Naar hoofdinhoud Naar navigatie
6 april 2020

In tijden van besmetting – Paolo Giordano

Paolo Giordano, de auteur van de bestseller De eenzaamheid van de priemgetallen en De hemel verslinden, heeft een urgent, elegant en uiteindelijk hoopvol essay geschreven over het virus dat ons allemaal in zijn greep houdt.

Vanuit zijn wetenschappelijke achtergrond schrijft hij in In tijden van besmetting glashelder en indringend over het virus dat ons allemaal bezig en binnen houdt.

‘Ik ben niet bang dat ik ziek word. Waarvoor dan wel? Voor alles wat de coronavirusbesmetting kan veranderen. Ik ben bang dat ik ontdek dat de beschaving die ik ken een kaartenhuis is. Dat alles wordt uitgewist. Maar ik ben ook bang voor het tegenovergestelde: dat als de angst straks weg is, alles bij het oude is gebleven.’

De corona-epidemie dreigt de grootste gezondheidsdreiging van onze tijd te worden. Het legt de verschillende niveaus bloot waarop wij tegenwoordig met elkaar verbonden zijn – het maakt niet uit wie of waar we zijn, wat we nu meemaken gaat voorbij aan landsgrenzen, identiteiten en culturen.

De verspreiding van het virus maakt ondubbelzinnig duidelijk hoezeer onze wereld geglobaliseerd is. De epidemie moedigt ons aan de wereldbevolking als één grote samenleving te zien en dwingt ons om in te zien dat individuele keuzes gevolgen hebben voor iedereen. De samenleving waar we ons nu mee bezig moeten houden, is de gehele mensheid.

Een kort fragment
‘Ik schrijf dit op een uitzonderlijke 29ste februari, een zaterdag in dit schrikkeljaar. Het aantal bevestigde besmettingen in de wereld heeft de vijfentachtigduizend overschreden, waarvan tachtigduizend alleen al in China, en het aantal doden nadert de drieduizend.

Deze merkwaardige boekhouding klinkt nu al drie maanden als ondertoon mee in mijn leven. Ook op dit moment heb ik de interactieve kaart van de Johns Hopkins University weer voor me. De verspreidingsgebieden worden aangegeven met een rode cirkel die scherp afsteekt tegen de grijze ondergrond: alarmerende kleuren die wel wat terughoudender hadden mogen worden uitgekozen. Maar goed, virussen zijn natuurlijk rood, en noodsituaties ook.

China en Zuidoost-Azië zijn onder één grote vlek verdwenen, maar de hele wereld zit onder de rode vlekken, en die rash wordt gegarandeerd steeds ernstiger. Italië heeft zich, tot verrassing van velen, ontpopt als kampioen in de wedstrijd om welk land het griezeligst is. Maar dat is puur toeval. In een paar dagen tijd kunnen andere landen er zomaar slechter aan toe zijn dan wij.

De woorden ‘in Italië’ betekenen niet zoveel meer in deze crisis; grenzen, regio’s, wijken bestaan niet meer. Wat we nu meemaken is van een aard die identiteit en cultuur overstijgt. Aan deze besmetting kunnen we afmeten hoezeer onze wereld is geglobaliseerd, verweven is geraakt, een onontwarbare kluwen is geworden.

Dat weet ik allemaal best, maar toch kan ik het niet helpen dat ik, net als iedereen, huiver als ik die rode schijf op Italië zie. Vanwege de door de overheid opgelegde voorzorgsmaatregelen gingen afspraken die ik de komende dagen had niet door, en zelf heb ik ook een paar afspraken afgezegd.

Ik bevind me ineens in een onverwachte leegte. Een toestand die velen met mij delen: ons dagelijks leven staat in de pauzestand, ons ritme is onderbroken, zoals in een liedje, wanneer de drums stoppen en de muziek lijkt te vertragen. Scholen dicht, weinig vliegtuigen in de lucht, eenzaam echoënde voetstappen in de gangen van de musea, overal stiller dan normaal.

Ik heb besloten deze leegte te gebruiken om te schrijven. Om mijn bange voorgevoelens in bedwang te houden en een betere manier te vinden om over dit alles na te denken. Soms kan schrijven dienen als ballast om met beide benen op de grond te blijven staan. Maar er is nog een andere reden: ik wil niet missen wat deze epidemie ons over onszelf vertelt.

Zodra we onze angst overwonnen hebben, verdampt in een mum van tijd ook ons bewustzijn – zo gaat het altijd met ziektes. Als jullie deze bladzijden lezen, zal de situatie al anders zijn. Er zullen andere getallen zijn, de epidemie heeft zich verder uitgebreid, ze zal elke uithoek van de beschaafde wereld hebben bereikt of ze is tot staan gebracht, maar dat doet er niet toe.

De overwegingen waartoe deze besmetting ons noopt, zullen nog steeds waardevol zijn. Want wat er nu gebeurt is geen toeval, en ook geen ramp. Het is ook absoluut niet nieuw: het is eerder gebeurd en zal weer gebeuren.’

In tijden van besmetting | Paolo Giordano | vertaald door Pietha de Voogd | ISBN 9789403198309 | | uitgeverij De Bezige Bij | bestel In tijden van besmetting via deze link bij bol.com (ook verkrijgbaar as e-book)

Lees je liever in het Italiaans, bestel dan via deze link het e-book Nel contagio. Paolo Giordano zal overigens een deel van de opbrengst doneren aan medische onderzoeksinstellingen en aan allen die hard werken om de geïnfecteerden te genezen.

foto: Daniel Mordzisnki

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ciao tutti is hét startpunt voor je vakantie naar Italië, bomvol persoonlijke tips. Buon viaggio!

autohuur italië
Bol AlgemeenBol Algemeen