Tijdens haar verblijf bij Sotto La Vigna, een heerlijke bed & breakfast aan de voet van de wijngaarden even buiten Montegrosso d’Asti, geniet Saskia zowel vanaf het ruime balkon bij haar suite als bij het zwembad van het uitzicht op de frisgroene wijnranken.
Dankzij deze druivenranken staat dit gebied op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Tijdens een vlucht met piloot Emiliano, een goede vriend van Maurice en Jolanda, de eigenaren van Sotto la Vigna, mag Saskia dit prachtige wijngebied ook van bovenaf bekijken, voor een unieke blik op de Werelderfgoed-wijngaarden van de Langhe en Monferrato, waar veel Barbera-druiven rijpen onder de al warme voorjaarszon.
Uniek uitzicht op de wijngaarden
Saskia: ‘Na een wat wiebelige start vliegen we op lage snelheid over de wijndorpjes in de omgeving van Sotto la Vigna. Emiliano wijst me Montegrosso d’Asti aan, met het robuuste kasteel en de zonniggele kerk. Het zwembad van Sotto La Vigna herken ik meteen, net als Bricco Lù, met een Panchina Gigante, reuzenbank, die wordt geflankeerd door cipressen.
Het kasteel van Costigliole d’Asti is al net zo’n blikvanger, maar Emiliano wijst me ook op de uitkijktoren van Agliano Terme, met de tricolore vlag op de top, en in de verte de contouren van Castagnole delle Lanze en Asti.
Ik krijg geen genoeg van het groene kleurenpalet dat onder me voorbijglijdt. Wat een unieke ervaring!
Emiliano maakte een kleine compilatie van onze vlucht, zodat jullie mee kunnen genieten van deze belevenis. Daarna neem ik jullie – met beide benen weer op de grond – mee naar de wijndorpjes die ik zo mooi van bovenaf mocht bewonderen.
Wil je zelf graag zo’n wijngaardvlucht maken met Emiliano? Stuur me dan gerust een e-mail met je wensen, dan check ik bij Emiliano wat mogelijk is, qua weer en agenda. Let wel: in het vliegtuigje kan maar één andere persoon naast Emiliano plaatsnemen. Houd rekening met een prijs van € 120,- tot € 150,- voor een half uur vliegen.
Montegrosso d’Asti
Vanuit de lucht zag ik de gele façade van de Chiesa dei Santi Secondo e Matteo al. Helaas is de kerk tijdens ons bezoek dicht, net als het robuuste kasteel, dat nog altijd wordt bewoond. Niet langer door middeleeuwse markiezen, maar door – hoe kan het ook anders in deze omgeving – een wijnmaker.
We kunnen wel even een kijkje nemen in de San Rocco en bewonderen een klein openluchtmuseum dat is gewijd aan het leven op het Piemontese platteland, met een aantal authentieke werktuigen en sprekende zwart-witfoto’s.
In Santo Stefano, een gehucht van Montegrosso d’Asti, bewonderen we de Santo Stefano. Het is – zeker voor zo’n klein dorp – een enorme kerk, naar een ontwerp van Giuseppe Gallo uit Turijn.
De kerk werd in 1930 ingewijd, twintig jaar later pas gevolgd door de campanile, de klokkentoren. Van de acht klokken werden de laatste drie in 2018 gezegend door paus Franciscus, ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de parochie.
In de kleine tuin naast de kerk wordt elk jaar een nieuwe olijfboom geplant. Ook bewonder je hier foto’s van de paus die de klokken komt zegenen.
Aan tafel bij Vanda
Voor de lunch rijden we door naar Vanda in Rocco d’Arazzo, een osteria zoals je die nog maar zelden vindt, waar rond het middaguur elke tafel bezet is door locals, voor een eenvoudige maar zeer smakelijke pranzo.
We bestellen een antipasti met Piemontese specialiteiten, op aanraden van bijna alle buurtafels gevolgd door merluzzo con polenta en cotoletta con patate.
Wijn proeven bij Tenuta La Graziosa
Daarna is het tijd om wijn te proeven. Daarvoor gaan we eerst naar Tenuta La Graziosa, waar Fabio ons tijdens de werkzaamheden in de wijngaard door een rondleiding geeft over een stukje van het landgoed.
La Graziosa beheert zestien hectare aan wijngaarden, met druiven als Barbera, Bonarda, Cortese en Roero Arneis. Het landgoed is in de loop van vier generaties langzaam uitgebreid, maar nog steeds doet de familie zo veel mogelijk zelf. Fabio’s ouders en broer staan dag in dag uit tussen de druiven.
Net als wij staan ze af en toe nog even stil om het uitzicht in zich op te nemen. De omgeving lijkt een ansichtkaart, met zo ver je kunt kijken glooiende heuvels die zijn toegedekt door wijnranken. Dat went nooit, zo vertelt Fabio’s vader ons als hij even gedag komt zeggen.
Fabio neemt ons mee naar de plek waar in de zomer lange tafels worden neergezet, voor een diner in de wijngaard, waarbij je niet alleen proeft van de lekkere wijnen van Tenuta La Graziosa, maar ook van bijpassende Piemontese gerechten.
Daarvoor komen we graag een keer terug, nu proeven we van de Bocciolo di Rosa, rozenknop, de rosato van Tenuta La Graziosa, in gezelschap van salami en kaas.
Ons excuus dat we net hebben geluncht, wordt direct van tafel geveegd. Er is vast nog wel een gaatje over, zo moedigt Fabio ons aan. Gelukkig schuift ook zijn vader even aan en onder het genot van een glas rosé is het plankje zo soldaat gemaakt.
Nog meer proeven bij Azienda Agricola Bertolino
Op de weg terug naar Sotto La Vigna stoppen we ook nog even bij de enoteca van de familie Bertolino. Hier vind je niet alleen een prachtige selectie wijnen uit Montegrosso d’Asti en omstreken, ook de eigen wijn van Bertolino is hier te koop.
Wij mogen alvast proeven, met uitzicht op het familiehuis waarvan in het kozijn van de badkamer een wijnfles met kurkentrekker te zien is. We proosten met drie generaties Bertolino, die terecht trots zijn op hun bedrijf.
De jongste van de drie, Francesco Bertolino, nodigt me meteen uit voor Divin Mongröss, het jaarlijkse wijnfeest dat in mei wordt gehouden, maar helaas ben ik dan al in Turijn. Ook iets om voor terug te komen dus!
Piemontese specialiteiten bij Locanda del Bosco Grande
Er is nog niet genoeg geproefd, dus nemen Maurice en Jolanda me mee naar Locanda del Bosco Grande, een restaurant op een kurkworp afstand van Sotto La Vigna.
Na een kijkje in de wijnkelder proeven we Piemontese specialiteiten, met peperone farcito alla piemontese (gevulde paprika op Piemontese wijze, met een crème van ansjovis) als antipasto, gevolgd door agnolotti ai tre arrosti al sugo d’arrosto (pasta gevuld met drie soorten gegrild vlees, geserveerd in een vleesjus).
De secondo sla ik na al het lekkers van vandaag echt over, maar de bonet als afsluiting kan ik niet weerstaan. Hoewel ik niet zoals gevraagd een kleine portie krijg om te proeven, gaat alles tot en met de laatste hap op. Buonissimo!
Het imposante kasteel van Costigliole d’Asti
Na een heerlijke nachtrust en een uitgebreid ontbijt op het terras van Sotto La Vigna is het tijd om nog meer dorpjes te verkennen die ik vanuit de lucht heb gezien.
Allereerst Costigliole d’Asti, waarvan je al van veraf het middeleeuwse kasteel ziet opdoemen. Niet alleen vanuit de lucht een goed herkenningspunt, maar ook tijdens je wandeling door dit kleine maar gezellige dorp.
Het imposante castello werd halverwege de dertiende eeuw gebouwd. Helaas kun je het kasteel slechts zelden bezoeken (zie deze link voor de opties), tenzij je er als chef-kok een opleiding komt volgen. In het kasteel zetelt namelijk het ICIF (Italian Culinary Institute for Foreigners), een kookschool voor koks uit alle windstreken.
Daarnaast is het kasteel het thuis van het Consorzio Barbera d’Asti e vini del Monferrato, een vereniging van wijnmakers die onder meer het Barbera Summer Festival (juni-juli) en Rosso Barbera organiseert (eerste weekend november).
foto’s: Rosso Barbera
Een rondje door La Rocca
Tijdens een rondje door La Rocca, zoals de historische kern rondom het kasteel genoemd wordt, geniet je van de details in de geplaveide straten en de mooie doorkijkjes. Bezoek zeker de kerken van de Confraternita di San Gerolamo en van de Confraternita della Misericordia.
Ook mooi is de Chiesa Parrocchiale di Nostra Donna di Loreto, met mooie fresco’s van de hand van Lorenzo Peretti en een altaar dat werd gebouwd naar ontwerp van Filippo Juvarra, die ook in Turijn veel moois op zijn naam heeft geschreven.
Culinaire tips in Costigliole d’Asti
Buiten dit festival proef je een goed glas Barbera bij Vino & Bottega (Piazza Umberto I).
foto’s: Vino & Bottega
Wij zijn vroeg in de ochtend in Costigliole d’Asti en bestellen dus nog geen wijn, maar genieten bij Caffetteria Pasticceria Brisco (Via Roma 20) van een cappuccino met een cornetto.
Voor lunch of diner schuif je aan bij Caffè Roma (Piazza Umberto I 14), een enoteca con cucina, wijnbar met keuken, met een menu vol authentieke gerechten uit Piemonte.
Wil je zelf de keuken induiken? Dan kun je terecht bij Raviolificio Risso, waar je onder leiding van Simone ravioli al plin leert maken naar recept van Simones nonna Teresina.
Agliano Terme – beroemd om de thermale bronnen
Tot slot bezoeken we Agliano Terme, of Ajan voor de locals. Tot 1996 was de officiële naam overigens nog Agliano d’Asti, maar de gemeente wilde de thermale bronnen bij het dorp, de Fons Salutis en de Fonte San Rocco, graag meer in de schijnwerpers zetten.
Het bijzondere bronwater werd in 1770 bij toeval ontdekt. De dorpelingen begonnen het meteen te gebruiken om een breed scala aan ziekten te bestrijden. Aan het begin van de twintigste eeuw liet de eigenaar van het land waar de bronnen zich bevonden nauwkeurige chemische en bacteriologische analyses uitvoeren om de precieze eigenschappen van het water vast te stellen.
Kunst en wijn in de kerk
Naast water stuit je in Agliano Terme ook overal op wijn. Binnen een omhelzing van met wijnranken beklede heuvels kun je op het Piazza San Giacomo de San Giacomo Maggiore bezoeken.
Deze kerk werd gebouwd ter vervanging van drie eerdere kerken, de San Michele, de San Pietro en de San Gaudenzio, die door de Spanjaarden werden vernield. Alle dorpelingen betaalden mee aan de bouw van de nieuwe kerk, die in 1657 werd voltooid.
Aan hetzelfde plein ligt de barokke San Michele, die niet langer dienst doet als kerk, maar als enoteca en tentoonstellingsruimte van BAart, een mooie mix van Barbera-wijn en arte, kunst.
met dank aan Barbera Agliano voor de eerste foto
Tijdens ons bezoek aan Agliano Terme is er net een bijeenkomst van de Alpini, de berginfanteristen van het Italiaanse leger die bekendstaan om hun gevederde hoed, en is er in de kerk een kleine expositie te zien die een aantal belangrijke momenten uit de geschiedenis van de Alpini belicht.
Bekijk Agliano Terme van bovenaf
Wil je Agliano Terme graag van bovenaf bewonderen, maar dan zonder in een vliegtuig te stappen? Beklim dan de Torre Panoramica, waarbij het hele dorp én de schitterende omgeving aan je voeten liggen.
Lekker eten bij Osteria La Milonga
Voor een lekkere lunch of heerlijk diner schuif je in Agliano Terme aan bij Osteria La Milonga (Via Cristoforo Colombo 10), waar chef Mauro een romige risotto met courgette, kurkuma en garnalen op tafel tovert.
De naam verwijst naar het beroemde Zuid-Amerikaanse ritme (dat ook regelmatig werd gebruikt door Paolo Conte, de beroemde singer-songwriter die afkomstig is uit Asti), maar is in dit geval vooral afgeleid van de naam van een standbeeld van een vrouw die een tros druiven vasthoudt, dat werd gevonden op de zolder van het pand waarin de osteria gevestigd is.
Percorso della Barbera
Wil je een mooie wandeling maken door de wijngaarden rondom Agliano Terme? Dan is Percorso della Barbera een aanrader. Via deze link vind je alle details.
Barbera Fish Festival
In Agliano Terme vindt elke twee jaar het Barbera Fish Festival plaats. Dit is een mooie gastronomische alliantie tussen de Noorse gemeenschap die is neergestreken in de heuvels van Monferrato en de lokale producenten van Barbera. De volgende editie is in het najaar van 2026, dus ook daarvoor ga ik volgend jaar graag terug!’
foto: Barbera Fish Festival