Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
In 1946 werd Italië een democratie. Het land beleefde een economisch wonder en de Italiaanse industrie, de eetcultuur en de mode werden in heel Europa een lichtend voorbeeld. Maar tegelijk met de economie groeide de macht van de maffia. Waar Italië na de Tweede Wereldoorlog rijk werd met de productie van scooters, auto’s en tassen, verrijkte de maffia zich in de bouw en door tabakssmokkel, drugs en ontvoeringen.
De confrontatie tussen de maffia en de overheid bereikte haar hoogtepunt in de jaren 1992-1993 met de moord op onderzoeksrechters Giovanni Falcone en Paolo Borsellino. De nasleep van die strijd is in Italië nog altijd voelbaar.
John Dickie laat in Maffiarepubliek zien hoe de maffia altijd gebruik weet te maken van het Italiaanse politieke en economische systeem: die profiteerde niet alleen van de naoorlogse voorspoed, maar weet nu ook de huidige crisis te benutten. Bovendien toont Dickies boek aan dat de maffia geen louter Italiaans fenomeen meer is, maar een wereldwijde criminele organisatie met vertegenwoordigers in vele Europese landen en zelfs daarbuiten.
Een fragment:
‘Dertigduizend inwoners. Geen bibliotheek. Geen bioscoop. Geen park. Casal di Principe is een doolhof van lage huisjes waar bouwen zonder vergunning meer regel dan uitzondering is. Beton en asfalt hebben het gevecht om ruimte met de perzik- en abrikozenboomgaarden al jaren geleden in hun voordeel beslecht. De San Nicola di Baru-kerk is al even lelijk als het stadje. Zijn smakeloze betonblokken en het portiek met de vierkante zuilen zouden in een parkeergarage meer op hun plaats zijn geweest. Het aan het dak bevestigde kruisbeeld geeft het gebouw een aanzien van verbeten vastbeslotenheid.
Don Giuseppe Diana wist echter dat er meer nodig was dan vastbeslotenheid. Don Peppino, zoals hij werd genoemd, was in het stadje geboren als de zoon van een boer. Priester. Leraar literatuurgeschiedenis. Hopman. Vriend. Hij haalde de jongeren bijeen om te voetballen en te tafeltennissen. Hij organiseerde uitstapjes naar het platteland. Hij wekte zijn jongelui stilzwijgend op tot werken voor hun gemeenschap – in een plaats waar het woord ‘gemeenschap’ een vrijwel loze kreet was. Don Peppino’s vrijwilligers waren zelfs bezig een onderkomen te bouwen voor de erbarmelijkste bewoners van dit erbarmelijke oord: de door de gangsterbazen uitgebuite illegale arbeiders.
En hij nam resoluut stelling tegen de georganiseerde misdaad. Samen met vijf andere plaatselijke priesters ondertekende hij een eenvoudig getypt document met de titel ‘Uit liefde voor mijn volk zal ik niet zwijgen’.
Don Peppino stierf in de sacristie van zijn kerk in de vroege ochtend van zondag 19 maart 1994. Hij had juist het antwoordapparaat in zijn piepkleine kantoortje afgeluisterd en stond op het punt om de mis op te dragen.
Op maar enkele passen afstand, in de voorste kerkbanken, zaten twee karmelietessen de rozenkrans te bidden toen ze de schoten hoorden. Toen ze opkeken, zagen ze een man, amper meer dan een schim, door de kerkdeur naar buiten glippen. Ze renden door de smalle gang tussen het schip van de kerk en de sacristie, waar don Peppino dood in een uitdijende bloedplas lag. Hij was drie keer van korte afstand in het gezicht geschoten.
Don Peppino Diana was een slachtoffer van de camorra, de maffia van Campanië.’
Met een aantal van deze portretten sleurt John Dickie je meteen mee naar een Italië dat wordt geregeerd door geweld. Een onthutsend verhaal, dat elke Italiëliefhebber zou moeten lezen. Want hoewel ook wij het liefst genieten van zon, lekker eten en Italiaanse flair, is het goed om te weten wat er op andere plekken in het land – en daarbuiten – gebeurt. Dankzij Dickie komt dat even heel dichtbij, angstaanjagend maar beslist meer dan de moeite van het lezen waard.
Maffiarepubliek
John Dickie
vertaald door Corrie van den Berg, Rob Hartmans, Carola Kloos & Piet Verhagen
ISBN 9789026326882
€ 24,95
uitgeverij Ambo
