizen en er een paar nachten te slapen… De …

Met het boek De levens van de grootste schilders van Giorgio Vasari is de kunst-geschiedenis begonnen. Vasari schreef het op het hoogtepunt van de Italiaanse renaissance en hij beschouwde die kunst als het toppunt van het menselijk kunnen. Daarbij had hij veel vertrouwen in zijn pen: de oorspronkelijke editie was niet geïllustreerd – latere edities wel. De levens van de grootste kunstenaars bestaat uit boeiende biografieën van kunstenaars vanaf het einde van de dertiende eeuw tot en met Vasari’s eigen tijd. Met oorspronkelijke (vertaalde) teksten van Vasari en hedendaagse toelichtingen, een boekwerk dat niet mag ontbreken in de kast van liefhebbers van de …

Leonardo da Vinci begon zijn schildercarrière als leerling van Andrea del Verrocchio. Rond 1472 zou hij zijn meester hebben geassisteerd bij het schilderen van een groot doek voor het monnikenklooster van San Salvi, dat zich net buiten Florence bevond. Voor zover we nu weten staan op dit doek de eerste penseelstreken die Da Vinci ooit op een echt schilderij zette – niet meer om te oefenen maar voor het grote werk. Volgens Bramly’s biografie van Da Vinci heeft Verrocchio het meest verheven gedeelte van het werk voor zichzelf gereserveerd. Hij schilderde Jezus die in het water van de Jordaan staat. …

Eergisteren wezen we je al op de vinger van Da Vinci, de omhoog wijzende vinger die wijst op verlossing, op de komst van Christus. Een van de duidelijkste voorbeelden die Da Vinci ooit schilderde, is te zien op het doek Johannes de Doper, dat te zien is in het Louvre in Parijs. Het is vermoedelijk het laatste doek dat Da Vinci schilderde – waarschijnlijk had hij het nog in zijn bezit toen hij stierf. Het is het meest gekopieerde van zijn werken, en kunstkenners strijden nog altijd over de authenticiteit van het doek. Wel is door onderzoek boven water gekomen …

De kunst van het kaasmaken is al eeuwenoud, zo vertelt Loes Janssen Miraglia in Culinair Sardinië. Homerus refereert er zelfs al aan in de Odyssee, in de negende eeuw voor Christus: ‘Hij [de cycloop Polyphemus] melkte elke ooi met geoefende hand, liet de melk tot wrongel en wei stremmen, zeefde de wrongel in biezen manden om te laten uitlekken en goot de wei in kommen om af te koelen, zodat hij die bij zijn avondeten kon drinken.’ In de Griekse mythologie is het Aristaeus, de zoon van Apollo en Cyrene, die al dwalend door het Middellandse Zeegebied de techniek van het kaas …

Clet Abraham, een Franse kunstenaar die al meer dan twintig jaar in Florence woont, tovert regelmatig een glimlach op het gezicht van de inwoners van de stad van de renaissance. Met zijn humoristische kunst zorgt hij voor een vrolijke, hedendaagse noot tussen de eeuwenoude palazzi. Hij wordt door de inwoners van Florence daarom ook wel ‘verkeersagent van de ziel’ genoemd. Meer dan toepasselijk, want Clet tovert verkeersborden namelijk om tot kunst. Kunst met een knipoog, want wie een verkeersbord dat door Clet onder handen is genomen passeert, kan niet anders dan glimlachen of hardop grinniken. Toen we gisteren door Florence …