Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
David Hewson brak in Nederland door met Vaticaanse moorden, het eerste deel in een reeks misdaadthrillers met rechercheur Nic Costa in de hoofdrol. In Hewsons nieuwste thriller, De Romeinse lusthof, staat het leven en werk van Caravaggio centraal.
In een verborgen studio in een afgelegen Romeinse wijk, waar het Vaticaan de prostitutie vroeger oogluikend toeliet, worden een man en een vrouw dood aangetroffen voor een van de mooiste schilderijen die rechercheur Nic Costa in zijn leven ooit heeft gezien: Evathia in Ekstasis, een tot dan toe onbekend erotisch schilderij van Caravaggio.
Uit het onderzoek van de patholoog-anatoom blijkt dat de vrouw vlak voor haar dood seks heeft gehad. Haar dij is bewerkt met een mes en het patroon lijkt op de kenmerkende inkerving die Caravaggio altijd op zijn schilderijen zette.
Aanwijzingen leiden Nic Costa naar een groep aristocratische en invloedrijke Romeinen, die zich de ‘Ekstatici’ noemen. Het is echter vrijwel onmogelijk hun gangen na te gaan, omdat ze van hogerhand worden beschermd tegen onderzoek naar hun duistere praktijken. Costa krijgt hulp in de gedaante van zuster Agata, een expert op het gebied van 17de-eeuwse schilderkunst. Maar juist zij wordt de spil, de getuige én het doelwit in een zaak die hen beiden terugvoert naar het verleden van Caravaggio en de redenen waarom de grote schilder destijds Rome moest ontvluchten.
Hewson: ‘Dit boek is fictie, maar ik heb het verhaal geconstrueerd rond een aantal vaststaande feiten. Daarom leek het me van belang een paar richtlijnen te geven over waar de scheidslijn precies ligt. Er bestaat geen schilderij dat Evathia in Ekstasis heet. Niet van Caravaggio, noch van een andere kunstenaar uit diezelfde periode. Er bestonden echter wel degelijk doeken met een soortgelijke thematiek, waaronder Venus met sater en cupido’s van Annibale Carracci dat tegenwoordig in het bezit is van het Uffizi.
Erotische schilderijen, sommige van bekende schilders, andere pure en expliciete pornografie, waren in de hele zestiende en zeventiende eeuw in Rome populair in de meer welgestelde lagen van de bevolking en onder invloedrijke mannen in de kerk. De meer gewaagde werken werden in privévertrekken bewaard, door een gordijn aan het oog onttrokken en alleen aan naaste en discrete vrienden tentoongesteld. Deze hang naar heimelijke interesses die naar onzedelijkheid neigden, was wijdverbreid. […]
Caravaggio leefde in een turbulente en hypocriete periode, en werd afwisselend gefêteerd als de nieuwe messias van de aanstormende generatie Romeinse kunstenaars en uitgescholden als een verdorven zondaar die prostituees model liet zitten voor heiligen. Zijn productie in de tijd dat hij in Rome woonde – van 1592 tot 1606, toen hij vluchtte nadat hij ter dood veroordeeld was – was overvloedig maar is deels onbekend. Net als veel van zijn collega’s en rivalen wisselde hij de vrome werken die hij in opdracht van de Kerk schilderde af met kleinere, vaak gewaagde doeken waarvoor betaald was door privéverzamelaars die iets zochten voor in hun galerijen en privévertrekken.
Caravaggio’s huidige reputatie wordt voor een groot deel bepaald door zijn religieuze schilderijen, waarvan sommige, zoals Het martelaarschap van Matteüs (San Luigi dei Francesi, Rome), De onthoofding van Johannes de Doper (het oratorium van de kathedraal van Sint-Johannes, Valletta, Malta) en De kruisiging van Petrus (Santa Maria del Popolo, Rome) nog steeds aan de muren hangen waar ze ooit voor waren geschilderd. Maar de kunstenaar nam ook privéopdrachten aan. Er bestaat geen twijfel over dat hij meerdere genres beoefende als de beloning en het onderwerp hem bevielen. […]
Aan Caravaggio’s carrière in Rome kwam een einde door een straatgevecht, waarbij hij in 1606 Ranuccio Tomassoni vermoordde, vlak bij het Piazza di San Lorenzo in Lucina. De bijzonderheden daarvan blijven een raadsel. Verslagen van tijdgenoten zijn bevooroordeeld en wemelen van de lacunes, al is ook de populaire, moderne theorie dat de knokpartij het gevolg was van een meningsverschil over een partijtje tennis waarschijnlijk een mythe. Tomassoni was inderdaad de Caporione van zijn district en onderhield nauwe, soms ook intieme, relaties met een aantal van de vrouwen die Caravaggio kende, onder wie de beruchte Fillide Melandroni.’
Het onstuimige leven van Caravaggio is echter nog niets vergeleken bij de zaak die Costa tot een goed einde moet zien te brengen. Stalen zenuwen vereist!
