Ciao tutti! Het jaar is bijna voorbij, tijd voor een overzicht van de best gelezen blogs. Maar dat overzicht delen we niet voordat we jullie, onze lezers, hebben bedankt. Mede dankzij jullie terugkerende bezoekjes, enthousiaste reacties, vragen én tips is Ciao tutti in 2015 weer enorm gegroeid. Grazie mille daarvoor – het is heerlijk om te merken dat Italië net zo in jullie hart verankerd zit als in dat van ons. Puglia – prachtige parel in het diepe zuiden Afgaand op de 15 best gelezen blogs van 2015 reisden jullie massaal af naar Puglia. Niet alleen lazen jullie vaak en …

2015 was een mooi boekenjaar. Niet alleen rolde de eerste druk van Saskia’s 101 mooiste plekken van Italië en van Willemijns Via Roma van de persen, maar er verschenen prachtige romans, kook- en kijkboeken met Italië in de hoofdrol. We zetten de 15 mooiste Italië-boeken van 2015 voor je op een rijtje! Aan de keukentafel van mijn schoonmoeder Het allerlekkerste Italiaanse boek dat we dit jaar lazen, was Aan de keukentafel van mijn schoonmoeder, waarin Katherine Wilson op sprankelende en scherpzinnige wijze vertelt over het leven met haar kleurrijke Italiaanse schoonfamilie, hun taal, cultuur en culinaire tradities. Vanaf pagina één …

Hoewel het moment dat we voor het eerst dit jaar onze koffers pakten nog maar een week geleden lijkt, prijkt er over een paar dagen toch echt weer een nieuw jaar op de kalender. 2015 is omgevlogen, mede dankzij alle heerlijke reizen die we hebben gemaakt. Tijd voor een terugblik – in de vorm van onze 15 mooiste bestemmingen van afgelopen jaar. Ciao tutti-team in Rome Op 1 februari 2015 vierden we ons eerste lustrum. Dit feestelijke jaar kon niet anders dan van start gaan in Rome, de plek waar het allereerste begin voor Ciao tutti werd gelegd. Saskia, Willemijn, …

Al wandelend over de binnenplaats van het Florentijnse Palazzo Pitti, die werd ontworpen door Brunelleschi, het brein achter de enorme koepel van de Duomo aan de andere kant van de Arno, ontdekten we een onopvallend maar bijzonder monument, gewijd aan een ezel. Je vindt de gedenksteen aan het einde van de linkergalerij. Het is niet gemaakt voor een huisdier van De’ Medici, zoals je wellicht zou denken. Nee, het is een eerbetoon aan alle pakezels die de materialen voor de bouw van het palazzo hebben gedragen. Zware platen marmer, steen, zuilen, hout… en zelfs deze gedenksteen, zoals net boven de ezel …

We laten er in Italië het liefst onze cornetti mee vullen, smeren het thuis minimaal één keer per dag op onze boterham en in onze voorraadkast staat altijd een extra pot: Nutella, het bekendste broodbeleg aller tijden, dat is ontstaan in de heuvels van Piemonte. Het is op zijn minst indrukwekkend te noemen hoe de hazelnootpasta is uitgegroeid van een lokale lekkernij tot een internationaal geliefd merk. In het recent verschenen boek De wereld van Nutella – hoe een beleg de wereld veroverde lepelt Gigi Padovani de smakelijke geschiedenis van Nutella op. Van pastone naar Nutella Het succesverhaal begint vrij …

Op zoek naar een simpel maar zeer smakelijk Italiaans hapje? Tijdens ons verblijf in Toscane dit jaar maakten we tijdens een kookworkshop bij Marita Bruins, de eigenaresse van een prachtig vakantiehuis tussen Florence en Siena, deze gekruide amandelen, die je even in de oven roostert en dan lekker warm op tafel zet. Ingrediënten: 500 gram ongebrande amandelen (met vliesje) | 4 eetlepels extra vergine olijfolie | 4 theelepels rozemarijnnaaldjes | zeezout en versgemalen zwarte peper Verwarm de oven voor op 180 graden. Doe de amandelen in een kom, schenk er de olijfolie bij en roer de rozemarijnnaaldjes erdoor. Breng op …

Roos Schellings woont in de Noord-Italiaanse regio Trentino-Alto Adige. Ze doet voor Ciao tutti regelmatig verslag van haar leven in de bergen, met dit keer een aantal Via Ferrate in de hoofdrol. Roos: ‘Het is 12 september en in plaats van een warm herfstzonnetje wacht buiten kou en miezerregen. Dat bevalt me niet, ik verwacht mijn vrienden Gerard en Olaf voor een week vol Via Ferrata-routes in de Brenta Dolomieten. We kennen elkaar vanaf onze studententijd via een gezamenlijke hobby: speleologie. Er zijn jaren verstreken sinds we elkaar voor het laatst hebben gezien. Via Ferrata betekent letterlijk ‘ijzeren pad’ en wordt …

Ciao tutti! Hoewel de thermometer nog niet richting winterse waarden zakt, is het vandaag toch écht winter. Een seizoen waarin een pak sneeuw wellicht voor sfeervolle plaatjes zorgt, waarin we de lange latten onderbinden en waarin het Venetiaanse carnaval wordt gevierd. Een seizoen waarin we graag genieten van een mooi glas rode wijn en van comfort food als risotto en pasta al forno. We delen graag wat winterse beelden van Italië met jullie, met deze nieuwe wallpapers. Dankzij de besneeuwde kolossale koepel van de Duomo in Florence, een winterwonterlandschap in Piemonte of in de bergen, een kleurrijk uitgedoste carnavalsvierder in Venetië …

L’Art de la table is een kookboek dat is ontstaan vanuit vlinders in de buik voor het mediterrane gebied, de gebruiken, de geuren en kleuren die we maar al te goed kennen van vakanties aan de Middellandse Zee. Lekker buiten leven en langdurig tafelen tijdens zwoele avonden aan zee zijn de inspiratiebronnen van auteur en fotografe Gintare Marcel. Gintare Marcel is opgevoed met veel liefde voor eerlijk en heerlijk eten. Wat begon aan de familietafel, ontwikkelde zich tot muze voor de goede keuken. Gintare werd geboren in Litouwen, maar woonde en werkte in heel Europa, tot ze zich recent in …

Droom je al weg bij het zien van witte pistes, besneeuwde dennenbomen en verscholen berghutten? Denk dan dit jaar ook eens aan Italië voor je wintersportvakantie. Op wintersport naar Italië betekent namelijk niet alleen prachtige pistes maar ook heerlijk borrelen en eten – la dolce vita in de sneeuw! Ciao tutti tipt tien fijne wintersportparadijsjes in het noorden van Italië, met voor ieder wat wils. Cortina d’Ampezzo Cortina d’Ampezzo is een van de bekendste wintersportplaatsen in Italië – en ook een van de mooiste. In 1956 was Cortina d’Ampezzo het decor van de Olympische Winterspelen en dat was natuurlijk niet …

Het allermooiste cadeau dat je je geliefde met kerst kan geven is een retourtje Venetië. Het op-één-na-mooiste cadeau is jezelf op een retourtje Venetië trakteren. Zodat je daar de unieke cadeaus kunt kopen die Joost in zijn blog tipt. Joost: ‘Wedden dat je geliefde die geweldig vindt? En wedden dat jij in Venetië een paar heerlijke momenten beleeft, bij de twee winkeltjes waar je deze cadeautjes koopt? Signor Blum Beide winkeltjes annex ateliers liggen in Dorsoduro, zoals al vaak gezegd de mooiste wijk van Venetië. De twee winkels liggen maar een paar honderd meter van elkaar vandaan; vanaf het station …

Na een ochtend vol koffie en chocolade in de prachtige historische cafés die Turijn rijk is, was het tijd voor iets hartigs. Op zoek naar een authentiek restaurantje voor de lunch, stuitten we in de Via San Tommaso, een van de straatjes in het oude stadshart van Turijn, op Gofreria Piemonteisa. Het is een klein zaakje met slechts een paar krukken om te zitten, dat we wellicht voorbijgelopen waren als de Slow Food-slak niet op de deur had gehangen. Deze slak heeft ons vaker de weg gewezen naar culinaire hoogstandjes en ook hier lijkt dit het geval te zijn. De …

Rik Rensen neemt ons in zijn verhalen vooral mee naar zijn geliefde Piemonte, waar hij een gerestaureerde boerderij bezit die je ook kunt huren en van waaruit hij verhalen schrijft over deze regio. Dit keer vertelt hij over het plukken van paddenstoelen. Rik: ‘Een paar weken geleden struikelde je in de Piemontese bossen nog over de funghi porcini (eekhoorntjesbrood). Dit dikbuikige heertje met de breedgerande bruin gekleurde hoed is verreweg de beroemdste paddenstoel van Italië. Vers vinden we hem natuurlijk het lekkerst. Direct na de pluk verwijder ik altijd met een klein borsteltje het zand en snijd de paddenstoel in grove stukken, die ik …

De residenties van de voormalige Italiaanse koninklijke familie, de Savoia (bij ons ook wel bekend onder de Franse naam Savoye), schitteren nog altijd in Turijn. Sinds 1997 staan deze koninklijke verblijven op de Werelderfgoedlijst. Het gaat in totaal om eenentwintig palazzi, castelli en buitenverblijven, die in de zeventiende en achttiende eeuw zijn gebouwd. Je vindt een aantal van de Koninklijke onderkomens in het centrum van de stad, maar het grootste deel pronkt in de omgeving van Turijn. De stad wordt zo omringd door een groot aantal koninklijke monumenten, die samen ook wel de corona, kroon, van Turijn worden genoemd. La …

Italië is het land waar mensen uit alle lagen van de bevolking trots zijn op hun cultuur van de goede smaak. In Ligurië, de halve maan die langs zee loopt van Monaco tot aan Toscane, is dat niet anders, zo laat Marlies de Waal ons in haar prachtige kook- en kijkboek Liguria – Leven en eten tussen olijfbomen en zee zien. Marlies: ‘De smaak van Ligurië hangt samen met de ligging aan zee, de bergen die bijna in zee eindigen (of beter gezegd het gebrek aan vlak land) en het zachte klimaat. Groenten en aromatische kruiden groeien hier fantastisch, ook …

Turijn heeft een prachtige koffiecultuur, met historische koffiebars waar je een caffè of cappuccino in stijl drinkt, omringd door kroonluchters, goudbrokaat en plafondhoge spiegels. Deze mooie cafés waren voor ons niet alleen de perfecte plek voor een korte tussenstop, maar het hoofddoel van een ochtend dwalen door Turijn. We wandelden van een bicerin via een cappuccino naar een espresso met gianduiotti. Ga je mee op koffietocht door Turijn? Baratti e Milano Onze eerste bicerin bestellen we bij de koffiebar waar we tijdens ons vorige bezoek aan Turijn ons hart aan verloren: Baratti e Milano. De klassieke koffiebar ligt sinds 1875 onder de booggalerij …

Elk stukje Rome is ons lief, maar waar Willemijns hart vooral sneller gaat kloppen bij nieuwe archeologische vondsten op en rond het Forum Romanum, heeft Saskia het hare verloren aan de wijk Testaccio. Testaccio is geen wijk vol beroemde bezienswaardigheden. Het is wél het kloppend hart van de Romeinse keuken, met een heerlijke markt, het vroegere slachthuis en tal van authentieke osteria’s en andere adresjes waar je als lekkerbek nooit teleurgesteld zult worden (de lekkerste vind je allemaal terug in onze City Walk in Testaccio). Op het menu geen haute cuisine, maar echte Romeinse pastagerechten (denk aan cacio e pepe …

De pizza is geboren in Napels, maar de Romeinen bedachten een eigen variant op dit populaire gerecht: de pizza al taglio. Een lekker handzaam rechthoekig stuk plaatpizza, dat je heerlijk uit het vuistje kunt eten. Het is een van de eerste dingen die we na aankomst in Rome doen. Meestal wandelen we na het droppen van onze koffers naar het Pantheon om vervolgens een stuk pizza al taglio te halen. Soms als lunch, maar vaker nog als tussendoortje. Het is een van de beste Italiaanse street food-gerechten die we kennen, maar helaas wel een waar we tot voor kort alleen …

Het water loopt je in de mond bij het lezen van de verhalen en recepten van Eating Rome. Je wil meteen een tafeltje reserveren bij de trattoria’s en restaurants die Elizabeth aanbeveelt of de keuken induiken voor het maken van een van haar recepten, met veel Romeinse klassiekers voor elk seizoen. Wij lieten ons verleiden door de saltimbocca, een vleesgerecht waarvan de naam is afgeleid van de uitdrukking saltare in bocca, in de mond springen – precies wat dit gerecht doet. Niet alleen omdat je het dankzij de verleidelijke geur meteen wil verorberen nadat je het hebt gemaakt, maar ook …

Het is heerlijk om door Rome te struinen, op zoek naar kleurrijke delicatessenwinkels, authentieke trattoria’s en andere fijne culinaire adresjes. Nóg heerlijker is het als je bij de hand genomen wordt door iemand die Rome als haar broekzak kent en in elke wijk precies weet waar de lekkerste adresjes te vinden zijn. Dankzij collega-blogger Gillian maakten we kennis met zo’n culinaire gids: Elizabeth Minchilli, die sinds haar twaalfde heel Rome aan een proefondervindelijk onderzoek heeft onderworpen. Ze deelt haar bevindingen niet alleen live tijdens een food tour, maar ook op haar blog én in een meer dan heerlijk boek: Eating …

Niet iedere kok heeft de eer om te koken voor kardinalen. Bartolomeo Scappi, een van de beroemdste koks die Italië gekend heeft, voorzag diverse kardinalen van de dagelijkse maaltijd én kookte zelfs voor paus Pius V. Zijn ervaringen deelde hij in een ‘kookboek’ dat nu voor het eerst ook in een Nederlandse vertaling is uitgegeven. De vertaling van Scappi’s kunststuk is een samenwerking van Ike Cialona, die de vertaling verzorgde, en Jonah Freud, die een aantal recepten bewerkte zodat ze ook geschikt zijn voor hedendaags gebruik. Koken voor kardinalen is echter meer dan een kookboek. In zijn keuken bereidde Scappi namelijk …

Al eeuwenlang reizen pelgrims naar Rome. Vooral de Sint-Pieter, gebouwd op het graf van Petrus, is een belangrijke bestemming. Als de pelgrims uit het noorden na een maandenlange reis, die niet zonder gevaren was, een glimp opvingen van de Porta del Popolo wisten ze dat ze hun bestemming bijna hadden bereikt. Vanaf daar doorkruisten ze de stad richting de Sint-Pieter. Nog altijd is Rome een populaire bedevaartbestemming. Je vindt er ontelbaar veel middeleeuwse kerken met prachtige schilderijen, straten waar pelgrims tastbare herinneringen aan hun reis kochten en waar ze op hun beurt herinneringen achterlieten. Een van die plekken is de …

Paus Franciscus riep het Buitengewoon Jubeljaar van de Barmhartigheid uit, dat begint op 8 december 2015 (het feest van Maria Onbevlekte Ontvangenis) en zal duren tot 20 november 2016. In deze blog geven we een aantal tips voor bijzondere vieringen en activiteiten die tijdens het Jubeljaar worden georganiseerd. De Heilige Deur van de Sint-Pieter Het Jubeljaar gaat van start tijdens een mis in de Sint-Pieter op 8 december (om 9.30 uur), waar dan ook de Porta Santa, de Heilige Deur, geopend zal worden. Paus Franciscus zal dan als eerste door de Heilige Deur de Sint-Pieter betreden. Daarna kan iedereen zijn voorbeeld …

Midden in Utrecht, op slechts een paar passen van de Domtoren, schittert het Paushuize, het huis dat Adriaan Florisz., beter bekend als paus Adrianus VI, had laten bouwen om rustig van zijn oude dag te genieten. Helaas heeft Adrianus zijn droomhuis zelf nooit kunnen bewonderen. Tijdens de bouw werd hij vanuit Spanje naar Rome geroepen om de pauselijke troon te bestijgen. Een terugkeer naar zijn geboortestad Utrecht leek daarna verder weg dan ooit… foto: Paushuize Ciao tutti bezocht Paushuize en maakte kennis met de tastbare erfenis van de enige Nederlandse paus die het Vaticaan ooit heeft gekend en met zijn …