Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

De drie laatste dagen van Pompeï – Alberto Angela

Pompeï werd in 79 na Christus grotendeels van de kaart geveegd, na een verwoestende uitbarsting van de Vesuvius. De stad verdween onder een dikke laag as, waar veel inwoners voor eeuwig onder werden bedolven.

Toch zijn er ook Pompeianen die de ramp hebben overleefd. Alberto Angela ging op zoek naar deze overlevenden. In het boek De drie laatste dagen van Pompeï reconstrueert hij hun levens.

Pompei (1)

Alberto Angela: ‘Als het gaat over de uitbarsting die in 79 na Christus Pompeï, Herculaneum, Oplontis, Boscoreale, Terzigno en Stabiae verwoestte, heeft iedereen het altijd over de slachtoffers, omdat men probeert te begrijpen hoe zij aan hun einde zijn gekomen. Dit boek zal het tegenovergestelde doen: het vertelt de tragedie namens de overlevenden. Inderdaad, er zijn mensen die aan de ramp ontkomen zijn. Langdurig onderzoek heeft er ten minste zeven aan het licht gebracht!

Wat hebben zij gezien? Wat zouden zij ons kunnen vertellen als ze hier bij ons waren? Helaas heeft slechts een van hen, Plinius de Jongere, het drama dat hij heeft meegemaakt beschreven, in zijn beroemde brief aan Tacitus. Maar van die zeven overlevenden bevond hij zich op de grootste afstand van de ramp, op ongeveer dertig kilometer.

Toch was hij zelfs op die afstand bang om te sterven te midden van aardbevingen en aswolken. En de anderen? Die waren veel dichter bij de vulkaan, maar hebben geen getuigenis nagelaten. We kennen hun naam en leeftijd, soms weten we zelfs waar ze woonden, en in ten minste twee gevallen kunnen we reconstrueren aan welke enorme angst ze ten prooi vielen en hoe ze die verschrikkelijke uren beleefden.

Pompei (1a)

Het is al een hele kunst om tweeduizend jaar later zeven overlevenden op te sporen, maar het is niet genoeg. Er is nog een manier om er achter te komen wat het betekende om in die dagen in Pompeï te wonen, kort voordat de bewoners werden meegesleurd door een van de grootste tragedies in de geschiedenis: we kunnen anderen zoeken die er óók bij waren, samen met de overlevenden.

Dat is de reden waarom in dit boek naast de overlevenden ook andere reële personen voorkomen die werkelijk hebben bestaan. Van velen van hen kennen we de naam, de leeftijd en het beroep en hun familiegeschiedenis! Maar we zijn niet in staat om te zeggen of ze door de uitbarsting zijn omgekomen of dat ook zij zich in veiligheid hebben weten te brengen.

Van weer anderen weten we bijna niets, maar wel dat ze het niet hebben gered. Ze kwamen om, ze slaagden er niet in die hel te ontvluchten. Hun resten werden door archeologen ontdekt en zijn in depots verzameld en bewaard of zijn nu voor het publiek in vitrines tentoongesteld.

Pompei (2)Pompei (3)

Het zullen dus de overlevenden zijn, de ‘mogelijke overlevenden’ en de slachtoffers die voor ons die uren weer tot leven zullen wekken. Ons verhaal zal zich afspelen rond echte, niet gefingeerde personen, in tegenstelling tot de hoofdpersonen die meestal optreden in films of in talloze boeken over dit onderwerp (de mannelijke hoofdpersoon, de vrouwelijke, de ‘slechterik’, de slaaf die als lekker hapje aan de murenen wordt gevoerd, de twee gladiatoren die later goede vrienden worden, enzovoort.) Maar waarom zou je een filmscript of een roman schrijven als er mensen van vlees en bloed hebben bestaan met misschien nog veel boeiender verhalen?

In dit boek zullen we daarom de bezigheden van gewone mensen volgen gedurende de laatste twee à drie dagen voor de uitbarsting en we zullen ontdekken wat zij moesten doorstaan in die vreselijke uren vóór de tragedie.’

Pompei (16a)

Een van de overlevenden is Rectina, die behoorde tot de Romeinse elite. Kort voor de uitbarsting organiseert ze een luisterrijk banket:

‘Maar juist deze muziek komt bij de vrouw binnen en voert een subtiel werkend gif met zich mee: dat type muziek is voor haar niet nieuw. Een oude herinnering komt boven, nog zonder duidelijke contouren, maar verbonden met een oude angst, die zich een weg naar buiten begint te banen. En dan die hand die die droge vijgen pakt… ook dat is een tafereel dat ze al eens eerder heeft gezien. Maar waar?

Plotseling wordt het geroezemoes van het banket verscheurd door een harde, schelle lach. Die komt van een dikke tafelgenoot met grijs haar, die even verder ligt en, met volle mond, aan het praten en het lachen is met een andere gast. Ook die lach heeft de vrouw al eerder gehoord, in een soortgelijke situatie als deze. Het was een ander banket… Ja, nu weet ze het weer.

Het was het laatste banket in haar huis vóór de grote tragedie. Het lawaai, de woorden en de muziek verdwijnen plotseling; alles lijkt in de beleving van de vrouw gedempt, alsof het vertraagd is. Ze kijkt om zich heen en bestudeert de gezichten van de gasten. Ze gaat iets anders zien: als door een onnatuurlijke terugkeer in de tijd wist haar geest sommige van die gezichten uit en vervangt ze door andere.

En dan komen langzaamaan, een voor een, de mensen tevoorschijn die bij haar te gast waren vóór de uitbarsting. Ze lijken onbezorgd, vrolijk; ze kletsen en lachen ontspannen. Waarom zijn ze daar? Wat is er van hen geworden? Haar blik glijdt naar beneden, blijft rusten op het tafeltje dat naast haar tricliniumbed staat en vindt de bronzen en zilveren beeldjes.

Het lukt haar niet zich los te maken van wat ze ziet: het geraamte met die lege, uitdrukkingsloze oogkassen, en die ribben die op een kooi lijken waaruit het leven is weggevlogen. En dan het beeldje van de oude man, met die uitgeholde wangen en zijn mond opengesperd alsof hij probeerde iets naar haar te schreeuwen, maar de schreeuw in zijn keel is blijven steken. Het is geen bronzen beeldje meer, het wordt een herinnering: het zijn uitdrukkingen die ze eerder heeft gezien, vol onuitsprekelijke pijn en wanhoop. Van iemand die ze heeft zien sterven.’

Lees meer in

De-drie-laatste-dagen-van-Pompei-Alberto-Angela

De drie laatste dagen van Pompeï | Alberto Angela | vertaald door Hans van den Berg | ISBN 9789025301316 | uitgeverij Athenaeum | bestel De drie laatste dagen van Pompeï via deze link bij bol.com (ook verkrijgbaar als e-book)

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

2 reacties

  1. Geweldig, beeldend beschreven, spannend. In 1x uitgelezen

  2. Ik geniet er steeds meer van !
    Mijn reis naar Rome ging helaas niet door, maar dit is een heel mooi “goedmakertje” !
    Nu ga ik meteen het boek over de laatste drie dagen van Pompeii aanschaffen, ben daar zelf al twee keer geweest en heel bijzonder om de mensen te zien die bewaard zijn gebleven …
    En gaan jullie fijn zo door met mij steeds weer te verrassen !
    Lieve groet,
    Cora

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *