Ex-Otago – de jeugd van tegenwoordig uit Genua

Ex-Otago, een band uit Genua, heeft onlangs het vijfde album gepresenteerd, Marassi. Een verrassende en buitengewoon geslaagde combinatie van lekker in het gehoor liggende en tegelijk sociaal kritische pop. Zijn zij the next big thing op het gebied van Italiaanse muziek? Jesper Storgaard Jensen, Ciao tutti’s nieuwste teamlid, ontmoette de bandleden van Ex-Otago in Rome en vertelt ons over hun bijzondere muziek.

I giovani d’oggi
Jesper: ‘Meteen toen ik I giovani d’oggi (‘De jeugd van tegenwoordig’) hoorde, een van de songs van Ex-Otago, terwijl ik aan het werk was, werd ik erdoor geraakt. Ik was direct afgeleid van de tekst op mijn beeldscherm en liet de muziek door mijn hoofd buitelen. Melodie, tekst en ritme nestelden zich in dat deel van mijn brein waar zich alle kleine dagelijkse geneugten verzamelen.

Twee weken later hoorde ik hetzelfde liedje opnieuw, dit keer op de radio, terwijl ik in de auto langs de Tiber reed. ‘Se i giovani d’oggi valgono poco, gli anziani che cosa ci hanno lasciato? La Salerno-Reggio Calabria, gli Esselunga e Miss Italia,’ zo schalden de stemmen van de bandleden door de speakers. De ironie van dit lied was zo bijtend en de tekst lag zo lekker in het gehoor, dat mijn nieuwsgierigheid nu definitief was gewekt.

Ik ging op onderzoek uit naar de band Ex-Otago, die afkomstig blijkt te zijn uit Genua. De band bestaat uit zanger en tekstschrijver Maurizio Carucci, gitaristen Francesco Bacci (elektrische gitaar) en Simone Bertuccini (akoestische gitaar), toetsenist Olmo Martellacci en drummer Rachid Bouchambla.

De cadans van Marassi
De band heeft al vijf albums op zijn naam staan. Het nummer dat ik hoorde, komt van hun laatste cd, die begin november is uitgebracht. De naam van dit vijfde album, Marassi, verwijst naar een volkswijk in Genua, waar onder meer het voetbalstadion te vinden is.

Ik kocht de cd en draaide hem grijs, op mijn kantoor, in de auto, thuis… Overal waar ik ging, gingen de bandleden van Ex-Otago. Hun stemmen integreerden met mijn dagelijks ritme en ik schreef op de cadans van hun liedjes.

Een incontro met Ex-Otago
Kort na mijn ontdekking stond ik oog in oog met de bandleden, in een Romeins hotel vlak bij de San Giovanni in Laterano. Het was de dag van de aftrap van hun Italiaanse tournee, waarmee ze tot half januari door heel Italië reizen. ‘We kwamen vannacht om twee uur aan en zijn nu al sinds half zeven in de weer,’ zo verontschuldigt Francesco zich. De vermoeidheid is inderdaad van zijn gezicht af te lezen, maar weinig slaap is de prijs die je als artiest betaalt voor een aantal minuten in de ochtendshow Edicola Fiore.

Ondanks hun door vermoeidheid getekende gezichten scharen alle vijf de bandleden zich om mij heen om over hun nieuwe album te praten. Ik vraag hen allereerst of de mix van goed in het gehoor liggende en tegelijk sociaal kritische pop een bewuste combinatie was.

‘Wij houden van combineren, van mixen. We zijn in dat opzicht echt jongens van een stad die architectuur, afkomst en generaties mixt. We zijn zo geboren, het zit in onze genen. Vooral op onze laatste cd komt deze mix tot uiting: het is een hedendaagse sound, die lekker in het gehoor ligt, met eenvoudige teksten.

Overigens is het schrijven van zo’n eenvoudige tekst veel moeilijker dan het voor een buitenstaander wellicht lijkt. Zeker omdat we een niet al te lichte boodschap brengen. Juist omdat we niet kiezen voor lichtvoetige teksten, moeten we onze boodschap in een goed zittend jasje gieten, voorzien van het juiste ritme. De muziek wordt dan als het ware een voertuig voor wat we willen zeggen,’ aldus Maurizio.

Maurizio

Met zijn glimmende Ray-Ban, licht geraffineerde blik, verfijnd taalgebruik en een brutale lok die steeds over zijn voorhoofd valt, is hij echt de leider van de band. Hij is de enige van de band die niet in Genua woont. ‘Op dit moment woon ik op het platteland van Piemonte, waar ik onder andere een heel goede wijn maak,’ zo lacht hij.

Rugbykampioenen
Het begon allemaal in 2002, toen Simone en Maurizio besloten een band op te richten. ‘Eigenlijk meer voor de leuk, als vrienden,’ vertellen ze. De samenstelling van Ex-Otago wisselde in de loop der jaren, maar Simone en Maurizio vormen nog altijd de vaste kern.

Simone

Ook de mysterieus klinkende naam van de band ontstond als een grapje. ‘Otago is de naam van een rugbyteam uit Nieuw-Zeeland, die ondanks de voorspellingen elke wedstrijd wist te winnen en de kampioenstitel binnenhaalde. De naam bekt lekker en we vonden die onverwachte reeks overwinningen een prachtig verhaal.

Na vijf minuten nadenken waren we eruit. Of nee, we bedachten ons na nog eens vijf minuten en maakten er Ex-Otago van.’ De vijf bandleden denken glimlachend terug aan dit begin.

Non molto lontano
Maurizio: ‘Ik zie niet de wolken, maar de reflectie van mensen die schieten, die elkaar kapot maken en vermoorden – op niet al te grote afstand van mij. Ik wil tussen de leeuwen en de chimpansees wonen, die ik veel meer op mensen vind lijken dan de mensen in deze huidige wereld.’

Ik luister naar Non molto lontano (‘Niet al te ver’) en merk op dat de kritiek die Ex-Otago met dit liedje uit niet op al te luide toon wordt verkondigd. Hun visie wordt op een prachtige, eenvoudige manier wordt vertolkt. De stem van Maurizio klinkt bijna verveeld, onverschillig, hoewel een goed luisteraar meteen ook de ironie oppikt. Kun je ook op deze manier kritiek leveren op de huidige maatschappij?

https://www.youtube.com/watch?v=pdxGeP30tGU

‘Als je je kritiek alleen baseert op het verleden (mamma mia, die tijd ‘toen alles nog beter was…’), dan doe je iets niet goed. Aan de andere kant nemen degenen die kritische kanttekeningen maken zichzelf vaak veel te serieus. Wij geloven daarentegen in de ironie, in lichtvoetige – doch duidelijke – kritiek. Dat heeft uiteindelijk veel meer effect – en dat is wat we uiteindelijk met onze kritische songs willen bereiken.’

Olmo

Voor inspiratie hoeven de bandleden niet ver van huis. Genua is het thuis van beroemde zangers als Fabrizio De André, Gino Paoli en Ivano Fossati. Of zien zij deze stadsgenoten niet als grootse inspiratiebronnen?

‘De erfenis van deze singer-songwriters is zeker aanwezig. Het is een enorme rijkdom, maar vanwege de behoudende, introverte cultuur van Genua soms ook een blok aan ons been. Vooral ook omdat men het als een soort uniek cultureel erfgoed ziet, dat niet mag worden aangetast. Zo riskeer je om altijd te blijven bouwen op wat er wás, in plaats van op wat er is. In Genua wordt nog te veel achterom gekeken, in plaats van vooruit geblikt.

Wij zijn ons heel erg bewust van het heden, maar we dromen ook over de toekomst – alhoewel we niet zeker weten of die wel bestaat. Een mooi voorbeeld is ook het geografische verschil tussen onze band en de beroemde zangers als De André. Zij zingen vaak over de nauwe steegjes in het historisch centrum van Genua. Wij zijn het symbool van een van de buitenwijken, Marassi, dat normaal gesproken alleen met voetbal of misdaden wordt geassocieerd.’

Cinghiali incazzati
Over de liefde die de band voor Marassi voelt, bestaat geen twijfel. Kijk maar eens naar de videoclip van Cinghiali incazzati (‘Woedende wilde zwijnen’), met wonderbaarlijk echte gezichten van een jongeman zonder tanden, een skater, een dame met haar in alle kleuren van de regenboog, een trieste oude man en een breed lachende immigrante… Dit is met recht een lied voor en door Genuezen.

Figli del pop
‘Wij maken popmuziek zoals popmuziek ooit bedoeld is. In de authentieke betekenis van het woord; muziek voor het volk dus. Marassi is een echte volkswijk, met veel arbeiders maar ook studenten en hoger opgeleiden. Het is een mooie mix. Anders dan andere singer-songwriters, filosofen en opiniemakers gebruiken we popmuziek als een ideologisch instrument. Daar zijn we trots op en ik hoop dat je dat ook in onze liedjes terug hoort. We zijn echte figli del pop, zonen van de pop.’

Jovanottiani
Dat hun boodschap niet onopgemerkt blijft, blijkt uit de populariteit van het Genuese vijftal. Hun liedjes komen regelmatig voorbij op de grote radiozenders en ook elders kom je Ex-Otago tegen. Zo wijdde de krant Il Sole 24 Ore een heel stuk aan de band, waarin de bandleden werden aangeduid met de term ‘jovanottiani’. Dit artikel werd veel gelezen, ook door Jovanotti zelf, die een paar dagen later een tweet de ether in slingerde met de hashtags exotago, jovanottiani en cosechefannopiacere.

De stem van Maurizio lijkt soms inderdaad wat weg te hebben van die van de beroemde Italiaanse zanger. En net als bij Jovanotti zijn de woorden van Ex-Otago ervoor gemaakt om je maanden en maanden gezelschap te kunnen houden, als gedichten die nooit meer uit je hoofd willen. Is Jovanotti een van de inspiratiebronnen van de band?

‘Ik heb Jovanotti zeer hoog zitten,’ zegt Maurizio, ‘vooral omdat hij heel veel mooie dingen heeft gemaakt en echt een grote speler is binnen de Italiaanse popmuziek. Hij heeft me dus zeker beïnvloed en ik voel me vereerd als mensen me met hem vergelijken.

Francesco

Terug naar de wilde zwijnen
Slangen en olifanten. Leeuwen en chimpansees. Walvissen en wilde zwijnen. Het lijkt er bijna op dat Ex-Otago een pact sloot met Noach om dit vijfde album te maken. Vooral de aanwezigheid van de wilde zwijnen is opmerkelijk. Welke betekenis hebben deze dieren?

‘Beh, ik geloof dat we allemaal wel een beetje wilde zwijnen zijn,’ zegt Francesco. ‘Zo’n boos stampend dier, dat verbergen we allemaal in onszelf. Als je ‘s ochtends vroeg op de ringweg staat, in die eeuwige rij auto’s, dag na dag, dan wil je eigenlijk wel stampvoeten en schreeuwen in plaats van rustig wachten en invoegen. Dat hebben we allemaal en een wild zwijn is het dier dat dit gevoel het beste symboliseert…’

Simone voegt eraan toe: ‘In Marassi zie je vaak wilde zwijnen, afkomstig uit de omliggende bergen. Ze durven steeds dichter bij de stad te komen. Als we terugkomen van een optreden, zie we ze regelmatig lopen. Ze hebben zichzelf als het ware aangeboden om deel uit te maken van ons nieuwe album. Sommigen geloven zelfs dat wij ze hebben vrijgelaten als promotie voor de nieuwe cd. Hahaha, figurati!’

Benieuwd naar de wilde zwijnen en andere songs van Ex-Otago? Ze toeren nog tot half januari door Italië. Via de website van Ex-Otago vind je alle reeds geplande concerten.’

Rachid
foto’s: StarFooker & Jesper Storgaard Jensen