Archief per maand: maart 2012

Una rondine non fa primavera – Lucio Dalla

De populaire Italiaanse zanger Lucio Dalla overleed 1 maart jongstleden op 68-jarige leeftijd in Zwitserland. De avond voor zijn dood trad hij nog op en leek hij in goede gezondheid, maar na het ontbijt kreeg hij een hartaanval die hij helaas niet overleefde. Lucio Dalla was bij veel Italianen geliefd. De president van Italië, Giorgio Napolitano, reageerde dan ook geschokt op zijn overlijden. ‘Dalla was een sterke en authentieke stem die heeft bijgedragen aan het vernieuwen en bevorderen van het Italiaanse lied in de hele wereld,’ zo zei hij. Lucio Dalla Daar is niets te veel mee gezegd; dat blijkt …

Lees meer »

De naam van de roos van Umberto Eco – dertig jaar na dato

Het valt niet mee De naam van de roos van Umberto Eco te benoemen. Is het een middeleeuwse kroniek, een detective, een ideologische sleutelroman of een allegorie? Wie één oog dichtknijpt en in het boek kijkt als in een ver verwijderde spiegel, zal in elk geval gemakkelijk de monnikskappen en kardinaalsmijters uit de middeleeuwse dagen verwarren met de moderne tekens van macht. De naam van de roos verscheen precies dertig jaar geleden. Het wordt beschouwd als Umberto Eco’s oerwerk; de roman vormde het begin van een subliem schrijverschap. Nu, na drie decennia, vond Eco het tijd om zijn meesterwerk weer …

Lees meer »

Macho’s, moederskindjes, meesterminnaars?

De grote vraag bij Italiaanse mannen luidt als volgt: zijn ze onder te verdelen in de drie bovengenoemde categorieën of hebben ze stiekem allemaal alle drie de beschrijvingen in zich? Of nemen ze naar gelang de situatie steeds een andere rol aan? Gedragen ze zich op straat als macho’s, in bed als meesterminnaars en als ze je eenmaal hebben veroverd als moederskindjes? Italiaanse mannen zijn wonderlijke mannen, zo constateert ook journaliste Pauline Valkenet nadat ze in Rome is gaan wonen. Ze raakt geïntrigeerd door vrolijk flirtende charmeurs en door ijdeltuiten die uren voor de spiegel staan. Ze gaat uit met …

Lees meer »

Vriendschap volgens Cicero

In nood leert men zijn vrienden kennen, luidt het spreekwoord. Marcus Tullius Cicero kon daarover meepraten: in de nadagen van de Romeinse republiek in de eerste eeuw voor Christus raakte hij in de problemen doordat hij met zowel Caesar als Pompeius bevriend was. Beide heren, ooit goede vrienden, kwamen op voet van (burger)oorlog met elkaar te staan, en Cicero moest kiezen. Na lang aarzelen koos hij verkeerd: Pompeius trok aan het kortste eind en Caesar liet Cicero vervolgens een toontje lager zingen. Cicero trok zich terug uit de actieve politiek en schreef een flink aantal filosofische werken. Een van de …

Lees meer »

De laatste dagen van Caesar

We duiken vandaag meer dan 2000 jaar terug in de tijd, naar 7 maart 44 voor Christus. Gaius Julius Caesar staat op het toppunt van zijn macht. Maar de jaren van oorlogen en machtspolitiek hebben hem oud gemaakt – het gewicht van zijn alleenheerschappij wordt een steeds zwaardere last op zijn vermoeide schouders. Hoewel Caesar nog altijd geldt als onoverwinnelijke generaal, kost het hem steeds meer moeite de corruptie, complotten en conflicten die de Romeinse politiek beheersen in te dammen. Zijn macht begint af te nemen, en hij stevent onherroepelijk af op het moment dat de Romeinse geschiedenis voor altijd …

Lees meer »

Terraferma – tragisch familie-epos

Het tragische familie-epos Terraferma vertelt het verhaal van een vissersfamilie op een prachtig onbedorven Siciliaans vulkaaneiland, dat nog nauwelijks bekend is bij toeristen. Het leven is er nog vrij eenvoudig. Ook voor Filippo, die zijn grootvader helpt op zijn vissersboot. Het leven is er echter vaak ook zwaar. Filippo’s moeder Giulietta droomt daarom ook van een beter leven op het vasteland. Alles verandert als Filippo en zijn grootvader tijdens het vissen op een groep Afrikaanse vluchtelingen stuiten. Ze besluiten de regels van het eiland te negeren en handelen naar de wetten van de zee. Ze redden de Afrikanen van de verdrinkingsdood en …

Lees meer »

De kinderen van Michelangelo

Na de schilderijen van Tintoretto, de etsen van Piranesi en de schetsen van Van Heemskerck, staan we vandaag voor een werk van een iets andere orde: de fresco’s van Michelangelo die het plafond en de wanden van de Sixtijnse Kapel sieren. Aangezien de Sixtijnse Kapel voor veel toeristen een must see is tijdens hun bezoek aan Rome, is het er dus bijna altijd druk. Dat kan er soms toe leiden dat je gemaand wordt door te lopen en vooral niet te lang stil te blijven staan. Vandaag vraagt echter om een langer bezoek en een gedetailleerdere kijk op de figuren …

Lees meer »

Op pad met Piranesi

Na de onverwachte ontmoeting met het Venetiaanse ververtje in Rome, ga ik vandaag op pad met Giovanni Battista Piranesi. Niet letterlijk natuurlijk, want deze begenadigde kunstenaar is al meer dan tweehonderd jaar dood. Dankzij het boek Rome: van Piranesi naar nu – van kopergravure naar nu van Leo Smink dient Piranesi echter nog steeds als gids door de Eeuwige Stad. Piranesi werd begin achttiende eeuw geboren in de buurt van, jawel, Venetië. De stad laat me hier in Rome gewoonweg niet los… Piranesi had het echter al op vrij jonge leeftijd gezien in het noorden en trok naar Rome, waar …

Lees meer »

Tintoretto – het Venetiaanse ververtje

Vanochtend werd ik niet meer wakker van het gekabbel van Venetiaans water, maar van het Romeinse verkeer. Na een week of twee zonder toeterende auto’s, Vespa’s en de sirenes van ambulances en la polizia, is het toch altijd weer even wennen continu omringd te zijn door lawaai. Ook de klanken van het Venetiaanse dialect sterven langzaam uit in mijn hoofd, om plaats te maken voor de o zo bekende Romeinse uitdrukkingen. Toch zit Venetië nog wel een beetje in mijn hoofd. Terwijl ik langzaam door de Romeinse straten en steegjes wandel, probeer ik de heimwee naar de stilte, naar de …

Lees meer »