Geniet van het boek Aroma en laat je meevoeren naar Venetië

Ann Galland neemt je in Aroma mee naar het Venetië van 1978, waar Alba Amato, een weesmeisje, als serveerster werkt bij Gli Scalini, een authentieke koffiebar in de wijk Castello. Namens uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts mogen we een fragment uit Aroma delen.

Machtsspel tussen de koffiebonen

Aanvankelijk loopt alles goed, maar gaandeweg wordt Alba’s leven gedomineerd door de introverte koffiebrander Roberto Raffa. Midden in de aroma’s van gemalen bonen speelt zich een luguber machtsspel af dat pas eindigt met Roberto’s dood.

Voor Alba betekent dat het einde van twee jaar tirannie. Tot ze erachter komt dat zij de enige begunstigde is in Roberto’s testament. Wat betekent dit? Moet ze het fortuin aannemen van de man die haar terroriseerde of blijft ze trouw aan zichzelf?

In de nasleep van haar keuze volgt een verhaal dat meer dan een halve eeuw omspant, een verhaal dat een stroom aan familiegeheimen en intriges blootlegt en ons doet nadenken over de vervlogen mogelijkheid: wat als ik mijn leven anders had geleid?

Geniet van een fragment uit Aroma

‘Het waren vooral de warrige donkere krullen in combinatie met de grote lichtblauwe ogen die haar tot een bijzondere verschijning maakten. Zelf was ze zich niet bewust van haar uitstraling.

Alba Amato werkte als serveerster bij Gli Scalini, een kleine traditionele koffiebar aan het Campo San Provolo in de wijk Castello. De sfeer van eind jaren vijftig, begin jaren zestig was ongewild maar hardnekkig in de bar blijven hangen.

Koffiebalen lagen als stille getuigen van het ambacht zichtbaar opgestapeld achter in de zaak. Maar de belangrijkste reden waarom men naar Gli Scalini kwam, was de kwaliteit van de koffie. Zowel de espresso als de cappuccino was er voortreffelijk en werd door vaste klanten rechtstaand aan de toog besteld en gedronken.

Een eigenzinnige selectie van koffiebonen had geleid tot de creatie van een eigen blend die furore had gemaakt vanwege het uitzonderlijke aroma. Die blend heette net zoals de koffiebar Gli Scalini en werd te koop aangeboden in de eigen koffiebranderij wat verderop in de straat, net om de hoek.

De koffiebranderij was tegelijkertijd ook koffie- en theewinkel. Het werk als serveerster bracht Alba een karig loon op dat in het toeristisch seizoen gelukkig werd aangevuld door fooien van genereuze klanten. De gratis woning die haar was aangeboden door de eigenaar bij het begin van de samenwerking, had haar een prima start geleken.

Ze woonde op de zolderverdieping, driehoog boven de bar, en hield haar moeizaam bij elkaar gespaarde lires bij in een bruine omslag die ze verstopte in het dakgebinte. Met die centen was ze vast van plan zich een betere toekomst te kopen, maar voorlopig speelde haar leven als achttienjarig weesmeisje zich af op en rond het levendige Campo San Provolo.

Tegen de tijd dat ze een half jaar werkte bij Gli Scalini en gehecht was geraakt aan haar eerste thuis, wou de eigenaar van de bar steeds meer. Alba raakte nog voor ze het goed en wel besefte verstrikt in een chronisch ritueel van machtsmisbruik en daarna ook van seksueel geweld.

Roberto Raffa had een val uitgezet waar ze niet gemakkelijk uit kon ontsnappen. En Alba durfde tegen niemand iets te zeggen over wat er in de koffiebranderij gebeurde, ook niet tegen Carlo, de vriendelijke maar ietwat gesloten barman, omdat ze niet wist hoe hij tegenover Roberto stond.

Ze kon niet voorzichtig genoeg zijn. Ze had noch familie noch vrienden, en kon voorlopig nergens anders heen. Op een avond, toen hij op de terugweg was naar de kade, had Giorgio haar opnieuw zien staan in de deuropening van de bar. Hij zou zijn kans wagen.

‘Ciao bella!’ begroette hij Alba vrolijk, en hij stelde zich kort voor als Giorgio, de gids van San Marco en wijde omstreken. En vroeg of ze eventueel zin had om samen een avondwandeling te maken.

Alba was overdonderd. Facciamo due passi had hij gezegd. Nooit eerder had iemand haar uitgenodigd om wat dan ook samen te doen.
‘Samen een wandeling maken?’ herhaalde ze totaal verrast.
‘Ja, laten we maandagavond afspreken om zes uur aan de kade. We kunnen naar Dorsoduro gaan, daar is de zonsondergang het mooist. Ik heb tijd tot de zon prachtig ondergaat,’ glimlachte hij.

‘Maandag? Ja, waarom niet, maandag is mijn vrije dag.’
‘Oké, dan zien we elkaar om zes uur! Ciao bella!’

Maandag. Wat duurde het lang vooraleer het zes uur was. Alba had onwaarschijnlijk lang voor de met roestvlekken gespikkelde spiegel staan twijfelen over in welke jurk ze die avond naar buiten zou gaan. Niet dat ze veel jurken had om uit te kiezen; ze had er welgeteld twee: een robijnrode en een melkwitte.

Ze had beide jurken gekregen van een adellijke jongedame die regelmatig ongedragen kledingstukken naar het weeshuis bracht. Op de een of andere manier ontgroeiden tal van nieuwe kledingstukken de weldoenster, vaak nog voor zij ze had kunnen dragen.

De rode jurk had een ronde halsuitsnijding, korte mouwtjes, een riempje in de aansluitende taille en kwam tot net op de knie. De witte was wat langer en was met kant uit Positano afgewerkt. Die was minder verhullend en zowaar nog mooier. Ze besloot de witte te sparen voor later.

Alba verscheen ruimschoots op tijd op de afgesproken plek aan de Riva degli Schiavoni. Terwijl ze op een trapje zat te wachten op haar allereerste afspraak, frutselde ze aan de zoom van de rode jurk. Er hing een klein draadje uit dat net niet los genoeg zat om het snel met de hand te verwijderen; het was slimmer om er voorlopig af te blijven.

Sinds ze in de bar werkte, kwam ze niet vaak meer aan de kade. Ze keek naar de op en neer deinende gondels in het licht van de warme avondzon. De drukte die heerste aan de kade vervulde haar met blijdschap en deed de stress van het wachten zachtjes wegebben.’

Lees verder in

Aroma | Ann Galland | ISBN 9789463938204 | € 22,99 | uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts | bestel Aroma bij je lokale boekhandel of via deze link bij bol.com (ook beschikbaar als e-book)