De feestdagen komen er weer aan, de kerstboom staat, de discussies over het eten met Kerstmis en Oud & Nieuw zijn al lang en breed gevoerd.
Het allermooiste van deze periode is voor Isaac, Brabander van geboorte maar inmiddels een echte Romein, echter niet de boom of het eten, maar bestia! Hij vertelt ons vandaag over hoe je dit spel speelt.
Isaac: ‘Bestia is een kaartspel met traditionele Italiaanse speelkaarten, dat wel iets wegheeft van het Nederlandse (of misschien het Brabantse) toepen. Het spel bestia werd geboren in Frankrijk in de achttiende eeuw.
Het wordt beschreven in het boek Académie Universelle des Jeux (Parijs, 1739). De eerste Italiaanse vermelding van bestia is van Raffaele Bisteghi, in 1753. Het bestia van de achttiende eeuw werd echter anders gespeeld dan tegenwoordig.
De regels van bestia
Voor wie het deze kerst eens wil proberen, een kleine inwijding in de regels van bestia. Bestia wordt gespeeld met drie tot tien spelers met veertig traditionele Italiaanse speelkaarten. De hiërarchische volgorde van de kaarten, van hoog naar laag, is als volgt: Aas, 3, koning, paard, boer, 7, 6, 5, 4, 2.
Een spel begint met het schudden van de kaarten. Iedere speler krijgt drie kaarten en na het verdelen van alle kaarten wordt er één kaart (de troef) open op tafel gelegd. Er wordt gespeeld tegen de klok in, van rechts naar links dus.
Bij elke deling van de kaarten wordt door de deler een piatto (inleg, in ons geval geld) op tafel gelegd die deelbaar moet zijn door drie.
Met de drie kaarten die elke speler krijgt kunnen er drie prese gedaan worden. Je kunt maximaal drie slagen winnen. Spelers die willen deelnemen aan het spel dienen één voor één te kloppen. Ze dienen dan minimaal één presa te behalen.
Spelers die niet geklopt hebben, kunnen nog wel deelnemen door alle drie de kaarten te wisselen maar zijn dan verplicht om te spelen.
In het spel moet je de seme (de kleur of het plaatje) volgen van de eerste kaart die op tafel komt bij het delen, dat wil zeggen: als je een kaart met hetzelfde plaatje hebt, dan ben je verplicht om die te spelen. Er zijn in totaal vier semi (net als ruiten, schoppen, klaveren en harten). Bij het ontbreken van een kaart met il seme ben je gedwongen om een andere seme te spelen.
Aan het einde van het spel worden de prese verdeeld tussen de spelers, dus een derde per presa. Als een speler geen presa haalt, gaat hij in bestia – dan moet hij de piatto betalen. Deze piatto kan al spelende dus oplopen.
foto’s: Antonio Batinic
Extra regels
Als de speler die de hand heeft van de dominante seme, de aas heeft (of een 3 als de aas al op tafel ligt) is hij genoodzaakt om die direct te spelen
Als de speler na de eerste presa nog een kaart heeft van de dominante seme moet hij die verplicht spelen. Het doel is om zoveel mogelijk te winnen. Bestia kent geen genade…
Als de speler geen kaarten heeft van de dominante seme, dan moet hij de seme volgen van de kaart die de eerste speler op tafel legt. Speel ze, komende dagen!’
Hier nog een video, fatto a casa, om het ietsje beter te begrijpen: