Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Een nieuwe boekentip: Antonia’s dochter van Giulia Caminito, de roman die vorig jaar in Italië de Premio Campiello en de Premio Strega Off won.
Het is een krachtige aanklacht tegen de verstikkende klassenmaatschappij, een verhaal over littekens die al vanaf je geboorte zichtbaar zijn en over leren je niet te schamen voor wie je bent.
Antonia’s dochter
Rome wordt almaar duurder, dus verhuist Gaia’s familie naar een dorpje aan het meer van Bracciano. Daar, zestig kilometer van Rome, deelt ze een kamertje met haar oudere broer – alleen gescheiden door een opgehangen laken – en is het elke dag weer een uitdaging om niet ten onder te gaan aan de pesterijen op school.
De familieverhoudingen zijn duidelijk: Gaia’s stoere moeder Antonia zorgt dat de rekeningen worden betaald en dat iedereen kan eten. Gaia moet carrière maken. Zij is immers de slimste, zij kan hogerop komen.
Hoe ouder ze wordt, hoe meer haar verlangen en haar woede aan het licht komen: het moet en zal haar lukken. Maar wat is ‘een betere toekomst’, als je aan de verkeerde kant van de rivier bent geboren?
Pas jaren later geeft Gaia gehoor aan de wens van een vriendin: leer me met moed van de pier te springen: elkaar een hand geven, keihard schreeuwen en dan met lef de diepte in.
Lees alvast een fragment
‘We wonen in een buurt die mijn moeder liever niet als buitenwijk bestempelt, want om buitenwijk te zijn moet je weten wat je centrum is en wij zien dat centrum nooit, ik heb nog nooit het Colosseum gezien, de Sixtijnse Kapel, het Vaticaan, de Villa Borghese of het Piazza del Popolo, wij gaan niet mee op schoolreisjes en als ik al ergens naartoe ga dan is dat met mijn moeder naar de markt hier in de wijk.
Van het huis, vijf meter breed en vier meter lang, herinner ik me vooral het betonnen voorplein en de bloemperken met alleen gras erin, het is nooit bij iemand opgekomen er bloemen in te zetten en ook mijn moeder heeft ervoor bedankt, want iets planten betekent blijven.
Het interieur, dat is een keuken in een kast, dat is een stretcher die je onder Mariano’s bed vandaan moet trekken, dat is een elektrische radiatorkachel die zo min mogelijk wordt aangezet, alleen als het echt koud is, dat is een poster van de Beatles boven de tafel waaraan we eten en vier verschillende stoelen, dat is het bed horen kraken wanneer mijn ouders jeweetwel doen, want het is maar één vertrek en je kunt niet naar buiten gaan en je kunt je ook niet in de badkamer opsluiten, want ook vanuit de badkamer of van buiten hoor je alles.
Thuis, dat ben ik als meisje, ik ken alleen het betonnen plein en daar woon ik samen met mijn broer, als in een paleis, die plek is van ons en van niemand anders, we graven, we springen, we koken brandnetels en mieren en tekenen met krijtjes die we van school hebben meegenomen op het beton cijfers en lijnen en driehoeken en vierkanten, waarin we gaan zitten en we zeggen dat het allemaal van ons is, dat wij daar wonen, binnen de lijnen die we op het beton hebben gekrijt.
T-H-U-I-S, zeggen we en we hoeven maar een paar strepen te trekken, de muren en het dak, de ramen, de deur.
Die plek, de grond voor onze spelletjes en onze eerste verzinsels, bestaat omdat onze moeder dat heeft gewild, daarvoor was het het domein van kakkerlakken, een paar ratten en heel veel naalden, die vanaf de straat door het gaas werden gegooid of waren achtergelaten door de figuren die in het portiek van het gebouw de nacht doorbrengen.
Onze moeder heeft hoge rubberlaarzen aangetrokken, die ze van mijn vader had geleend, en een voor een de naalden opgeraapt, verbrand en daarna pas weggegooid, als je een naald vindt, zegt mijn moeder altijd, moet je die opruimen want als er een kind in valt, is het ook jouw schuld, omdat je die naald hebt genegeerd.
Ze heeft vergif gehaald, mijn vader een schop laten meenemen van de bouwplaats en ze is gaan jagen, doden en uitroeien. Na maanden werk is de binnenplaats, waarop de tandeloze mond van onze kelderwoning uitkomt, opgeschoond en brengt ze ons ernaartoe, aan de hand en zegt ze: Spelen maar.
Om dat huis te krijgen heeft mijn moeder geld aan haar oma gevraagd om de familie van een oude vrouw, die daar was gestorven, een afkoopsom te betalen.
In een volksbuurt vol junks en zieltogende oudjes zou niemand ooit dat smerige, muffe hol kopen en sowieso zou mijn moeder nooit het geld hebben om het te kopen, dus had ze het op een akkoordje gegooid met de eigenaren, en de aanvraag in gang gezet om alles in orde te maken, een andere plek te vinden, in elk geval tijdelijk een vast adres te hebben.
Ze had gedacht dat het niet veel tijd zou vergen, dat het haar op de een of andere manier wel zou lukken, dat ze een nieuw huis voor ons zouden zoeken en wij intussen daar konden wachten.
Het wachten duurt lang, zo lang dat mijn moeder uiteindelijk zwicht en de vloer opknapt en schoonmaakt, het plafond saust en ervoor zorgt dat het water uit de badkuip beter wegloopt, want een huis wil de gemeente Rome ons niet geven.
Alles steunt op het wankele evenwicht van wat elk moment kan instorten, maar zich met een laatste wortel vastklampt aan rulle grond, tot mijn moeder opnieuw zwanger wordt en mijn vader, die niet de vader van Mariano is, op het werk een ongeluk krijgt: hij valt van een steiger en raakt verlamd.
Aan de papieren van het huwelijk en de adoptie worden die van de arbeidsongeschiktheid toegevoegd, boven op de aanvragen voor een werkloosheidsuitkering komen die voor een toelage voor grote gezinnen en voor de kinderopvang van mijn broertjes, het enige wat we doen is de stad, de burgemeester en Italië vragen om te worden geholpen, gehuisvest en beschermd en om niet te worden vergeten, ons leven is een continue smeekbede.’
Lees verder in
Antonia’s dochter | Giulia Caminito | vertaald door Hilde Schraa (Italiaanse titel: L’acqua del lago non è mai dolce) | ISBN 9789464520071 | € 24,99 | uitgeverij Cossee | bestel Antonia’s dochter bij je lokale boekhandel of via deze link bij bol.com (ook verkrijgbaar als e-book)
