Journalist en schrijver Stijn Fens is een groot kenner van het Vaticaan en kan als geen ander over het wel en wee van de kerk schrijven.
Vanaf het moment dat paus Franciscus ziek was, stond hij stand by. Op de ochtend dat de paus overleed, was Fens net terug uit Rome. Hij had zijn telefoon even weggelegd en toen hij hem tien minuten later weer oppakte, was het ding ontploft. Paus Franciscus was overleden.
Stijn Fens moest linea recta terug naar Rome om verslag te doen van een gebeurtenis die de hele wereld in zijn greep hield: de verkiezing van een nieuwe paus.
In Rome hield hij een dagboek bij, waarin je in Onder kardinalen deels mee kunt lezen. Hij stond vier uur in de rij om afscheid te nemen, hoorde de roddels, zag het ellebogenwerk en moest live verslag doen van de verkiezing van de nieuwe paus onder ruim honderd kardinalen.
Lees een fragment uit Onder kardinalen
We delen een fragment van zondag 27 april: ‘Ik ontbijt met thee en honing. Mijn keel doet pijn en mijn stem klinkt verschrikkelijk. Ik praat zo min mogelijk. Dat is ook wel eens fijn. Maar ik heb niet de luxe om lang mijn mond te houden. Praten moet ik. Al was het maar omdat ik ervoor word betaald.
Vanaf het terrasje waarop we ontbijten, zien we dat het Sint-Pietersplein opnieuw is volgestroomd, alsof er gisteren niks is gebeurd. Deze keer zijn het tieners. Vandaag draagt kardinaal Parolin, onder Franciscus was hij staatssecretaris en in die functie hoofd van de Vaticaanse diplomatie, de mis op ter gelegenheid van het heilig jaar voor de tieners.
Normaal zou vandaag Carlo Acutis worden heiligverklaard, als eerste millennial en cyberapostel. Dat is door het overlijden van Franciscus uitgesteld, maar de jongeren hadden hun reis naar Rome al geboekt en zijn dus massaal aanwezig dit weekend.
Met de uitvaart gisteren begon de negen dagen durende rouwperiode, de novemdialis. Elke dag wordt er een mis opgedragen voor de overleden paus en Parolin mag het spits afbijten.
Zo’n tweehonderdduizend tieners uit vooral Italië zijn op het evenement afgekomen, onder wie veel padvinders. Hun keurige overhemden en bijpassende sjaaltjes doen aandoenlijk aan. ‘We zijn hier voor Franciscus,’ zeggen ze tegen wie het maar horen wil. Ze krijgen Parolin in zijn plaats.
[…]
De mis is nog bezig als ik in de Borgo Santo Spirito, zo’n driehonderd meter voorbij de opgang naar de Kerk der Friezen, samen met Alje, de andere Stijn en Arie nog wat presentaties opneem voor een special van Kruispunt die later die dag wordt uitgezonden.
Die special heeft de vorm van een weekoverzicht en laat zien wat er allemaal in de afgelopen zeven dagen in Rome is gebeurd. Ik praat de boel aan elkaar, in en buiten beeld. Mijn stem klinkt nog steeds alsof ik mij de afgelopen nacht eens goed in het Romeinse uitgaansleven heb gestort. Vocaal strompelen is alles wat ik kan.
Af en toe moeten we stoppen met filmen omdat op het plein het koor en al die tienduizenden tieners tegelijkertijd een lied inzetten. Het is eigenlijk krankzinnig je te bedenken dat het nog maar een week geleden is dat Franciscus het middenbalkon van de Sint-Pieter werd opgereden en zijn laatste, minimale zegen gaf.
Nu ligt hij alweer een dag in zijn graf in die edele Santa Maria Maggiore, volgens sommigen ’te midden van het gewone volk’. Alleen omdat de basiliek zo dicht bij het grote treinstation ligt waar iedereen komt. Onzin natuurlijk. Er zijn alleen al zeven andere dode pausen bijgezet in de Santa Maria Maggiore. Kun je nagaan. De wachttijd om zijn graf te bezoeken is trouwens al opgelopen tot een paar uur, hoor ik. Er is ook alweer gedoe over het graf. De letters van de naam zouden te veel uit elkaar staan.
Antoine Bodar is vandaag te gast in de Pauscast. We nemen deze podcast met het laatste nieuws over het conclaaf en uiteindelijk de nieuwe paus normaal gesproken op in de bovenzaal van de Friezenkerk, maar doen dat nu in het priesterhuis waar Bodar woont en dat zich vlak achter Piazza Navona schuilhoudt.
Het Päpstliche Institut Santa Maria dell’Anima ligt tegen de gelijknamige kerk aan. Daar ligt de paus van Utrecht, Adrianus VI, al vijfhonderd jaar in zijn tombe op de verrijzenis te wachten. Ik heb een zwak voor Adrianus, die wel eens smalend de ‘spruitjespaus’ is genoemd, maar een groot hervormer was, al heeft hij zijn plannen met de kerk van Rome nooit kunnen uitvoeren.
Albert en ik hebben de podcastapparatuur meegenomen naar Bodar. Nu nog een goede wifiverbinding vinden. Dat is lastig omdat Bodar het wachtwoord van de beide accounts waarover hij de beschikking heeft niet meer weet. Dan maar op de 5G van mijn telefoon. Het bereik valt tegen. We proberen drie ruimtes, de een nog mooier dan de ander, en komen uiteindelijk op het dakterras van de Anima terecht. Terwijl er meeuwen overvliegen en af en toe een helikopter, nemen Bodar en ik de kerkelijke actualiteit en het leven door.
[…]
We hebben het ook nog even over de favorieten voor de opvolging van Franciscus. ‘Het ligt voor de hand dat het ook weer eens een Italiaan wordt. Parolin zou kunnen, maar misschien ook Zuppi.’ Bodar is niet naar de Sint-Pieter gegaan om afscheid te nemen van de paus, maar misschien dat hij wel het graf in de Santa Maria Maggiore gaat bezoeken.
‘Ik hoor dat het er erg druk is, dus ik wacht nog even.’ Als ik hem vraag wat hij dan zou bidden als hij bij het graf staat van de paus die bij hem gemengde gevoelens losmaakt, herhaalt hij de voorbede die eerder die dag klonk tijdens de zondagse mis die hij celebreerde in de Friezenkerk. ‘Ik hoop dat hij rust vindt in de stilte van het graf en op die wijze bij God kan zijn.’
‘We gaan ons nu opmaken voor het conclaaf. Heb je er zin in?’
‘Nou, eventjes rust lijkt me wel prettig. Het begint niet morgen, we hebben gelukkig nog een paar dagen tijd om pas op de plaats te maken.’
Dat geldt ook voor ‘Team Rome’. Albert en ik eten nog wat in een restaurant tegenover de kerk van Adrianus en Antoine en daarna gaan we de laatste spullen inpakken. Naar huis. Ik vind het wel even goed zo. Bovendien moet mijn stem tot rust komen.
Om drie uur ’s middags komt de minivan die ons naar het vliegveld Fiumicino brengt. Het afscheid van Rome valt mee. Waarschijnlijk zijn we over een week weer terug.
Op weg naar het vliegveld kijk ik op mijn telefoon naar Ajax-Sparta. Als we dit winnen, is het kampioenschap weer een stap dichterbij. Tot mijn grote frustratie wordt het 1-1. Ik word nog net niet agressief tegen de mensen in mijn omgeving. Dat kampioenschap wordt nog een hele toer.
Eenmaal in het vliegtuig val ik in een soort halve slaap. Parolin, Tagle en Pizzaballa fluisteren afwisselend in mijn oor: ‘Ik word het Stijn. Ik word het. Wacht maar af.’
Lees meer in
Onder kardinalen | Stijn Fens | ISBN 9789025320232 | € 17,50 | uitgeverij Athenaeum | bestel Onder kardinalen bij je lokale boekhandel of bij bol.com (ook beschikbaar als e-book)
