Ape van Piaggio – kleine bezige bijtjes op drie wielen

In Rome kom je ze op elke straathoek tegen, de kleine vrachtwagentjes met drie wielen die – als broertje van de Vespa (‘wesp’ in het Italiaans) – de naam Ape (Italiaans voor ‘bij’) kregen.

De wagentjes die door de smalle straatjes van Rome hobbelen zien er meestal niet al te glamourous meer uit. Het zijn grotendeels aftandse wagentjes, met roestplekken, butsen en graffiti – en volgeladen met veel meer dan het wagentje eigenlijk kan bevatten. Wat dat betreft is de Ape nu niet het toonbeeld van het Italiaans design, in tegenstelling tot zijn broer de Vespa, die sinds enkele jaren weer enorm in populariteit is gestegen, ook buiten de Italiaanse landsgrenzen.

De Ape kan zijn populaire grote broer echter niet bijhouden – zowel niet qua snelheid als qua imago. Maar jullie hebben, net als ik, vast wel eens vertederd staan kijken naar zo’n aftands karretje. Vooral in de stad maken ze echt deel uit van het beeld dat we van Italië hebben, stilstaand met z’n drieën op een rijtje, volgeladen met groente en fruit op weg naar de markt, of, zoals in een achterafstraatje bij het Campo de’ Fiori, als marktkraam, volgestouwd met rieten manden, stoelen en tassen. Als jullie Italiaanse hart daar niet sneller van gaat kloppen…

Toch is het niet altijd zo’n aftands wagentje geweest. Sterker nog, in de jaren vijftig zou met name de Ape Calessino populair zijn geweest bij de jeugd. Filmsterren uit Hollywood die op vakantie waren op de Italiaanse eilanden vonden het maar wat leuk om in zo’n bizar vervoermiddel rond te toeren.

De Ape is sinds zijn ontstaan in 1948 echter vooral ingezet als werkautootje – de naam Ape is ook los van de naam van zijn grote broer zeer toepasselijk. Het zijn bezige bijtjes, zowel de auto’s zelf als hun bestuurders. De eerste reclamecampagnes van Ape richten zich op de gewone man, waarbij vooral de prijs-kwaliteitverhouding wordt benadrukt.

Ape, il veicolo che vi aiuta a guadagnare, zo luidde de slogan. Ape, het voertuig dat u helpt verdienen. Of de slogan die ook op onderstaande poster te zien is: chi l’aquista… non li spende – li guadagna. Wie hem koopt, spendeert geen geld maar verdient het.

Voor veel kleine ondernemers was de Ape een uitkomst: het autootje was goedkoop, makkelijk te bedienen en bovendien zeer zuinig. Het eerste model, die ook wel de Vespacar werd genoemd, lijkt eigenlijk meer op een Vespa dan op een auto. Het heeft een scooterstuur en een motor van slechts 125 cc. Volgens de reclame belooft de aanschaf van een Ape meer dan een goedkoop transportmiddel: ‘De Ape versnelt het tempo van handel en verkoop, vormt een mobiel verlengstuk van de winkel en een zeer gewaardeerde manier om met de consument in contact te komen.’

Ondanks het feit dat de Ape dan misschien bij lange na niet zo stijlvol is als de Vespa, is het autootje niet meer weg te denken uit het Italiaanse straatbeeld. Het is een echt Italiaans icoon geworden, geliefd in binnen- en buitenland. Dat laatste dienen jullie letterlijk te nemen, want anno 2011 worden meer Apes in het buitenland geproduceerd dan in Italië.

Vooral in Azië zoemen de bijtjes vrolijk rond, meestal als een soort fietstaxi. Ter vergelijking: in de Piaggio-fabriek in het Toscaanse Pontedera rollen er jaarlijks tienduizend Apes van de lopende band, in India worden er bijna vijftien keer zoveel Apes geproduceerd.

Het verbaast me eigenlijk dat er in Nederland niet meer van dit soort autootjes rondrijden. Je vindt immers altijd makkelijk een parkeerplaats voor een Ape, je kunt er veel mee vervoeren, ze rijden erg zuinig, en je hebt er geen rijbewijs voor nodig. En zeg nu zelf, deze bezige bijtjes zijn toch veel mooier dan zo’n brommobiel? Ik ga binnenkort maar eens een mooi bijtje uitzoeken…