Denk je aan Italiaanse wijn, dan schieten je vast beelden te binnen van Toscaanse heuvels vol dieppaarse druiven voor een goede Chianti, de beroemde Barolo uit Piemonte of de groene proseccoheuvels in de regio Veneto.
Italië is echter een lappendeken van microklimaten, druivenrassen en wijntradities die veel verder reikt dan de bekende klassiekers. Voor wie durft af te wijken van de gebaande paden, liggen er parels te wachten in onbekende(re) hoekjes van Italië, niet eens zo heel ver weg van de populaire bezienswaardigheden en activiteiten in Italië, maar wel lekker buiten de bestemmingen die massa’s andere mensen aandoen.
Valtellina-vallei in Lombardije
Tussen het Comomeer en de Zwitserse grens slingert de Valtellina. Hier groeien de druiven op extreem steile terrassen tegen de Alpenwanden aangedrukt. De rode wijnen uit dit gebied worden gemaakt van de Nebbiolo-druif, net als in Barolo, maar dankzij het koele bergklimaat hebben ze een lichter profiel.
Wil je deze streek echt beleven? Fiets of wandel dan over het Sentiero del Vino, een zeventig kilometer lang pad dat dwars door de wijngaarden loopt en prachtige uitzichten biedt op de rivier de Adda.
Onderweg kom je langs bekende wijnhuizen als Arpepe, Nino Negri en Mamete Prevostini, waar je de smaken van deze unieke streek kunt proeven.
Colli Orientali del Friuli
In het uiterste noordoosten van Italië, tegen de grens met Slovenië, vind je een wijnstreek die nauwelijks bekend is bij het grote publiek, maar waar kenners laaiend enthousiast over zijn. De Colli Orientali del Friuli bieden enkele van de beste witte wijnen van Italië – en misschien wel van heel Europa.
Druiven zoals Friulano, Ribolla Gialla en Picolit zorgen voor frisse en soms verrassend complexe wijnen. De wijnbouw is hier diep verweven met de regionale identiteit en vaak nog kleinschalig.
Slenter door het charmante stadje Cividale del Friuli, met een rijke Romeinse geschiedenis, en volg de schilderachtige Strada del Vino die je langs de mooiste wijngaarden voert. Onderweg kun je proeven bij gerenommeerde wijnhuizen zoals Ronchi di Cialla, Miani en Edi Keber.
Aglianico – de Barolo van het zuiden
In het diepe zuiden van Italië ligt de regio Basilicata. Hier domineert de uitgedoofde vulkaan Monte Vulture niet alleen het landschap, maar ook de wijnbouw. De lokale druif Aglianico levert krachtige, donkere wijnen op, die decennia lang kunnen rijpen.
Een mooie manier om de regio te ontdekken is door de wijnroute vanuit Venosa naar Rionero in Vulture te volgen. Onderweg kom je langs oude lavavelden en middeleeuwse abdijen.
Bezoek de wijnhuizen Cantine del Notaio, Elena Fucci en D’Angelo, waar je de rokerige Aglianico del Vulture Superiore kunt proeven, bekend om zijn diepe tannines en stevig karakter.
Witte wijn uit Le Marche
Tussen de Apennijnen en de Adriatische Zee ligt de regio Le Marche, een regio die lang overschaduwd werd door het bekendere Toscane. Wijnliefhebbers weten echter dat ze Le Marche niet moeten overslaan, met name vanwege de veelzijdige witte wijn Verdicchio.
De Verdicchio dei Castelli di Jesi en Verdicchio di Matelica zijn fris, licht amandelachtig en verrassend gastronomisch.
Combineer het wijnproeven met een bezoek aan het charmante stadje Urbino, de geboorteplaats van de beroemde schilder Rafaël. Onderweg mag je de wijnen van gerenommeerde wijnhuizen als Sartarelli, Umani Ronchi en La Monacesca niet missen. Ze weerspiegelen perfect de traditie en kwaliteit van deze bijzondere regio.
Bijzondere parels op Sicilië
Wie een duik neemt in de wijnindustrie op Sicilië, vindt enkele bijzondere parels. Druiven als Nerello Mascalese en Carricante leveren frisse wijnen die doen denken aan een Bourgogne.
In het zuiden van het eiland vind je de aromatische, lichte rode wijnen van Frappato, naast de krachtigere varianten van Nero d’Avola. Proef vooral ook de Etna Rosso’s en de bijna zilte witte wijnen van Carricante.
De beste manier om de regio te ontdekken is een jeep huren en de Strada del Vino dell’Etna te volgen. Onderweg kun je stoppen bij gerenommeerde wijnhuizen zoals Frank Cornelissen, Tenuta delle Terre Nere en COS, om de unieke smaken van Siciliaanse wijn te ontdekken.
Tips voor een geslaagde wijnreis
Ga in het voor- of najaar, dan is het rustiger en het weer is aangenaam. Bel altijd even van tevoren als je op bezoek wil. De meeste kleine producenten werken vaak zonder vaste openingstijden.
Combineer het wijnproeven met lekker eten. Elke wijnstreek heeft zijn eigen gerechten, zoals pizzoccheri in Valtellina of vincisgrassi in Le Marche.
Leer voor vertrek enkele Italiaanse wijntermen. Woorden als secco (droog), frizzante (licht mousserend) en invecchiato (gerijpt) komen vaak terug, net als afkortingen als DOC en DOCG.
Italië telt meer dan vijfhonderd inheemse druivenrassen. Er is dus veel meer dan de Chianti Classico. Elk dal, elke heuvelrug heeft zijn eigen verhaal. Door van de gebaande paden af te wijken, ontdek je niet alleen andere smaken, maar ontdek je ook de minder bekende regio’s van het land.
Laat je leiden door onbekende flessen en door wijnboeren die met plezier hun passie delen. Buon viaggio e salute!
