Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Na de prachtige roman La Superba, die Ilja Leonard Pfeijffer optekende in Genua, is er nu Brieven uit Genua – met wederom (grotendeels althans) Genua in de hoofdrol.
In Brieven uit Genua komt La Superba regelmatig ter sprake, net als de positieve ontvangst van deze roman. Maar de fictieve auteur uit La Superba heeft in het lijvige boekwerk vol brieven plaatsgemaakt voor het gelijknamige personage in het barre, bange oord dat werkelijkheid heet: alle brieven zijn echt en voor zover mogelijk werkelijk verstuurd.
In die brieven reflecteert Ilja Leonard Pfeijffer niet alleen op zijn bestaan als schrijver en op het schrijven zelf, op zijn jeugd in Rijswijk en zijn studententijd in Leiden, maar ook op de gebeurtenissen in de wereld. Zo schrijft hij – zeer toepasselijk in het licht van de recente gebeurtenissen in Brussel – een brief aan Europa:
‘De nieuwsbulletins vertonen al maanden dezelfde beelden. Duizenden Afrikanen proberen vanaf de Libische kust, waar u bent geboren op gammele, overvolle, nauwelijks zeewaardige boten, met gevaar voor eigen leven, gedreven door wanhoop, met hoop in hun ogen, de zee over te steken die u bent overgestoken. Ze zijn op de vlucht voor oorlogen, onderdrukking en armoede die u zelf hebt veroorzaakt. Velen halen het niet. Ze hebben te weinig water meegekregen en te weinig benzine. Ze zijn met te veel. Het schip maakt water. De golven zijn te hoog. Er zijn te veel golven. Ze hadden gezegd dat het niet ver was. Ze hadden gezegd dat ze gered zouden worden. Ze verdrinken soms met honderden tegelijk. Ze hadden hun het beloofde land beloofd en niet de zee. Maar nu zien zij voor altijd zee met dode ogen. Het is uw zee. De zee die aan uw wieg stond en waarnaar u altijd zo graag terugging om vakantie te vieren met bloemen op uw zomerjurk en teenslippers, nippend van uw cava, prosecco of retsina, is een massagraf geworden.
Duizenden Syriërs, Irakezen en Afghanen proberen gehurkt op de assen van voortrazende vrachtwagencombinaties of verborgen in luchtdicht afgesloten containers of koelcellen, gedreven door wanhoop, met hoop in hun ogen en met gevaar voor eigen leven, de kust te bereiken vanwaar ze Griekenland kunnen zien liggen, het land waar u vrouw bent gemaakt en volwassen werd. Ze zijn op de vlucht voor oorlogen die u zelf hebt veroorzaakt. Velen halen het niet. Er zijn te veel wegen en te veel grenzen en controleposten. Er zijn te veel minuten die uren duren. Ze houden hun adem in van angst en durven nooit meer te bewegen. Er zijn te veel kuilen in de weg. De lading begint te schuiven.
De pallets met ingeblikt hondenvoer en kisten ingevroren vis waarachter ze zich verbergen, drukken tegen hun benen, rug en borst. Ze zijn met te veel en er is niet genoeg zuurstof. Ze stikken met tientallen tegelijk op uw wegen. Op een Grieks strand spoelt een dode kleuter aan. Dat is uw strand, waar u het leven hebt gegeven aan uw drie zonen en waar u altijd met zoveel plezier naar terugkeerde op vakantie met uw badpak met bloemen om liggend in de zon, terwijl er hoog boven u een adelaar overvloog, even nergens aan te hoeven denken en te luisteren naar het klotsen van de zee, de zee.
U zou verwachten dat degenen die het wel halen en uw kusten weten te bereiken, als helden werden onthaald, zoals de mensen sporters als helden onthalen die een zware fysieke en mentale inspanning hebben geleverd. Maar zij komen uit voor de verkeerde landen en de mensen hier zijn geen liefhebbers van hun sport, die tot doel heeft in leven te blijven en te mogen leven zoals de mensen die hen zien op televisie. Dat wordt te serieus. Daar komen angsten en schuldgevoelens bij kijken. Het moet wel amusement blijven. Ze zijn bang dat ze te dichtbij komen en vragen zich af of er wel genoeg televisies zijn om al die vreemdelingen tevreden te stellen.’
Als altijd is Pfeijffer heerlijk scherpzinnig, hartverscheurend eerlijk en soms pijnlijk grappig. Da leggere!
Brieven uit Genua | Ilja Leonard Pfeijffer | ISBN 9789029506618 | € 21,50 | uitgeverij De Arbeiderspers | bestel Brieven uit Genua via deze link bij bol.com | ook verkrijgbaar als e-book
