Met Italië, de donkere eeuwen heeft Alfons Caris, vertaler Italiaans en auteur van InItalia.nl, letterlijk en figuurlijk historie geschreven. Nog niet eerder lazen we zo’n gedetailleerde geschiedenis van een duistere maar intrigerende periode in Italië in het Nederlands.
De verhalen uit de Romeinse tijd en de renaissance zijn bekend, maar wat gebeurde er tussen circa 400 en 1000, in de vroege middeleeuwen?
Alfons besloot daar eens goed in te duiken en ontdekte het boek van Indro Montanelli en Roberto Gervaso, waarvan tot zijn verbazing nooit een Nederlandse vertaling gemaakt was. Die kans liet hij niet liggen en hij wijdde zich maandenlang aan de donkere Italiaanse middeleeuwen om deze tijd ook voor de Nederlandstalige Italiëliefhebbers in het licht te zetten.
Intriges, allianties en chaos
We vroegen Alfons hoe hij op het idee kwam om in deze donkere tijd te duiken, vol intriges, allianties en chaos. Alfons: ‘Het idee om de geschiedenis van Italië in het Nederlands toegankelijk te maken, is al jaren geleden ontstaan. Op enig moment besloot ik om een opleiding tot vertaler Italiaans te gaan volgen.
Een vooropgezette bedoeling had ik daar niet mee. Voor mij lag zo’n studie gewoon in het verlengde van mijn passie voor Italië, mijn kennis van het land en mijn liefde voor het Italiaans. Ik wilde dat allemaal bij elkaar laten komen en verder ontwikkelen.
Tijdens de opleiding ontdekte ik dat het voor Nederlandse en Vlaamse Italiëliefhebbers niet gemakkelijk is om zich in de geschiedenis van hun favoriete land te verdiepen. Natuurlijk, er zijn boeken die specifieke historische onderwerpen behandelen en een enkel boek is gewijd aan een bepaald tijdperk, maar het grote overzicht ontbreekt. Zo ontstond als vanzelf het plan voor dit vertaalproject.’
Het succes van Storia d’Italia
Na het plan te hebben opgevat, wachtte de taak een geschikt boek te vinden, dat in Italië zijn succes al had bewezen. Alfons: ‘Ik ben toen internet gaan afstruinen en kort voor mijn afstuderen in 2016 heb ik op zoek naar geschikt materiaal ook de boekenbeurs in Turijn en een paar grote boekwinkels daar bezocht. Ik wilde geen ‘academische’ geschiedschrijving vertalen, maar boeken die vlot geschreven zijn voor een breed lezerspubliek.
In de breedte viel de oogst niet mee, maar uiteindelijk heb ik, mede op advies van enkele deskundigen, toch een goede keus kunnen maken. Die viel op een aantal delen uit de serie Storia d’Italia, een boekenreeks die al wat ouder is, maar nog steeds verkrijgbaar. Het is veelzeggend als boeken lang in omloop blijven en inderdaad was Storia d’Italia in Italië zelf een enorm succes: er zijn miljoenen exemplaren van die boeken verkocht.’
Kroon op het vertaalwerk
Alfons: ‘Boeken vertalen is één ding, maar het voor elkaar krijgen dat ze ook uitgegeven worden, is iets anders. Wanneer je als volstrekt onbekende vertaler uitgevers aanschrijft met de boodschap dat je van plan bent om een serie boeken te vertalen en vraagt of ze interesse hebben in publicatie, krijg je te horen: Veel succes en tot ziens.
Ik ben toen maar op eigen houtje begonnen, onder het motto ‘We zien later wel’. Zoiets is heel ongebruikelijk, want je investeert een hoop tijd en moeite in een avontuur waarvan je niet weet hoe het afloopt. Ik heb tijdens de rit ook nog geprobeerd om zelf de rechten van de Italiaanse uitgever te kopen, zodat ik de boeken in eigen beheer zou kunnen uitgeven, maar dat lukte niet.
Uiteindelijk kwam alles toch nog op zijn pootjes terecht en vond ik Uitgeverij Aspekt, die deze Italiaanse geschiedenis graag wilde uitgeven. Ik ben er best wel een beetje trots op dat mijn droom na zo veel geploeter is uitgekomen!’
Sleutel tot de rijkdom van Italië
Italië, de donkere eeuwen begint aan het eind van de vierde eeuw en loopt tot ongeveer het jaar 1000. Alfons: ‘Het behandelt dus de periode vanaf de nadagen van het Romeinse rijk tot het hart van de middeleeuwen. Hierna komen nog tenminste twee delen die de periode tot 1500 behandelen, maar ik ben ook al bezig met het verdere vervolg, want ik vind het belangrijk dat elke Italiëliefhebber zich in zijn eigen taal kan verdiepen in de geschiedenis van het land.
Je zult dan namelijk nóg veel meer kunnen genieten van alles wat je er tegenkomt. Italië is een ingewikkeld land met een gecompliceerde historie en veel van wat je in Italië ziet, is zonder achtergrondkennis moeilijk te bevatten.
Begrip van de geschiedenis is de sleutel tot de rijkdom van het land en maakt het je mogelijk om dat gigantische erfgoed van Italië beter te doorgronden en een plekje te geven in het grote verhaal.
Los daarvan zijn het gewoon ook leuke, boeiende boeken, fijn om te lezen. De credits daarvoor gaan trouwens ook naar Saskia Balmaekers, die in hoogsteigen persoon de eindredactie heeft verzorgd!’
Saskia: ‘Dat heb ik meer dan graag gedaan. Ook ik leerde nog veel nieuwe verhalen en verwikkelingen door Alfons’ vertaling. Al wandelend door Italiaanse steden en dorpen schieten steeds fragmenten uit deze donkere tijden door mijn hoofd, waardoor de middeleeuwse geschiedenis prachtig gaat leven. Zo wordt een bezoek aan het land dat mij al zo lang fascineert nóg boeiender!’
Italië, de donkere eeuwen kost € 29,95. Het boek is verkrijgbaar bij je lokale boekhandel en via deze link bij bol.com.
Via de informatie die je via deze link vindt, kun je het boek ook direct bij Alfons zelf bestellen, die het graag voor jou – of voor degene aan wie je het boek cadeau wil doen – signeert (op dit moment alleen voor verzending binnen Nederland).
