Het centrum van Amsterdam geeft weer extra licht tijdens deze donkere dagen. De zevende editie van het Amsterdam Light Festival bestaat uit maar liefst negenentwintig kunstwerken, gemaakt door kunstenaars en ontwerpers van over de hele wereld, een zee van licht!
The Medium is the Message
Het thema van dit jaar is ‘The Medium is the Message’, een uitspraak van de Canadese wetenschapper Marshall McLuhan. De rol van licht in het overbrengen van een boodschap en de stad Amsterdam als medium voor het vertellen van bijzondere verhalen staan hierbij centraal. We nemen je mee naar de mooiste lichtkunstwerken van deze editie, met natuurlijk allereerst het Italiaanse kunststuk, dat werd ontworpen door Michela Bonzi (1978).
Antennes op de Amsterdamse daken
Lichtontwerpster Michela Bonzi maakte de installatie Antenna Sud. Radio- en televisieantennes zijn grotendeels uit het Europese straatbeeld verdwenen. Sinds de jaren zeventig, toen het ondergrondse kabelnetwerk werd aangelegd, zie je ze nauwelijks nog.
Maar dat geldt niet voor Italië: daken in steden en dorpen staan daar vaak nog vol met antennes en satellietschotels. Voor Bonzi is het een heel normaal straatbeeld, dat zij deze winter ook terugbrengt naar Amsterdam.
Bij de installatie Antenna Sud zijn de harkvormige antennes sculpturen geworden, die licht uitzenden en zo opeens weer duidelijk in het straatbeeld aanwezig zijn. Je vindt de installatie op het dak van De Regenboog aan de Nieuwe Westerdokstraat, dicht bij het Centraal Station.
Van Goghs sterrennacht
Veel Italianen komen er speciaal voor naar Amsterdam, voor Van Goghs kunstwerken. Tijdens het Amsterdam Light Festival kunnen ze hun hart ophalen aan een wel heel bijzondere versie van de beroemdste sterrennacht in de hele kunstgeschiedenis, aan de Herengracht (in de bocht met de Leidsegracht).
Wervelende sterren boven een dorpje, uitgevoerd met in beweging zijnde penseelstreken, waarbij het blauw en het geel je keer op keer betoveren. Zo’n mooie heldere hemel kun je in Amsterdam amper nog bewonderen, vanwege de enorme ‘lichtvervuiling’ boven de stad.
Ivana Jelić & Pavle Petrović uit Servië vonden het tijd om de sterrennacht weer terug te halen naar Amsterdam. Het dorpje en de bomen van het originele schilderij zijn vervangen door de Amsterdamse grachten, bruggen en huizen en de penseelstreken door 1400 buisjes van acryl die door een klein led-lampje opgloeien. Spettacolare!
Een gotische stadspoort
Het is net alsof een middeleeuwse kerk oprijst uit het water van de Herengracht, versierd met vele torentjes en bogen. ‘Kunstenaar-uitvinder’ Peter Snijders uit België maakte zijn ARCHEStextures: PORTAM CIVITATIS echter niet van stenen en cement. Hij koos voor een lichtere constructie voor zijn stadspoort, bekleed met draden die door uv-lampen oplichten als lijnen.
Dit nieuwe ontwerp hoort bij een uitgebreidere serie lichtkunstwerken van Snijder, waarin hij zijn gotische ontwerpen in verschillende omgevingen tot leven laat komen.
Paardenbloempluisjes op de Herengracht
Wie deed het niet als kind: een paardenbloem plukken, de pluisjes wegblazen en een wens doen. Het Israëlische collectief OGE Group omarmde dit vreugdevolle moment en ontwierp twintig uitvergrote pluisjes van twee meter hoog, zwevend en gloeiend over de Herengracht, als dragers van onze verlangens en dromen.
In de winter van 2014/2015 waren deze kunstenaars al te gast op het Amsterdam Light Festival, met de speelse installatie House of Cards. Hun lichtsculpturen roepen vaak op tot interactie en met deze wensbloemen is dat niet anders.
Midsummer Night Dream
Vaak zijn de kunstwerken die je op het Amsterdam Light Festival ziet, voor het eerst voor een groot publiek te zien. Dat is niet het geval bij de installatie Midsummer Night Dream van Teatro Metaphora, eveneens aan de Herengracht: deze was in 2016 al te zien op Madeira.
Dat je enorm veelzijdig in je materiaalkeuze kunt zijn, bewijst dit Portugese kunstenaarscollectief als geen ander. Zij verzamelden maar liefst honderddertig wasmachinetrommels uit afgeschreven wasmachines en hebben deze verlicht in vijf verschillende kleuren.
Soms werden de trommels gewoon langs de kant van de weg gevonden, soms werden ze gedoneerd door de eilandbewoners. Dit zogenaamde upcycling inspireert meer hedendaagse ontwerpers. Het blijft leuk om te zien hoe je van simpele alledaagse voorwerpen iets heel nieuws kunt maken.
Nog een extra tip voor de Herengracht (niet geschikt als je een spinnenfobie hebt): de enorme Spider on the Bridge van Groupe Laps. Tachtig krioelende spinnen vormen samen één grote spin op de brug waar de Herengracht en de Reguliersgracht elkaar kruisen.
Een vurige kus
Naast alle moderne communicatiemiddelen gebruiken we ook nog steeds onze oudste en –gelukkig- nog altijd allerbelangrijkste vorm van communicatie: het gesproken woord. Onze gedachten, gevoelens en ideeën brengen we altijd nog grotendeels mondeling over en dat resulteert nog steeds in de mooiste vondsten.
Je lippen zijn ontzettend gevoelig en hebben duizenden zenuwuiteinden. Zo veel prikkels heeft het paar felrode lippen van UxU Studio niet, maar Desire is opgebouwd uit maar liefst 1500 lampjes. Maar dat is nog niet alles: bekijk je de lippen van opzij, dan zie je dat ze veranderen in een hartslag.
UxU Studio is afkomstig uit Taiwan en is actief sinds 2011. Een aantal leden van de groep deden al twee keer mee aan de Biënnale in Venetië. De felrode lippen kun je bewonderen aan het IJ (De Ruijterkade), net als de Italiaanse antennes in de buurt van het Centraal Station.
foto’s: Janus van den Eijnden | Amsterdam Light Festival 2018
Praktische informatie
De lichtkunstwerken van het Amsterdam Light Festival zijn tot en met 20 januari 2019 te zien langs, op en over het water, dagelijks van 17.00 tot 23.00 uur (met als enige uitzondering Oudjaarsavond, dan lichten ze op van 17.00 tot 20.00 uur).