Italiaanse buren – Tim Parks

De Engelse schrijver Tim Parks emigreerde naar Italië en kreeg daarmee niet alleen te maken met zijn Italiaanse buren, maar ook met de Italiaanse manier van leven. Hij heeft aan den lijve ondervonden hoe moeilijk het is niet te verdwalen in de doolhof van regels, gewoontes, normen en waarden die het alledaagse leven in Italië bepalen.

Tegelijkertijd heeft hij geleerd te genieten zoals alleen een Italiaan dat kan. Inmiddels wil Parks nooit meer weg uit Italië en is hij gehecht geraakt aan de chaos en het gebrek aan structuur, maar vooral aan de onverwachte belevenissen die dit vaak oplevert.

In Italiaanse buren doet Tim Parks verslag van zijn eerste tijd in Italië, van zijn ambivalente houding jegens de Italianen en hun cultuur. Want wie bedenkt er nou dat je een goddelijke cappuccino met sterke koffie en lobbig schuim alleen voor elf uur ’s ochtends mag nuttigen?

‘Je kunt natuurlijk geen scheiding aanbrengen tussen de dingen waarvan je houdt en die je haat: je kunt niet zeggen, laten we eens verhuizen naar een plek waar ze cappuccino hebben, wijn, lasagna, zalige perziken, mooie mensen in mooie kleren, prachtige gebouwen, en een hecht en vriendelijk besloten dorpsleven, maar dan alstublieft zónder de jankende, mishandelde jachthonden, de hopeloze posterijen, de afa. Dat gaat niet. Dat hoort bij de koop.

In elk geval gingen we de ochtend na onze enerverende aankomst op zoek naar het plaatselijke café annex pasticceria, om onszelf te troosten met de aangenamere kant van de hele onderneming: ons te laten zien en de omgeving in ogenschouw te nemen. En ik kan niemand die naar Italië verhuist, die gewoonte niet warm genoeg aanbevelen: breng regelmatig een bezoekje aan het plaatselijke café, zo mogelijk caffè/pasticceria, en doe dat op toegewijde, betamelijke en zelfs religieuze wijze.

De juiste timing is belangrijk. In het algemeen moet je proberen vóór half elf aan te komen als je een cappuccino wilt bestellen met een brioche erbij. Uiteraard kun je deze dingen ook later op de dag bestellen, maar daarmee zou je meteen aangeven dat je buitenlander bent. En hoewel Italianen meestal wel gesteld lijken te zijn op buitenlanders, zijn de buitenlanders op wie ze het meest gesteld zijn degenen die weten hoe de zaken ervoor staan, die gezwicht zijn en hebben toegegeven dat de Italiaanse levenswijze de beste is.

Want het is een trots en zeer conservatief volkje, hetgeen je bevestigd zult zien door een zorgvuldige observatie van hoe er besteld dient te worden in een café. […] Wat kunnen ze gniffelen als een Duitser na de lunch een cappuccino bestelt in plaats van een espresso (als je je trouwens als een echte Italiaan wilt voordoen, bestel je een caffè en geen espresso, SB) en aldus zijn toch al gevulde maag nog eens extra overspoelt met een sloot melk.

Hier doet zich een merkwaardig verschijnsel voor: espresso mag altijd, vierentwintig uur per dag, zelfs corretto (dat wil zeggen met grappa), maar cappuccino daarentegen is aan een strikt tijdschema gebonden: van acht tot half elf ’s ochtends. Onbelangrijk? Nee, goede training. Wanneer al deze nuances je in hun volle complexiteit duidelijk worden, zul je minder verrast worden. […]

Alles heeft hier zo zijn eigen manier waarop iets gedaan moet worden; hou je daar maar aan, zelfs als die veel van bijgeloof en ritueel weg lijkt te hebben.’

Tim Parks geeft vervolgens een aantal bruikbare tips over hoe je het beste stamcafé uitzoekt (kies vooral een café waar ze geen houdbare melk voor de cappuccino gebruiken is bijvoorbeeld een zeer bruikbare tip), maar vertelt ook buitengewoon komisch over de zinderende zomerhitte, de Italiaanse omgang met de doden en natuurlijk over zijn Italiaanse buren. Verlies je in zijn verhalen, voel je, net als Tim Parks, even een vreemdeling in een eigenzinnig land die echter al gauw deel uitmaakt van de lokale cultuur – en van de vaste caféclientèle…

Lees meer in Italiaanse buren

Print dit artikel of sla het op als pdf