Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Nu de druiven grotendeels geplukt zijn (hier en daar hangen nog wat trossen die gebruikt worden voor de zoetere dessertwijnen), is het bijna tijd om de olijven te plukken. Voor het zover is, duiken we eerst nog even in de wijze woorden die de Italiaanse olijfolie met zich mee brengt, met een aantal spreekwoorden met olie in de hoofdrol.
Olio nuovo, vino vecchio.
‘Nieuwe olie, oude wijn’ – Olijfolie gebruik je het best als hij nog ‘nieuw’ is, dus net is geperst. Wijn daarentegen moet in veel gevallen eerst rijpen en wordt vaak beter naarmate hij wat ‘ouder’ is.
L’olio e la verità tornano a galla.
‘De olie en de waarheid komen aan de oppervlakte’ – Net als olijfolie altijd boven komt drijven als je het mengt met water, komt de waarheid altijd aan het licht.
Dolori, olio dentro e olio fuori.
‘Pijn? Olie binnen en olie buiten’ – Bij gezondheidsproblemen helpt olijfolie altijd, zowel van binnen (dus door het te gebruiken bij het bereiden van eten) als van buiten (bijvoorbeeld door het op je huid te smeren).
Ungi e frega, ogni male si dilegua.
‘Smeer je lichaam goed in, en elke pijn verdwijnt’ – Volgens een oud spreekwoord uit Umbrië is olijfolie goed voor spierpijn: smeer de pijnlijke plek in met olijfolie, masseer het goed in en de pijn verdwijnt als sneeuw voor de zon!
Mercante di vino, mercante poverino; mercante d’olio, mercante d’oro.
‘Wijnkoopman, arme koopman; oliekoopman, gouden koopman’ – Van oudsher heeft olijfolie meer aanzien dan wijn. Als je olijfolie verkocht, beschikte je over meer goud – en was je dus veel rijker – dan als je wijn verkocht.
Olio, ferro e sale mercanzia reale.
‘Olie, ijzer en zout zijn koninklijke koopwaar’ – Net als in het voorgaande spreekwoord wordt hiermee duidelijk dat olijfolie zeer waardevol was, net als ijzer en zout.
Chi vuol tutte l’ulive non ha tutto l’olio.
‘Wie alle olijven wil, heeft niet alle olie’ – Als je de olijven zo lang aan de boom laat hangen tot ze allemaal rijp zijn, krijg je veel minder olijfolie – en ook van mindere kwaliteit. Kortom: je kunt niet alles hebben…
Olio, aceto pepe e sale, sarebbe buono uno stivale.
‘Olijfolie, azijn, peper en zout, een laars zou er nog goed mee smaken’ – Zelfs dingen die je niet kunt eten worden meer dan smakelijk als je ze aanmaakt met smaakvolle ingrediënten als olijfolie, azijn, peper en zout.
Chi vuol fare invidia al suo vicino pianti l’olivo grosso e il fico piccolino.
‘Wie zijn buren jaloers wil maken, plant een grote olijfboom en een kleine vijgenboom’ – Een olijfboom die tal van takken heeft, zorgt voor meer en betere olijfolie – en dus voor jaloerse buren.
La prima oliva è oro, la seconda argento, la terza non val niente.
‘De eerste olijfolie is goud, de tweede zilver, de derde is niets waard’ – Olijfolie van de eerste persing is de allerbeste, de tweede kan ermee door en wat er dan nog overblijft is waardeloos.
Vigna piantata da me, gelso da mio padre, olivo da mio nonno.
‘Een wijnrank geplant door mij, een moerbeiboom door mijn vader en een olijfboom door mijn opa’ – Olijfbomen leveren een betere oogst als ze al heel wat generaties meegaan.
Per l’assunta l’oliva è unta.
‘Voor Maria Hemelvaart is de olijf vochtig’ – Voor 15 augustus heeft de olijf al mooi vorm aangenomen en begint zich al wat olie rondom de pit te vormen.
Se piove d’agosto, piove olio, miele e mosto.
‘Als het regent in augustus, regent het olijfolie, honing en most’ – Regen in augustus zorgt voor een goede olijvenoogst (en eveneens voor een goede druivenoogst en voor smakelijke honing). Men zegt ook wel: Acqua d’agosto, matura l’olio e il mosto. ‘Water in augustus, dan rijpt de olie en de most’ – Als het regent in augustus, is dat goed voor de olijfbomen én voor de druivenranken.
Per San Silvestro ogni oliva nel canestro.
‘Voor San Silvestro (31 december) moet elke olijf in zijn mandje zitten’ – Voor het einde van het jaar moeten alle olijven zijn geplukt.
