Lees onze laatste blogs:

Nog een stukje verborgen geschiedenis: het atelier van Da Vinci in Florence

Zeven jaar geleden bracht een grondige zoektocht het atelier van Da Vinci aan het licht. Het bleek zich midden in Florence te bevinden, direct naast het klooster van de Santissima Annunziata. Ook hier ging veel giswerk aan vooraf en ging niet alles van een leien dakje… Het idee om onderzoek te doen kwam van kunsthistoricus Alessandro del Meglio, die aan het hoofd stond van het cartografisch archief van het instituut dat naast het voormalige klooster van de Santissima Annunziata was gevestigd. Hij wilde in kaart brengen in hoeverre de ruimtes van zijn kantoor vroeger gebruikt werden en welke functie ze …

Lees meer »

Wie zoekt, die vindt… een verborgen Da Vinci in het Palazzo Vecchio in Florence

In december vorig jaar berichtte de Volkskrant dat ‘historici van over de hele wereld een petitie hebben getekend waarmee ze willen voorkomen dat er verder wordt gezocht naar wat omschreven wordt als het beste werk van Leonardo Da Vinci ooit. Om erachter te komen of dat werk bestaat – en in welke staat het verkeert – moet namelijk geboord worden in een eveneens beroemd fresco dat in 1563 over de vermeende Da Vinci heen werd geschilderd.’ Nog steeds laaien de emoties hoog op als er over de vermeende Da Vinci wordt gesproken. Sommige onderzoekers willen het verloren werk dolgraag vinden en …

Lees meer »

De Chiesa di Santo Spirito in Florence – kleurrijke ontwerpen voor een kale voorgevel

Florence kent naast de kale façade van de San Lorenzo, die ik jullie gisteren liet zien, nóg een kerk met een kale voorgevel. Daarvoor moeten we wel naar de wijk Oltrarno, aan de overkant van de Arno. Daar vind je het gezellige Piazza di Santo Spirito, een plein dat wordt gedomineerd door de gele voorgevel van de Santo Spirito. Hoewel de kale voorgevel wellicht anders doet vermoeden, is deze kerk een van de mooiste van Florence. Michelangelo kwam er graag en Bernini zou zelfs ooit hebben gezegd dat hij deze kerk het mooiste godshuis ter wereld vond. De kerk is …

Lees meer »

Een kale voorgevel – de San Lorenzo in Florence

Florence kent prachtige kerken. De bekendste is natuurlijk de Duomo, de dom met de enorme koepel, die iedere bezoeker (tevergeefs) in zijn geheel op de foto probeert te krijgen. De façade van de dom is uitgevoerd in marmer in de kleuren wit (uit Carrara), roze (uit de Maremma) en groen (uit Prato). Er zijn zoveel schitterende details te zien dat je bijna niet weet waar je moet kijken. Net als bij de koepel had het nogal wat voeten in de aarde voordat deze voorgevel stond. Het eerste ontwerp voor de gevel werd gemaakt door Arnolfo di Cambio, maar toen het …

Lees meer »

De palio van Buti

De paardenrace van Siena is dan misschien de beroemdste, de palio van Buti is de eerste van het jaar! Op de eerste zondag na het feest van Sant’Antonio Abate, waar ik jullie gisteren over vertelde, is de strijd tussen de verschillende contrade, wijken, op zijn hoogtepunt. Dit jaar is dat op 22 januari, dus de voorbereidingen zijn al in volle gang! Afgelopen zondag was de grote loting en dat ging gepaard met een hoop emoties. Uiteraard met een glimlach van oor tot oor en gejuich van de inwoners van de contrada als de wijk het geluk heeft als eerste uit …

Lees meer »

Sant’Antonio Abate – feest voor de slagers én voor de varkens

Vandaag, op 17 januari, wordt in Italië de feestdag van Sant’Antonio Abate gevierd. Deze Antonius Abt, zoals we hem in Nederland kennen, wordt beschouwd als de allereerste abt en daarmee als de grondlegger van het christelijke monnikendom. Deze Antonius, die we niet moeten verwarren met de heilige Antonius van Padua, die door mijn oma altijd werd aangeroepen als ze weer eens iets kwijt was, werd rond 250 geboren in Egypte. Zijn ouders waren zeer welgesteld, maar stierven toen Antonius nog vrij jong was. Na hun dood las Antonius het evangelie van Matteüs, waarin Jezus zegt: ‘Wilt u volmaakt zijn, ga …

Lees meer »

Op reis met Primo Levi

In 2012 is het vijfentwintig jaar geleden dat Primo Levi door een ongelukkige val in zijn trappenhuis om het leven kwam. De SLAU (Stichting Literaire Activiteiten Utrecht) eert deze literaire meester met de vertoning van La Tregua (Het respijt, 1997), de verfilming door Francesco Rosi van het tweede deel uit De Getuigenissen-trilogie. ‘Het eerste boek van Levi, Se questo è un uomo (Is dit een mens, 1947), is een waar literair meesterwerk waarmee Levi eigenhandig de getuigenissenliteratuur heeft veranderd. Door de indringende toon van zijn verslagen over zijn ervaringen in de Tweede Wereldoorlog wordt het de lezer echter nauwelijks toegestaan …

Lees meer »

Wanneer valt de scheve toren van Pisa?

Gisteren schreven we over de experimenten die Galileo Galilei zou hebben uitgevoerd in de kathedraal van Pisa, naast de bekende Scheve Toren. Volgens sommigen zou hij ook vanaf de toren zelf proeven hebben gedaan, maar daar is geen onomstotelijk bewijs voor te vinden. Dat neemt niet weg dat Galileo de toren een warm hart toedroeg. Hoewel de Toren van Pisa misschien wel het meest gefotografeerde monument van Toscane is, is er over de geschiedenis van de toren niet zo veel bekend. Michiel van Straten, ontdekkingsschrijver, ging op onderzoek uit en neemt ons mee naar de bijzondere wortels van la torre …

Lees meer »

Eva slaapt – Francesca Melandri

Eva slaapt vertelt het verhaal van een provincie zonder vaderland en van een meisje zonder vader, een heel persoonlijk verhaal over een intens verlangen naar iets dat je nooit hebt gehad of dat verloren is gegaan. Eva groeit op zonder vader. Als achtjarige maakt ze mee hoe haar moeder, die de sterren van de hemel kookt in een vakantiehotel, verliefd wordt. De Duitstalige Gerda, een beeldschone Zuid-Tiroolse met een buitenechtelijk kind, valt uitgerekend op een politieagent van de Italiaanse bezettingsmacht, een carabiniere uit Reggio Calabria in het diepe zuiden. Vito is anders dan de vorige minnaars van haar moeder. Hij …

Lees meer »

Het geheim van de gulden snede

Voor het maken van een perfecte tekening moet je niet alleen de verhoudingen van de Mens van Vitruvius kennen, zoals we gisteren zagen, maar ook de gulden snede voor ogen houden. Deze gulden snede is een stukje eeuwenoude wiskunde. De gulden snede of divina proportia (goddelijke proportie) geeft de perfecte verhouding tussen lijnen aan. Bij de gulden snede verhoudt het grootste van de twee delen zich tot het kleinste, zoals het gehele lijnstuk zich verhoudt tot het grootste. Geven we het grootste deel aan met a en het kleinste deel met b, dan is de verhouding van beide zo dat …

Lees meer »

De Mens van Vitruvius – Leonardo da Vinci

Na het zien van alle schetsen en tekeningen van Da Vinci die nog tot eind januari in Turijn tentoon worden gesteld, zou ik niets liever dan een potlood en schetsboek ter hand nemen en een poging doen in de buurt van deze kunstenaar te komen. Helaas krijg ik woorden veel gemakkelijker op papier dan lijnen, schetsen en schaduwen – en vormen ze ook een veel natuurlijker en aangenamer geheel dan mijn artistieke gestuntel. Gelukkig geniet ik ondanks het magere resultaat van het schetsen zelf, van het proces dat begint met een maagdelijk leeg vel papier en dat langzamerhand je gedachten …

Lees meer »

Morgen een jaar geleden

Voor deze laatste dag van het jaar een Italiaanse roman met een toepasselijke titel: Morgen een jaar geleden, van Sebastiano Mondadori. Morgen is het precies een jaar geleden dat Vittorio’s vrouw Teresa bij een auto-ongeluk om het leven is gekomen. Vittorio is samen met zijn tweede, twintig jaar jongere vrouw Carola naar het landgoed van zijn familie gereisd voor een bruiloft die daar de volgende dag zal plaatsvinden. Hij denkt terug aan het afgelopen jaar, waarin zijn leven zo ingrijpend is veranderd. Vittorio en Teresa leken een gelukkig leven te leiden, maar na Teresa’s dood ontmaskert Vittorio haar dubbelleven en …

Lees meer »

Silvester en de vette draken van Oud&Nieuw

Sandrina Bokhorst, eigenaar van Persoonlijk Rome, vertelt over Silvester en de vette draken van Oud&Nieuw, is zo bijzonder, dat ik jullie het verhaal over de laatste dag van het jaar niet wilde onthouden. Sandrina: ‘Italianen houden van eten: veel en goed eten. Iedere feestdag heeft zo zijn eigen culinaire tradities. Op 31 december, de dag die in Italië San Silvestro wordt genoemd, krijg je na middernacht cotechino (varkensworst) of zampone (gevulde varkenspoot) met polenta en linzen voorgeschoteld. Linzen symboliseren financiële rijkdom en ook de varkenspoot – zeer voedzaam vlees – staat voor overvloed. Zo hopen de Italianen het nieuwe jaar goed te …

Lees meer »

Verleidelijk recept voor Oud & Nieuw: crème van linzen en worst in bladerdeeg

Italianen serveren op Oudejaarsavond vaak linzen en worst. Beide staan symbool voor voorspoed en geluk. De worst wordt namelijk gezien als een teken van rijkdom voor het komende jaar; de linzen symboliseren de overvloed aan geld waarover je in het nieuwe jaar zal beschikken. Zeker geen slecht idee dus om deze gerechten op Oudejaarsavond te serveren. In het kookboek De verleidelijke Italiaanse keuken een origineel recept voor deze ‘gouden’ combinatie: crème van linzen en worst in bladerdeeg. Ingrediënten (voor 4 personen): 200 gram rode linzen | een halve ui | 1 kleine aardappel | 1 worst | extra vergine olijfolie | …

Lees meer »

Annunciatie in bladgoud – Simone Martini in Siena

De Galleria degli Uffizi in Florence herbergt een prachtige Annunciatie van Simone Martini, die oorspronkelijk in de Duomo van Siena te zien was. Hoewel we niet veel weten over het leven van Martini, is wel met zekerheid vast te stellen dat hij in 1284 in Siena werd geboren. Voor zover bekend is, schilderde hij tussen zijn twintigste en vijfentwintigste een aantal Madonna’s, waarbij hij zich vooral laat inspireren door stadsgenoot Duccio di Buoninsegna. Opvallend is het gebruik van bladgoud, hetgeen veel navolging zal vinden door schilders uit Siena en omgeving. We zullen straks zien dat hij dit bladgoud ook volop …

Lees meer »

Bewonder de Annunciatie van Da Vinci in de Galleria degli Uffizi in Florence

Da Vinci’s Annunciatie is waarschijnlijk het eerste werk dat de kunstenaar zelfstandig maakte. Hij werkte eraan van 1472 tot 1475, en hoewel het hier en daar van imperfectie getuigt, laten de engel en Maria al zien waartoe Leonardo in staat is: over de kleinste details is nagedacht en de schilder probeerde steeds iets nieuws uit, iets anders, iets revolutionairs. Zo laat hij Maria hier met driekwart profiel zien, een nieuwe ontwikkeling in de renaissancekunst. Tot dan toe keek Maria je meestal recht aan. Ook de vleugels van de engel zijn spectaculair. Het verhaal gaat dat Leonardo de vleugels heeft gekopieerd …

Lees meer »

De mooiste annunciatie: Fra Angelico in Florence

De komende week zien jullie op Ciao tutti verschillende Annunciaties voorbij komen. Letterlijk betekent annunciatie verkondiging of aankondiging. Bij de katholieken verwijst dit woord naar de aankondiging van de geboorte van Jezus aan Maria. Het feest vindt dan ook niet in december plaats, maar negen maanden eerder, op 25 maart om precies te zijn. Omdat de schilderingen nu in aanloop naar Kerstmis volop bezocht worden in de Italiaanse steden, en ze qua sfeer zo mooi passen bij deze periode van bezinning en verwachtingsvol aftellen, zet ik de komende dagen de mooiste annunciaties op een rijtje. Allemaal geven ze een voorstelling van …

Lees meer »

Busiate al pesto trapanese uit het kookboek Sicilicious

Vandaag verrast Loes Janssen Miraglia ons met een recept voor pasta met pesto uit Trapani. Loes: ‘Dit verrukkelijke gerecht komt uit Sicilië (waar mijn partner vandaan komt, waar wij een aantal jaren hebben gewoond en waar ook ons zoontje geboren is). Het is typerend voor de provincie Trapani (in het westen van het zonovergoten eiland). Niets is met zekerheid te zeggen, maar hoogstwaarschijnlijk is deze pesto ontstaan nadat koopmannen uit het Noord-Italiaanse Genua, waar pesto op basis van basilicum en pijnboompitten oorspronkelijk vandaan komt, op hun zeereizen zijn neergestreken in het West-Siciliaanse Trapani. Tongstrelend deze versie met amandelen!’ Ingrediënten (voor …

Lees meer »

Vik Muniz – afvalkunstenaar

Het indrukwekkende Palazzo Pamphilj aan het uiteinde van Piazza Navona, dat ooit toebehoorde aan paus Innocentius X, heeft even zijn deuren geopend. Tot en met 16 december 2011 kun je er elke woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag terecht voor een expositie met werk van Vik Muniz. De werken hangen in de Galleria Cortona, de enorme zaal die bekend staat om zijn prachtige plafondschildering, gemaakt door Pietro da Cortona. Van het plafond kun je normaal gesproken slechts een glimp opvangen, als het buiten donker is en het licht in de zaal aan is. Een veelbelovende glimp weliswaar, maar de deur naar meer …

Lees meer »

Kijk uit voor de Krampus!

Wanneer de zon achter de toppen van de heuvels verdwijnt en de duisternis langzaam over de vallei valt, kruipen de zogenaamde Krampussen uit de bosjes tevoorschijn, op zoek naar huns gids: Sint Nicolaas. Ja, jullie zien het goed, Sinterklaas heeft in het noorden van Italië  nog een veel angstaanjagender leger hulpjes dan de Zwarte Pieten die wij kennen. Kreeg je het als kind al Spaans benauwd van het idee dat je misschien mee moest in de zak van zo’n donkere Piet met felgekleurde baret, deze Krampussen zullen voor nog veel meer enge dromen zorgen… foto: VVV regio Friuli-Venezia Giulia Vooral …

Lees meer »

Oh bej! Oh bej! – feestelijke decembermarkt in Milaan

Milaan is de stad van mode en design, van prachtige binnenpleintjes en kathedralen, van mooie parken en de typisch Milanese keuken. Als je Milaan bezoekt, raak je nooit uitgekeken op alles wat deze stad te bieden heeft. Daarnaast heeft Milaan ook een aantal bijzondere evenementen en traditionele feesten. Fiera di Sant’Ambrogio Een daarvan is de ‘Fiera degli Oh bej! Oh bej!’, dat ook wel bekend staat als ‘Fiera di Sant’Ambrogio’. Dit feest vindt van 7 tot en met 10 december plaats in het centrum van de stad, ter ere van de patroonheilige Sint Ambrosius, wiens naamdag op 7 december wordt …

Lees meer »

Slapen bij bed & breakfast Le Stanze di Santa Croce in Florence

Het gebeurt maar zelden dat ik tijdens mijn reizen door Italië besluit om ergens op de bonnefooi te gaan slapen. Eergisteren echter zag ik op een naambordje vlak bij het Piazza di Santa Croce de naam ‘Le Stanze di Santa Croce‘ staan, de kamers van de Santa Croce. In een opwelling – ik kon nog wel een paar nachtjes in het gehuurde appartement blijven – belde ik aan. Eigenlijk alleen even om een kijkje te nemen in de zo veelbelovend klinkende kamers, maar uiteindelijk ook om er mijn spullen naartoe te verhuizen en er een paar nachten te slapen… De …

Lees meer »

De levens van de grootste kunstenaars, opgetekend door Giorgio Vasari

Met het boek De levens van de grootste schilders van Giorgio Vasari is de kunst-geschiedenis begonnen. Vasari schreef het op het hoogtepunt van de Italiaanse renaissance en hij beschouwde die kunst als het toppunt van het menselijk kunnen. Daarbij had hij veel vertrouwen in zijn pen: de oorspronkelijke editie was niet geïllustreerd – latere edities wel. De levens van de grootste kunstenaars bestaat uit boeiende biografieën van kunstenaars vanaf het einde van de dertiende eeuw tot en met Vasari’s eigen tijd. Met oorspronkelijke (vertaalde) teksten van Vasari en hedendaagse toelichtingen, een boekwerk dat niet mag ontbreken in de kast van liefhebbers van de …

Lees meer »

Da Vinci’s eerste engel (Galleria degli Uffizi in Florence)

Leonardo da Vinci begon zijn schildercarrière als leerling van Andrea del Verrocchio. Rond 1472 zou hij zijn meester hebben geassisteerd bij het schilderen van een groot doek voor het monnikenklooster van San Salvi, dat zich net buiten Florence bevond. Voor zover we nu weten staan op dit doek de eerste penseelstreken die Da Vinci ooit op een echt schilderij zette – niet meer om te oefenen maar voor het grote werk. Volgens Bramly’s biografie van Da Vinci heeft Verrocchio het meest verheven gedeelte van het werk voor zichzelf gereserveerd. Hij schilderde Jezus die in het water van de Jordaan staat. …

Lees meer »