Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Bergamo mag zich, samen met Brescia, in 2023 culturele hoofdstad van Italië noemen. Een extra reden om een bezoekje te brengen aan deze stad!
In dit artikel deelden we al een aantal tips voor een dagje Bergamo. Ciao tutti’s Suzanne neemt je in deze blog mee naar het Palazzo Moroni en vertelt je wat je niet mag missen tijdens een bezoek aan deze prachtige plek.
‘Geheime’ plek in Bergamo’s bovenstad
Suzanne: ‘Het zeventiende-eeuwse Palazzo Moroni ligt in de Città Alta, de bovenstad van Bergamo. Als je de Via Porta Dipinta oploopt, kun je je haast niet voorstellen welke ongelooflijke werken achter de sobere gevel van het Palazzo Moroni schuilgaan.
Naast al het moois in het palazzo, kun je ook de uitgestrekte paleistuinen bezoeken, met onder andere de Torretta di San Benedetto, een neo-middeleeuws torentje.
De geschiedenis van het Palazzo Moroni
Het palazzo werd halverwege de zeventiende eeuw gebouwd, in opdracht van Francesco Moroni. De familie Moroni was in die tijd een van de meest prestigieuze families in Lombardije. Ze dankten hun fortuin aan investeringen in de moerbeienteelt en textiel. De moerbeiboom, die in het dialect van Bergamo il murù wordt genoemd, staat afgebeeld in het familiewapen.
De werkzaamheden, die werden toevertrouwd aan bouwmeester Battista della Giovanna, begonnen in 1636 en duurden ongeveer dertig jaar. In 1649 besteedde Francesco Moroni de decoratie van het interieur uit aan Gian Giacomo Barbelli, een schilder uit Crema, die bekend stond om zijn waardevolle fresco’s in het Palazzo Terzi. Hij versierde de kamers met fresco’s vol expressie en verborgen symboliek.
In de prachtige vertrekken verzamelde Francesco Moroni schilderijen, beelden en andere waardevolle kunstwerken. Hieruit ontstond de Quadreria di Palazzo Moroni, een verzameling van ongeveer vijftig kunstwerken uit de Lombardische renaissance. De collectie omvat onder meer schilderijen van Giampietrino, Andrea Previtali en Giovan Battista Moroni.
Binnenkijken in het Palazzo Moroni
Zoals ik al schreef, lijkt het palazzo van de buitenkant niet zo bijzonder. Zodra je over de drempel stapt, raak je echter meteen betoverd. Dit begint al bij de ingang, waar de door Lorenzo Redi ontworpen galerij meteen je aandacht trekt. Het eindpunt is een nis met een beeld van Neptunus, midden in een massieve bewerkte muur.
Vanaf de binnenplaats kom je bij de monumentale trap die leidt naar de piano nobile, met de mooiste fresco’s. Daarna volgen talrijke zalen, waarvan de namen zijn geïnspireerd op de onderwerpen van de plafondfresco’s.
Grootschalige restauratie door FAI
In 2020 is Palazzo Moroni beschermd eigendom geworden van FAI – Fondo per l’Ambiente Italiano, een soort Italiaanse monumentenzorg. De FAI heeft het palazzo gerestaureerd en sinds september 2021 zijn de vier zalen op de piano nobile heropend voor publiek.
Ook de laatste maanden is er hard gewerkt. Nu Bergamo, samen met Brescia, culturele hoofdstad van Italië is, zijn er nog vijf spectaculaire zalen gerestaureerd en sinds half februari opnieuw geopend voor publiek. Ook kun je nu de Torretta di San Benedetto bezoeken, die dienstdoet als bibliotheek.
Scalone d’Onore
Via de Scalone d’Onore, de eretrap, ga je naar de piano nobile. De muren rondom deze grote trap zijn versierd met prachtige fresco’s. Op het gewelf zijn drie scènes afgebeeld, met in het midden een prachtige Venus op een wagen. De balustrade is verrijkt met negen bronzen beelden.
Op de wanden zijn negen allegorische figuren te zien, die de kwaliteiten van de familie Moroni afbeelden: oudheid, adel, heiligheid, moed, fortuin, rijkdom, waardigheid, eer en wijsheid. Ze zijn allemaal geschilderd door Giovan Battista Azzola.
Sala della Gerusalemme Liberata
De eerste zaal op de piano nobile is de Sala della Gerusalemme Liberata. Het is de grootste en rijkst versierde zaal, die is gewijd aan het gedicht Gerusalemme Liberata, ‘Verlost Jeruzalem’, van de Italiaanse poëet Torquato Tasso.
De plafondfresco’s geven de ruimte de illusie van een grotere hoogte. Je ziet God die aartsengel Gabriël opdraagt Goffredo in te lichten over de missie die hij in het Heilige Land moet uitvoeren. Het verhaal begint op het plafond en zet zich voort op de wanden.
In de vier hoeken van de zaal, die wordt verlicht door grote kristallen kroonluchters, zie je reproducties van de wapenschilden van de familie Moroni, waaronder die met il murù, de moerbeiboom.
Langs de muren staan acht bronzen beelden. De vier vrouwelijke figuren staan voor geloof, dapperheid, inspanning en overwinning. De mannelijke figuren symboliseren raad, ijver, minachting en vreugde.
Sala dell’Apoteosi di Ercole
De volgende zaal is de Sala dell’Apoteosi di Ercole, de zaal van de apotheose van Hercules. Hier vind je een indrukwekkend fresco van de mythologische held Hercules op een gouden strijdwagen. In de ene hand houdt hij een knots en in de andere de teugels van vier galopperende paarden.
Om hem heen, op de wolken, schitteren Jupiter, Juno, Mercurius en Pan. Met dit schilderij, dat is geïnspireerd op Ovidius’ Metamorfosen, wilde Gian Giacomo Barbelli Francesco Moroni eren.
Aan de muren hangen verschillende schilderijen en tekeningen van barokschilders, zoals Cignaroli, Piazzetta, Zais, Albrici en Roncelli.
Sala della Età dell’Oro
In de Sala della Età dell’Oro, de zaal van de Gouden Eeuw, vind je renaissancewerken. Je bewondert er onder andere de drie beroemde portretten van Giovan Battista Moroni: de Cavaliere in Rosa, het beroemdste werk van de kunstenaar; het portret van Isotta Brembati en het portret van een zittende oudere vrouw.
Er hangt ook een werk van Giampietrino, een leerling en navolger van Leonardo da Vinci, en een familieportret van Andrea Previtali uit Bergamo.
Saturnus waakt over dit alles. Als heerser van het Rijk van de Gouden Eeuw, kijkt hij, omringd door engelen, op alle bezoekers neer.
Sala della Caduta dei Giganti
In de Sala della Caduta dei Giganti, de zaal van de val van de giganten, kun je het spectaculaire plafondfresco van de Trionfo di Giove sui Ciclopi bewonderen, de triomf van Jupiter over de eenogige reus.
In dit meesterwerk verbeeldt Barbelli de reuzen die, geslagen door Jupiter, op de grond vallen met de rotsblokken die ze als wapens hadden meegenomen.
Wandel door de tuinen van Palazzo Moroni
Na de historische pracht en praal in het palazzo is het zeker ook de moeite waard om de tuinen van het Palazzo Moroni te bezoeken. Deze bestaan uit vier grote zeventiende-eeuwse terrassen.
Via de zogenaamde ‘formele tuin’ kom je in de ‘geheime tuin’, waar je kunt ontspannen op comfortabele houten banken of het uitzicht op het lagergelegen Bergamo kunt bewonderen.
Natuurlijk staat er ook een grote meidoorn in de tuin, met in het seizoen talrijke irissen en rozen. Achter de terrassen ligt een uitgestrekt park, dat wordt gekenmerkt door moerbeien, kersen- en vijgenbomen.
Aan de linkerkant leiden onregelmatige stenen trappen naar de Torretta van San Benedetto, gebouwd door de Venetianen in het midden van de vijftiende eeuw. Het staat ook wel bekend als de denktank van graaf Moroni. ’
Praktische informatie Palazzo Moroni
Palazzo Moroni ligt aan de Via Porta Dipinta 12 in Bergamo. Het is van woensdag tot en met zondag geopend van 10.00 tot 18.00 uur (de laatste toegang is om 17.00 uur). De website van FAI bevat alle details voor je bezoek.
Op woensdag, donderdag en vrijdag is er om 15.30 uur een rondleiding; op zaterdag om 10.15 uur, 11.30 uur en 14.00 uur en op zondag om 10.15 uur, 11.30 uur, 14.00 uur en 15.00 uur.
Ontdek nog meer moois in Bergamo
Wil je nog meer moois in Bergamo ontdekken? Met onze City Walk Bergamo maak je kennis met la Città Alta, de bovenstad, die overal geschiedenis en cultuur ademt. Het is een heerlijke route die je in ruim een halve dag langs de hoogtepunten van de bovenstad voert.
Als je deze digitale editie van de Ciao tutti City Walk bestelt, ontvang je zowel op de website als in je e-mail de link om de City Walk te downloaden in pdf-formaat. Je kunt de wandeling vervolgens opslaan en op meerdere apparaten (smartphone, laptop, computer en/of tablet) van alle moois genieten. In de City Walk vind je een link naar de route in Google Maps.
