Naar hoofdinhoud Naar navigatie
12 augustus 2025

Museo Atelier Giuditta Brozzetti in Perugia – waar vier generaties vrouwen de touwtjes in handen houden

In het hart van Perugia ligt het Museo Atelier Giuditta Brozzetti, een van de bijzonderste plekken van de stad. Geen gewoon atelier, maar een levend museum waar vier generaties vrouwen het ambacht van het handweven doorgaven, tussen tikkende weefgetouwen in een oude kerk.

Elke stapt nieuwsgierig door de grote poort en wordt begroet door Bella en Penelope, de lieve huishonden die haar zonder aarzelen naar hun baasje brengen. Marta ontvangt Elke met een brede glimlach, een stevige handdruk en open blik. Meteen voel je: deze intrigerende vrouw heeft meer dan zomaar een atelier.

Hoe een lerares te paard een traditie redde

Elke: ‘Het hele verhaal begint tijdens de Eerste Wereldoorlog, zo vertelt Marta. Terwijl de mannen aan het front vochten, trok Giuditta Brozzetti, een jonge onderwijzeres, te paard over het Umbrische platteland om toezicht te houden op de dorpsschooltjes rond Perugia.

Tijdens haar tochten hoorde ze vreemde ritmes uit de boerenhuizen. Nieuwsgierig klopte ze aan. Ze zag vrouwen aan het werk achter grote houten weefgetouwen, waarmee ze traditioneel huishoudtextiel weefden.

Giuditta raakte gefascineerd door dit bijna verdwenen ambacht en besloot het nieuw leven in te blazen. Zo ontstond in 1921 haar atelier en school, waar oude Umbrische patronen met griffioenen, draken en Perugia’s kenmerkende blauwe strepen geweven werden op antieke houten telai (weefgetouwen).

De kracht van vier generaties vrouwen

Sindsdien is de liefde voor dit vak van moeder op dochter doorgegeven, waarbij elke generatie een eigen stempel op het werk heeft gedrukt. Giuditta’s dochter Eleonora breidde het atelier uit met stoffen voor kleding, die in de prijzen vielen tijdens de Milanese modeweken.

Haar kleindochter Clara verdiepte zich in het historisch iconografisch onderzoek van de beroemde tovaglie perugine. Deze tafellakens symboliseren sinds de middeleeuwen elegantie en devotie. Je herkent ze aan blauwe motieven op wit linnen, vaak met bloempatronen of religieuze symboliek.

In de veertiende en vijftiende eeuw werden deze stoffen niet alleen gebruikt als altaarkleden in kloosters en kerken maar ook door de elite bij huwelijken en belangrijke feesten. Ze prijken zelfs op schilderijen van meesters als Giotto, Leonardo da Vinci en Perugino; een stille maar betekenisvolle aanwezigheid in de Italiaanse kunstgeschiedenis.

Inmiddels staat de vierde generatie aan het roer: de stralende Marta Cucchia, een vrouw met een diepe liefde voor textiel, schoonheid en een ontembare vechtlust om dit erfgoed niet te laten verdwijnen.

Kerk vol kleur en ritme

Marta leidt het atelier vanuit de eeuwenoude Chiesa di San Francesco delle Donne, waar ze met haar achtergrond als interieurdesigner de oude patronen vertaalt naar moderne creaties voor het interieur en accessoires.

Deze kerk ademt geschiedenis. Ooit was het een kluizenaarsverblijf van Franciscus van Assisi en later een Benedictijns klooster. Eeuwenlang heeft deze plek een vrouwelijke geschiedenis gekend, van nonnen tot vrouwen die er werkten in een zijdefabriek en keramiekatelier.

Nu tikken er de pedalen van talloze weefgetouwen. De lichtinval, de stenen muren en het ritmische geluid creëren een bijna magische sfeer. Het is alsof je midden in een levend schilderij stapt, waarbij iedere draad weerklinkt als een echo van voorbije generaties.

Van crisis tot wederopstanding

Als Marta terugblikt, wordt meteen duidelijk hoe zwaar de weg was. Er waren momenten, zo vertelt ze openhartig, dat er zelfs geen geld meer was voor toiletpapier. De toekomst van het atelier hing meermaals aan een zijden draadje. Maar opgeven was geen optie. Marta bleef vechten voor de droom van haar moeder Clara.

Na een periode van grote onzekerheid, kreeg Marta steun van stichtingen die het tij keerden. De Place of Wonders Foundation en het TreadRight Foundation-programma zetten zich actief in voor het behoud van Italiaans vakmanschap en hielpen het atelier er weer bovenop.

Dankzij hun steun konden educatieve programma’s en een online winkel worden ontwikkeld, waardoor het atelier vandaag zowel cultureel als economisch opnieuw stevig geworteld is.

Tessuti che parlano – stoffen die spreken

In het atelier werken naast Marta nog vier andere vrouwen. Twee Franse jongedames leerden hier alle kneepjes van het vak, de Italiaanse Alessia en Lissette maken het team compleet.

Het vak vraagt precisie, een lange leercurve en toewijding. Er wordt geweven met linnen, katoen, zijde, kasjmier, zelfs met goud- en zilverdraad.

Marta toont me eenvoudige landelijke stoffen, maar ook luxueuze damasten. Haar overgrootmoeder verwierf in 1921 de rechten op deze patronen: een ware schat op doek.

Het atelier is ook een museum waar je als bezoeker een exclusieve reis maakt door de geschiedenis van het weven in Umbrië. De prachtige achttiende- en negentiende-eeuwse weefgetouwen zijn nog volledig in gebruik. Je kunt met eigen ogen zien hoe traditionele technieken met grote toewijding worden toegepast.

Het tafelkleed van het Laatste Avondmaal

Het lint aan tradities omvat ook de herontdekking van de zeldzame Fiamma di Perugia, een weefpatroon uit de zeventiende eeuw dat ooit verloren leek te zijn gegaan.

Tijdens de covidpandemie besloot Marta met deze Fiamma een iconisch project aan te pakken: het recreëren van het tafelkleed uit Leonardo da Vinci’s Laatste Avondmaal, met blauwe hippogriefen, een patroon dat zoals gezegd in de veertiende en vijftiende eeuw in Umbrië veelvuldig werd gebruikt.

Marta gebruikte een achttiende-eeuws Jacquard-weefgetouw, een van de weinige die nog in werking is in Italië, om het tafereel met de hand te weven, met linnen, zijde en katoen.

Het project werd vastgelegd in een documentaire, waarin Marta haar passie en vakmanschap deelt. De kortfilm werd gepresenteerd op het Cannes Film Festival en won later een prijs op het Hollywood Short Fest. Je kan On the Thread of a Century hier bekijken. (daarvoor wordt een kleine donatie gevraagd om het project te ondersteunen).

Toch leeft het atelier niet alleen van het verleden. Marta werkt geregeld samen met hedendaagse kunstenaars, zoals Marco Maria Zanin, die de installatie Acacia maakte met door Marta geweven stoffen. In zijn werk verweeft hij persoonlijke verhalen met mythologie en vrouwelijke symboliek: textiel als drager van emotie en betekenis.

Meer dan een souvenir

In de kleine winkelhoek vind je boekenleggers, servetten, kussens, sjaals en handtassen, stuk voor stuk met zorg gemaakt. Zelfs de etiketten zijn ambachtelijk geproduceerd, in Italië uiteraard.

Ik kocht een scacciaguai, een geluksbrenger van linnen gevuld met zout en geurige kruiden. Vroeger bedoeld om ongeluk én vocht te weren, nu een mooi souvenir met de geur van Profumo di Perugia, die speciaal voor Marta’s creaties is ontwikkeld.

Op bezoek bij Laboratorio Giuditta Brozzetti

Museo Atelier Giuditta Brozzetti (Via Berardi 5-6 in Perugia) is een plek om stil van te worden en, gevoed door Marta’s energie, vol inspiratie en levenslust terug buiten te stappen.

Je kunt op aanvraag een rondleiding volgen van ongeveer vijfenveertig minuten, in het Italiaans, Engels of Frans. Hiervoor stuur je voorafgaand aan je bezoek een e-mail naar email@brozzetti.com.

Marta geeft alvast een voorproefje van je bezoek:

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ciao tutti is hét startpunt voor je vakantie naar Italië, bomvol persoonlijke tips. Buon viaggio!

autohuur italië
Bol AlgemeenBol Algemeen