Laurent Binet, de auteur van de bestseller HhhH, toont zich met Perspectieven opnieuw een virtuoze schrijver. In deze heerlijke historische detectiveroman vol intriges en plottwists neemt hij je mee naar het Florence van de familie De’ Medici.
In een uitgebreide collectie brieven wekt hij de renaissancestad tot leven. Binet ontdekte deze ruim honderdzeventig brieven in een antiekzaak, tijdens een vakantie in Florence. Ze bleken geschreven door grote namen als Michelangelo en Vasari.
Hoewel het Binet in eerste instantie moeite kostte om de inhoud te doorgronden, ook omdat hij geen Italiaans sprak, ontrafelde zich na noeste studie de rode draad van de briefwisseling: een moord in het zestiende-eeuwse Florence.
Kleurrijke schilders en een misleide speurder
Nadat de oude kunstenaar Pontormo is vermoord, wordt een van zijn schilderijen gevonden met daarop een wulpse Venus, maar met het hoofd van Maria de’ Medici, de dochter van de hertog van Florence.
portret van Maria de’ Medici (of van haar nicht Eleonora di Garzia di Toledo) van Alessandro Allori | Kunsthistorisches Museum Wenen | Wikimedia Commons
Giorgio Vasari, rechterhand van de hertog, schilder en kunsthistoricus, gaat het onderzoek leiden. Wie is de moordenaar en wie maakte het schilderij? Wat is het motief voor de moord en deze ‘kunst’?
Wie in het Florence van die tijd iets wil bereiken, heeft voldoende vaardigheid, discretie, loyaliteit, artistieke gevoeligheid en politiek inzicht nodig. Europa is een kruitvat en Italië het strijdveld van de twee grote mogendheden Frankrijk en Spanje.
De hertog van Florence, Cosimo de’ Medici, voert oorlog op meerdere fronten. Hij heeft te maken met de hebzucht van de koningin van Frankrijk, zijn nicht Catharina de’ Medici, die onder één hoedje speelt met zijn oude vijand Piero Strozzi.
Bovendien zijn er veel aanhangers van de Dominicaner monnik Savonarola, een aperte tegenstander van het afbeelden van naakt in de kunst. De paus zelf is een inquisiteur van de ergste soort, iemand die boeken verbiedt, net als kunstwerken die als immoreel worden beschouwd.
In Perspectieven vind je kleurrijke schilders die hun idee van kunst verdedigen, een prinses die het paleis ontvlucht, meedogenloze gouverneurs, een misleide speurder, revolutionaire nonnen, samenzweringen, geweld, humor en liefde.
Een fragment uit Perspectieven
Geniet alvast van een voorproefje van deze heerlijke historische detectiveroman, met een fragment uit de brief die Vasari op 2 januari 1557 aan Michelangelo schreef:
‘Deze keer schrijf ik u niet in opdracht van de hertog, geachte meester, om u te smeken naar Florence terug te keren.
Het is helaas een heel ander onderwerp dat me ertoe brengt beslag te leggen op uw dagen in Rome, waarvan ik weet hoe vol ze zitten met uw bewonderenswaardige werkzaamheden en de talloze tegenwerkingen die uw kunst dagelijks ontmoet, vooral sinds de verkiezing van onze nieuwe opperherder, die zo weinig geneigd lijkt te zijn tot waardering voor antieke of moderne schoonheid, in tegenstelling tot zijn voorgangers.
Weet u nog dat ik u vijftien jaar geleden in alles om uw mening vroeg? U was toen zo goed me steeds raad te geven en dat is de reden waarom ik me opnieuw en systematischer en met beter resultaat heb gewijd aan de bestudering van de architectuur, iets wat ik zonder u waarschijnlijk nooit had gedaan.
En vandaag heb ik opnieuw behoefte aan systematiek, maar nu op een heel ander terrein. De hertog heeft me namelijk met zijn vertrouwen willen vereren door me te belasten met een even penibele als ongewone opdracht.
Jacopo da Pontormo, van wiens grote talent u al hoog opgaf toen hij nog een beloftevolle jongen was, is niet meer. Hij is dood aangetroffen in de kapel van de San Lorenzo, onder de fameuze fresco’s die hij tot dat moment achter houten beschotten aan het oog onttrokken had.
Dit nieuws alleen al zou me ertoe hebben gebracht u te schrijven, want iemand moest u dit vreselijk onheil wel vertellen. Maar juist de omstandigheden van zijn dood rechtvaardigen ten volle dat ik me nogmaals tot u wend.
Rekening houdend met het feit dat zijn lichaam namelijk werd aangetroffen met een beitel in het hart gedreven, vlak onder het borstbeen, leek de aanname van een ongeluk ons van meet af aan moeilijk vol te houden.
Daarom heeft de hertog me de opdracht toevertrouwd helderheid te brengen in deze ellendige kwestie, temeer daar er nogal wat obscure aspecten zijn, die ik aan uzelf ter beoordeling overlaat: behalve de beitel die de dood had veroorzaakt, droeg het lichaam van Jacopo sporen van een zware slag tegen zijn hoofd, toegebracht door een hamer die tussen zijn andere gereedschap op de grond van de kapel is teruggevonden.
Die arme Jacopo lag languit op zijn rug voor zijn fresco van de zondvloed, dat hij, gezien de sporen van verse verf, voor hij stierf gedeeltelijk leek te hebben overgeschilderd, met het risico dat er een zichtbare naad zou achterblijven.
U weet net als ik dat Jacopo even langzaam als veeleisend was in zijn werk en zichzelf onophoudelijk corrigeerde, maar deze retouche van een klein gedeelte van de muur, waardoor onvermijdelijk een naad zichtbaar wordt die een van de figuren in tweeën knipt, moest me wel verbazen.
Hem kennende zou ik gedacht hebben dat hij het hele muurvak opnieuw zou hebben aangepakt als hij niet tevreden was geweest over het kleinste detail ervan. Daarmee zijn we nog niet klaar met de eigenaardigheden van deze zaak…’
Lees verder in
Perspectieven | Laurent Binet | vertaald door Liesbeth van Nes | ISBN 9789029099059 | € 24,99 | Meulenhoff | bestel Perspectieven bij je lokale boekhandel of via deze link bij bol.com (ook beschikbaar als e-book)
