Hoe word ik een Romein?

‘Vóór dit boek er was konden jullie, barbaren, alleen maar bewonderend opkijken tegen ons, Romeinen, en onze prestaties. Maar zelfs barbaren kunnen hogerop komen.’

Hoe word je een succesvolle Romein? Deze gids geeft het antwoord. Marcus Sidonius Falx is een ervaringsdeskundige. Hoe word je een gentleman in Rome, met aanzienlijke eigendommen en een riant inkomen? Hoe kies je je vrouw, hoe ga je om met je familie en hoe blijf je gezond? Wat doe je voor je land en wat doet jouw land voor jou? Hoe krijg je de goden aan je zijde, hoe verwerf je innerlijke rust? Kortom, hoe leid je je leven ‘op z’n Romeins’?

Een fragment:

‘Diners organiseren is een essentieel onderdeel van het leven van een succesvolle Romein. Maar er zijn voor een sociale parvenu zoals jij nogal wat valstrikken, waardoor je onbehouwen en onelegant kunt overkomen.

Zorg ervoor dat je aanligschema overeenkomt met de status van je gasten. De hoogsten in rang moeten naast jou aanliggen, die met de laagste status het verst van je af. Als je een groot aantal gasten ontvangt, zul je de beste gerechten willen laten serveren aan de belangrijkste tafel. Laat dat niet te hard opvallen, anders lijk je tegelijk gemeen en verkwistend.

Nog erger is het als je de wijn in karaffen verdeelt en de beste kwaliteits-Falerner rijkelijk serveert aan de belangrijkste tafel, terwijl de rest maar zuinige restjes wijnazijn krijgt. Te weinig wijn, dat staat garant voor wrevel.

Bij kleinere, meer intieme feestjes let ik erop dar al mijn gasten dezelfde portie krijgen, zelfs als ze vrijgelatenen zijn. Sommigen vinden het buitengewoon dat ik mijn ex-slaven dezelfde behandeling geef als senatoren. ‘Dat moet je een fortuin kosten!’ riep een vriend van me uit.

Maar in werkelijkheid meng ik echt belangrijke gasten niet zomaar met vrijgelatenen. Ik let er alleen op dat ik mensen uitnodig die maatschappelijk op hetzelfde niveau staan, en bij diners met vrijgelatenen en minder hoogstaande burgers drinken zij niet de wijn die ik gewoonlijk drink, maar drink ik wel de wijn die zij ook drinken.

Ik overdrijf ook niet door een groots banket met verschillende gangen te serveren, maar hou de porties voor iedereen eenvoudig en bescheiden. Behalve natuurlijk als ik belangrijke gasten ontvang, zoals senatoren of naaste medewerkers van de keizer. Dan is geen uitgave me te veel. Je kunt niet verwachten dat de allerbeste krachten van onze samenleving hetzelfde eten als paupers.

Onlangs dineerde ik in het huis van de vriend over wie ik het net had, en het was zielig om te zien hoe de verste aanligbedden restjes geserveerd kregen. Wij kregen sneeuwwit brood van de allerfijnste bloem, maar de gasten aan het uiteinde kregen hompen met beschimmelde korsten waarop je makkelijk je tanden kon stukbreken.

Zelfs de slaven behandelden die stakkers met de grootste minachting. Voor ons aan de kop konden ze zich niet genoeg uitsloven, maar voor de laagst gerangschikten weigerden ze zelfs drank te halen. En wanneer een gast het aandurfde om zijn hand uit te steken naar de verkeerde broodmand en een stukje zachter brood nam, werd hij al snel verplicht het terug te leggen met een scherp ‘Hou je bij je eigen mand, alsjeblieft. Je kent de kleur van jouw brood!’

Jammer genoeg stikt het in onze tijd in veel grote huizen van dit soort arrogante slaven. Dat komt doordat ze zo duur zijn. Een slaaf die hopen geld kost stijgt het naar zijn hoofd. Hij denkt dat hij meer waard is dan een vrij man.

Ik had medelijden met de arme cliënten van mijn vriend die op een winterse dag in hagel en regen de Esquilijn hadden moeten beklimmen om vervolgens door slaven als honden te worden behandeld. Wij deden ons intussen te goed aan kreeft en asperges.

Manieren maken de Romein. Onderhoud tijdens het diner de andere gasten met voorbeelden van je humor en charme. Rijkdom zorgt ervoor dat mensen erg ingenomen zijn met zichzelf en een hoge dunk hebben van hun eigen meningen. Let erop dat je niet belerend gaat klinken. Ingehouden elegantie, daar moet je naar streven.

Zo had ik onlangs een gast die zich de hele maaltijd door volvrat en aan het eind van het diner alle restjes in zijn servet verzamelde om ze mee naar huis te nemen: tepels van een zeugenuier, varkensribbetjes, een duif die nog droop van de saus, een weidevogel voor twee personen en een hele snoek. Alles werd in een vettig servet gepropt en door zijn slaaf naar zijn huis gebracht. Dat was hoogst vervelend, en wij konden alleen maar achteroverleunen en doen alsof we het niet hadden gezien.’

Lees verder in

Hoe word ik een Romein? | Marcus Sidonius Falx & Jerry Toner | vertaald door Patrick De Rynck | ISBN 9789025306793 | € 19,99 | Uitgeverij Athenaeum | bestel Hoe word ik een Romein? via deze link bij bol.com | ook verkrijgbaar als e-book