‘Ik word wakker van de geur van koffie en een pas geschoren Venetiaan. Hij staat aan het bed met een blad waarop een klein gehavend mokapotje staat, stomend en wel, kopjes, lepeltjes en suiker in een zak, Ik ben ontzet door hoe het huis er in het ochtendlicht uitziet, maar hij staat te stralen. We besluiten twee uur lang te werken, dat alle orde die we aan de chaos kunnen ontworstelen  genoeg is voor de eerste dag. Om elf uur rennen we de trap af. Hij wil naar Torcello, waar we kunnen uitrusten en praten en alleen kunnen zijn, zegt …

Giuseppe Cipriani bedacht niet alleen de carpaccio, maar ook de wereldberoemde cocktail van prosecco en perzik: Bellini. Ook dit drankje noemde hij overigens, net als de carpaccio, naar een Venetiaanse schilder; Giovanni Bellini. Bellini werd geboren in een schildersfamilie en groeide als het ware op met een penseel in zijn hand. Giovanni begon als leerling in het atelier van zijn vader, Jacopo Bellini, die in een vrij strakke, icoonachtige stijl schilderde. Giovanni’s vader was echter niet zijn belangrijkste leermeester. Die rol was weggelegd voor Andrea Mantegna, die getrouwd was met de zus van Bellini. Van hem leerde Bellini pas echt …

Bij het woord carpaccio denk je waarschijnlijk allereerst aan het Italiaanse voorgerecht van plakjes zeer dungesneden ossenhaas met een sausje van tabasco, mayonaise en witte peper. Wat bijna niemand echter weet, is dat dit gerecht niet alleen in Venetië is bedacht, maar dat het zijn naam dankt aan een Venetiaanse schilder, Vittore Carpaccio geheten. Cipriani’s carpaccio Het gerecht carpaccio werd in 1950 voor het eerst geserveerd. Giuseppe Cipriani, de eigenaar van Harry’s Bar in Venetië, wilde voor een van zijn vaste gasten, gravin Amalia Nani Mocenigo, graag wat bijzonders maken. Ze leed aan bloedarmoede en moest van de huisarts rauw …

‘Veel mensen denken dat het Italiaans een muzikale taal is. Sommige buitenlanders kunnen woorden als cappuccino en Mastroianni met dromerige ogen en vol verlangen over de tong laten rollen, de klinkers wat uitrekkend. Anderen worden gegrepen door het vleiende formalisme in de met verve uit te spreken aanspreektitels als dottore, commendatore, professore, ragioniere of cavaliere. Met een beetje goede wil wordt alles dan mooi. Ik stond eens met een collega ergens te wachten toen we een man met een melodieuze stem iets hoorden roepen. ‘Wat is het toch een mooie taal, wat is het hier toch prachtig allemaal,’ zei ze, …

‘Toen je de eerste keer wegging was ik nog klein. Het was een plezierreisje, vrienden opzoeken die hun geluk elders waren gaan beproeven. De avond tevoren had je op een velletje papier de wereld getekend en had je me laten zien waar je heen ging. Wij zijn hier, had je gezegd, en morgen ben ik daar, bij dat puntje. Je had met een rode viltstift een lijn getrokken die bij ons huis begon en daar eindigde. Dit is een brug, zei je, het is net of je naar de overkant van een rivier gaat. En dus hadden we alles onder …

Olijfolie wordt veel gebruikt in de Italiaanse keuken, maar wist je dat het ook perfect past bij zoete gerechten, zoals cake en ijs? In Jamie’s Italië staat een verleidelijk recept voor roomijs met olijfolie. Hoewel vrienden het maar een vreemde combinatie vonden, was Saskia ervan overtuigd dat het een lekker toetje zou zijn en ging ze aan de slag. Het resultaat viel niet tegen, sterker nog: het was heerlijk. Hierbij het recept voor wie het ook wil proberen, succes gegarandeerd! Gelato con olio e sale | Jamie Oliver roomijs met olijfolie en zeezout Jamie: ‘Ik kreeg dit gerecht jaren geleden voorgeschoteld …

Ook het Guggenheim Museum ligt, net als de Gallerie dell’Accademia, in de wijk Dorsoduro. Toen Peggy Guggenheim, de nicht van de oprichter van de Guggenheim Foundation, zich in Venetië vestigde, was de hele stad in rep en roer. Er moest en zou een passend palazzo voor haar en haar kunstwerken gevonden worden. Aangezien Peggy Guggenheim als stelregel had dat een dag zonder de aankoop van een mooi kunstwerk eigenlijk een verloren dag was, was dit nog geen sinecure. Want waar breng je zo’n enorme kunstcollectie onder? Uiteindelijk lukte dat en werd het Palazzo Venier dei Leoni aan Guggenheim toegekend. Guggenheim …

Dorsoduro is de meest kunstzinnige wijk van Venetië. Dat is onder andere te danken aan de aanwezigheid van de Gallerie dell’Accademia, waar de zalen vol hangen met de meest schitterende werken van Venetiaanse meesters. De Gallerie dell’Accademia maakt deel uit van de Accademia di Belle Arti, de Academie voor Schone Kunsten. Dat we hier vandaag de dag een groot deel van het werk van de Venetiaanse meesters kunnen bewonderen, hebben we eigenlijk te danken aan Napoleon. Hij gaf in 1807 het bevel talrijke kerken en religieuze instellingen op te heffen. Met de kunstschatten die dit opleverde, liet hij een grote …

Venetië is het sprookjesachtige koninkrijk van zout en parels, prosecco en zeemeerminnen, bigoli en polenta. Tessa Kiros zwerft door de stad, snuift de sfeer op en laat haar verbeelding voeden door de rijke geschiedenis van de stad en haar duistere steegjes. Volg haar in recepten, sfeerfoto’s, dagboekfragmenten en overpeinzingen door haar geliefde Venetië en geniet van de smaken die in deze stad rondwaren… ‘Eigenlijk kan ik je niet veel over Venetië vertellen… je zult zelf moeten komen en de stad met eigen ogen zien. Tijdens de treinreis hierheen kon ik aan de blikken van mijn medereizigers merken hoezeer ze naar …

Zoals ik maandag al heb aangekondigd, verblijven we komende maand in Venetië, de stad die de dichter Joseph Brodsky zo wondermooi beschrijft in zijn gedicht Venetiaanse Strofen I: ‘Zo doven kroonluchters; zo gaan koepels als kwallen krimpen wanneer de nacht gevallen is. Zo vernauwen straten zich, kronkelend als alen, en zijn pleinen platte vis. Zo komt Nereus, uit opgeklopte dameskapsels kammen plukkend voor zijn dochters, naderbij, maar onthoudt zich van de gele, gratis parels van de straatlantarenrij.’ Dezelfde ervaring verwoordde Brodsky in zijn Kade der Ongeneeslijken: ‘De trage voortgang van de boot door het duister was als de passage van een …

Geniet van een goddelijke combinatie van olijfolie en ijs, naar recept van Manfred Meeuwig. Hiervoor heb je nodig: 300 cc goed vanille-ijs | 2 eetlepels sterk geurende extra vergine olijfolie | 150 gram suiker | 200 gram zwarte olijven, zonder pit | 1 eetlepel maïzena | 1 ei | 50 amandelen | gedroogde rozemarijn | zout Laat het ijs een beetje zacht worden. Meng de olijfolie erdoor en laat het in de vriezer weer hard worden. Verwarm 100 gram suiker met een glas water. Laat zachtjes op laag vuur smelten. Voeg de helft van de olijven toe en laat 10 tot 15 minuten zachtjes pruttelen. Giet af en rol …

Na al die Italiaanse etentjes deze week werd het wel weer eens tijd om zelf een schort voor te binden. Hoewel het heerlijk is om elke avond bij een Amsterdamse Italiaan aan te schuiven, kan ik ook erg genieten van een avondje in eigen keuken. Zeker nu ik net terug ben uit Rome en daar weer veel inspiratie heb opgedaan voor nieuwe gerechten en combinaties. Toen ik vorige week mijn koffer vol Romeinse ingrediënten naar boven zeulde, vond ik op de trap een mooi pakje. Het bleek het nieuwe kookboek van Maria Coumans, Cucina Maria geheten. Nog voordat ik mijn koffer …

Vóór 1861 was Italië een hopeloos samenraapsel van kleine stadstaatjes en gebieden die bezet waren door Frankrijk, Spanje of Oostenrijk. De Italiaanse auteur Ippolito Nievo (1831-1861) was een van de felste voorvechters van de Italiaanse eenheidsstaat. In zijn korte, bewogen leven schreef hij vele werken, waarvan Belijdenissen van een Italiaan het bekendste is. Hij stierf in de strijd voor eenheid: onderweg van Sicilië naar Napels leed zijn stoomboot schipbreuk voor de kust van Sorrento. Belijdenissen van een Italiaan opent met de woorden van Carlino Altovito: ‘Ik werd geboren als Venetiaan, maar zal […] sterven als Italiaan.’ Carlino groeit op in …

Saskia: ‘Net als in Amsterdam doe ik in Rome veel per fiets. Zo beland je vaak op de mooiste plekken die net een beetje buiten de toeristische routes liggen en bovendien voel ik me dan ook meer thuis in de stad. De Romeinen beginnen langzamerhand wel te wennen aan fietsers. Ze startten nog niet zo lang geleden zelfs een fietsenhuurproject, waarmee je met een pasje op veel plekken in de stad een fiets kunt ‘ophalen’. Laatst moest ik ook noodgedwongen van zo’n fiets gebruik maken, aangezien de fiets waarmee ik naar de Villa Torlonia was gereden daar – ondanks een …

In Rome las ik Italianen voor gevorderden, een onmisbaar boek voor elke Nederlander die zichzelf een Italiëkenner of een Italofiel wil noemen. Beppe Severgnini maakt in zijn boek een studie van het meest interessante onderdeel van Italië: de Italiaan zelf. De tocht op weg naar het innerlijk van de Italianen is zeer de moeite waard, maar niet zonder gevaren, en sommige reizigers aarzelen om eraan te beginnen. Ze worden weerhouden door gemakzucht en de angst om het geromantiseerde beeld van de Italianen dat ze voor zichzelf hebben opgebouwd te vernietigen. Voor de meeste Italianen zelf is het beangstigend om ongemakkelijke …

Als je in augustus in Rome bent is een wandeling door Rome in de voetsporen van keizer Augustus een must! Die gaan we vandaag dan ook maken, en wie niet in Rome is wandelt aan de hand van de beschrijving hopelijk net zo makkelijk mee… Augustus heette bij zijn geboorte nog geen Augustus. Hij werd op 23 september 63 voor Christus in Rome geboren als Gaius Octavianus. Zijn moeder was een nicht van Gaius Julius Caesar. De kleine Gaius Octavianus was dus een achterneef van de grote Caesar. Toen Gaius Octavianus net vier jaar was, overleed zijn vader. Het was …

Een echt Italiaans zomerdrankje dat je direct in Italiaanse sferen brengt is een glaasje ijskoude limoncello. Vrienden die net vakantie hebben gevierd aan de Amalfikust hebben gelukkig net weer een voorraadje voor me meegenomen, want zelf maken is nog zo gemakkelijk niet. Voor wie het toch wil proberen, volgt hier het recept uit Napels proeven, met als resultaat de échte limoncello zoals die langs de Amalfikust gemaakt en gedronken wordt! Ingrediënten (voor 2,5 liter limoncello): 15 flinke onbespoten Italiaanse citroenen, liefst van de Amalfikust | 1 liter pure alcohol 95° (o.a. te koop in Italië) | 1,5 liter zoutarm mineraalwater | 600 gram suiker Haal …

Op 15 augustus is het feest in Italië. Men viert dan Ferragosto, oftewel Maria Tenhemelopneming. Hoewel we deze feestdag in Nederland niet eens meer vieren, is Ferragosto in Italië een van de belangrijkste katholieke feesten. De dag dat Maria naar de hemel gaat en wordt herenigd met Jezus is voor de Italianen bijna belangrijker dan Hemelvaart. Dat heeft natuurlijk ook wel een beetje te maken met het feit dat Ferragosto midden in de zomer valt, dan is een extra dagje vrij nooit weg! Met Ferragosto zijn alle Italianen vrij en ligt het openbare leven vrijwel stil. Hoewel, stil: er wordt wel …

Ja, je leest het goed! Zes bolletjes ijs is dagelijkse kost voor Roberto Coletti, eigenaar van Roberto Gelato in Utrecht. En ondanks het feit dat hij de keuze heeft uit een hele vitrine vol met de lekkerste smaken, kiest Roberto toch altijd weer voor chocolade en variegato amarena (yoghurtijs met amarena-kersen). Die vindt hij nu eenmaal het lekkerst. ‘IJs verveelt nooit,’ zo vertelt Roberto terwijl we op de ijshoornstoeltjes voor zijn ijssalon een ijsje eten. Hij dus een bolletje chocolade en een bolletje variegato amarena, ik een bolletje yoghurt en een bolletje bloedsinaasappel. ‘IJs is voor mij dan ook niets …

Op 1 juni 2008 fietste Ilja Pfeijffer van Leiden naar Gorinchem, op een zesdehands Batavus-racefiets van 95 euro. Het was de eerste etappe van een fietstocht, een fietstocht die hem uiteindelijk in Rome zou moeten brengen. Maar dat is nog niet iets waar Ilja en zijn vriendin op dag 1 aan denken. Lees maar mee, met dit fragment uit De filosofie van de heuvel. Dag 1: zondag 1 juni 2008 Leiden – Gorinchem via: Zoeterwoude-Dorp, Zoetermeer, Gouda, Haastrecht, Schoonhoven 70 km (1-70), 15.45-21.15 zonnig en warm, nauwelijks wind ‘Er zijn meer mensen naar Rome gefietst en nog heel veel verder. …

In mei was ik al zo verbaasd toen het met Pinksteren rozenblaadjes regende in het Pantheon, maar toen ik in Terug in Rome van Rosita Steenbeek las dat het in Rome altijd sneeuwt op 5 augustus, viel ik van verbazing bijna van mijn stoel. Sneeuw in augustus? Als de Romeinen de stad grotendeels verlaten hebben vanwege de drukkende hitte en je alleen nog toeristen over de trottoirs ziet slenteren, naarstig op zoek naar een barretje dat nog open is voor een flesje water of een ijskoffie? Als zelfs de Romeinse zwerfkatten pas ver na het vallen van de avond uit hun koele …

‘Terwijl ik in de kathedraal opging in de herinnering aan dat zeldzame, emotionele gedweep van Umberto, kwam er een groep Britse toeristen achter me staan; hun gids vertelde geanimeerd over de vele mislukte pogingen om de oude grafkelder van de kathedraal te vinden en op te graven, die naar verluidt in de middeleeuwen had bestaan maar kennelijk voorgoed verloren was gegaan. Ik luisterde een poosje geamuseerd naar de sensationele draai die de gids aan het verhaal gaf, voordat ik de kathedraal weer aan de toeristen overliet en de Via del Capitano afslenterde om, tot mijn grote verrassing, weer op de …

Serena, die tijdens Saskia’s logeerpartij al snel in de gaten had hoe groot haar  passie voor boeken was, nam Saskia op een van haar laatste dagen in Siena mee naar het Archivio di Stato, het staatsarchief, dat is gevestigd in het Palazzo Piccolomini. Het archief is helaas niet altijd toegankelijk voor toeristen, maar wanneer je een paar dagen voor je bezoek per mail of telefoon informeert of je langs kunt komen, ben je meestal van harte welkom. Het is de moeite in elk geval meer dan waard, want in dit archief bevindt zich een van de mooiste bezittingen van Siena: …

Nu de renners in de Tour de France vandaag hun laatste etappe rijden, mag ik vast wel weer even over de Giro schrijven, de grote Italiaanse wielertocht die dit jaar in Amsterdam startte. Van een trouwe fan van Ciao tutti kreeg ik namelijk het boek Het roerige leven van Alfonsina Strada in handen, dat het verhaal vertelt van de eerste vrouw die ooit de Giro reed. Nu ben ik eerlijk gezegd niet zo’n wielerfan, maar ik werd vanaf de eerste pagina gegrepen door deze dappere Alfonsina. In een tijd waarin vrouwen slechts werden gezien als accessoire van de man (en …