Hoera! Ciao tutti bestaat vandaag precies 12,5 jaar! Op 1 februari 2010 deelde Saskia haar eerste blog en sindsdien is er geen dag voorbijgegaan zónder een nieuw verhaal, recept of leesfragment op Ciao tutti. Inmiddels staan er ruim vijfduizend artikelen online, waar je gratis in kunt grasduinen om inspiratie op te doen voor je vakantie in Italië, maar ook om thuis te genieten van Italiaanse sferen, door middel van boeken- en filmtips, recepten, Italiaanse muziek en Italiaanse adresjes in de buurt. Maar wat zijn nu de favoriete artikelen van Saskia zelf, van de freelance journalisten, fotografen en gastbloggers van het …

Als ‘kaaskoppen’ zijn we ook dol op Italiaanse kaas. Tijdens elk bezoek aan Italië bestellen we minstens één keer een kaasplankje, maar we proeven ook graag gerechten waar kaas als smaakmaker aan is toegevoegd, van pasta’s als tonnarelli cacio e pepe tot pizza en risotto. In Italië vind je de meest uiteenlopende soorten kaas, van zacht tot hard, jong tot oud en mild tot pittig. Elke regio heeft weer andere kaasparadepaardjes. Het totaal aantal Italiaanse kazen is te veel om in één artikel te noemen, maar we hebben de twintig belangrijkste en bekendste kaassoorten voor je op een rijtje gezet. Reis …

In het westen van Toscane, net buiten Carrara, ligt het oudste industrieterrein dat tot op de dag van vandaag nog in gebruik is: de marmergroeven van Carrara. Cave di Fantiscritti Erwin: ‘Al in de Romeinse tijd werd er in de bergen boven Carrara marmer gewonnen. Ook later trokken grote kunstenaars zoals Michelangelo hiernaartoe om een perfect blok marmer uit te zoeken. Op dit moment zijn er bij Cave di Fantiscritti nog dertig groeven waar marmer wordt gewonnen. Bij één daarvan heb ik een Carrara Marble Tour geboekt. Wanneer ik richting Carrara rijd, zie ik de bergen met witte toppen al …

‘Vorrei girare il cielo come le rondini e ogni tanto fermarmi qua e là, aver il nido sotto i tetti al fresco dei portici e come loro quando è la sera chiudere gli occhi con semplicità,’ zo zong Lucia Dalla zo mooi in zijn Le rondini. Saskia’s hart slaat altijd een slag over als de eerste zwaluwen weer door de lucht dansen, met hun kenmerkende gepiep. Saskia: ‘En hoewel ze ook in Maastricht over het balkon scheren, zie ik ze vooral graag in Italië, vliegend tussen de cipressen op het Toscaanse platteland of rustend op de wind die over de …

Bestsellerauteur Kiki van Dijk neemt je in haar nieuwste boek Florence mee naar de hoofdstad van de renaissance. Namens Xander Uitgevers mogen we een fragment uit dit spannende boek delen. Een levensgevaarlijk complot Kunstrestaurateur Clea wisselt haar werk aan wereldberoemde schilderijen af met een roerig nachtleven. Als ze door haar oud-klasgenoot Tanya wordt gevraagd voor een geheimzinnige opdracht in Florence, kan ze het gevoel van avontuur niet weerstaan. Maar van flaneren langs oude palazzi en gezellige trattoria’s is geen sprake: achter alle kunst en romantiek gaat een levensgevaarlijk complot schuil. Bovendien blijkt Tanya spoorloos verdwenen. Als Clea niet heel snel …

Vanaf 23 juni geniet je in de bioscoop van Il Buco, een prachtige film over de ongerepte natuur van de regio Calabrië. Abisso del Bifurto In 1961 maakt een groep onverschrokken wetenschappers een expeditie naar de ongerepte Italiaanse regio Calabrië. Verborgen in het Pollino-gebergte ligt een nog niet in kaart gebrachte grot. Voor het eerst verkennen zij de bodem van de maar liefst zevenhonderd meter diepe Abisso del Bifurto. Gadegeslagen door een oude schaapherder zakken de speleologen langzaam de donkerte in. Waar de herder de omgeving op zijn duimpje kent, tasten zij letterlijk in het duister. Door steentjes en brandend …

Dit voorjaar logeerde Saskia bij B&B Casa le Rondini Toscana, niet ver van Arezzo. Na een aantal dagen te hebben genoten van de groene omgeving, wandelingen door de wijngaarden en ontspannen in de uitgestrekte tuin, was het tijd voor een dagje Arezzo. Samen met Jean, die afgelopen zomer de deuren van B&B Casa le Rondini Toscana opende, struinde Saskia door de stad, op zoek naar de mooiste plekjes, verborgen hoekjes, kleurrijke fresco’s en street art, fijne culinaire adressen en verhalen van kunstenaars die ooit in Arezzo woonden en werkten. Al deze plekken, verhalen en tips heeft Saskia nu gebundeld in …

‘Als je op talent stuit in mijn leven, dan komt dat door de lucht in Arezzo die ik als kind heb ingeademd,’ zo schreef Michelangelo aan Giorgio Vasari. Arezzo bleek inderdaad een goede voedingsbodem voor creatief talent, zo ontdek je als je door de stad wandelt. De namen van kunstenaars als Cimabue, Piero della Francesca, Vasari en Petrarca leven er nog altijd voort, net als de schitterende schilderingen, gebouwen en verhalen die ze in Arezzo achterlieten. In deze City Walk ontdek je het Arezzo van deze grote kunstenaars, maar let onderweg zeker ook op hedendaagse street art van onder anderen Exit/Enter en Blub. Neem op de route ook de tijd om te genieten van la dolce vita, met een cappuccino, caffè of lunch op een terras. We tippen een aantal van onze favoriete adresjes op de route, maar aan het einde van deze City Walk vind je nog meer culinaire tips. Geniet van een wandeling door sfeervol Arezzo! Deze Ciao tutti City Walk is een digitale uitgave. Na bestelling ontvang je zowel op de website als in je e-mail, een link om de City Walk te downloaden in pdf-formaat. Je kunt ‘m vervolgens opslaan en op meerdere apparaten (pc, laptop, tablet en smartphone) raadplegen. In de City Walk vind je ook een link naar de route in Google Maps.

Op zoek naar een heerlijk adres voor een fijne vakantie in Umbrië? Villa Pellegrino is een kleinschalige charmante luxe bed & breakfast met appartementen, aan de noordzijde van het Trasimeno-meer, op de grens van Umbrië en Toscane. Dankzij de ligging op een heuvel geniet je hier niet alleen van een heerlijk verfrissend briesje, maar ook van een prachtig uitzicht op het Lago Trasimeno. Logeren bij Nederlanders met Italiaanse roots Villa Pellegrino wordt beheerd door de Nederlandse Sandra en Jeroen. Ook (schoon)moeder Marijke en zoon Mauro helpen een handje mee, zodat het je tijdens je verblijf aan niets ontbreekt. v.l.n.r. Sandra, …

Na de schitterende expositie in de Musei Capitolini in Rome kun je de Marmi di Torlonia van 25 mei tot 18 september 2022 bewonderen in de Gallerie d’Italia aan het Piazza della Scala in Milaan. Er zijn bijna honderd marmeren beelden, bas-reliëfs, bustes en sarcofagen te zien, die tientallen jaren in een stoffige kelder huisden. Ciao tutti’s Jesper bezocht de tentoonstelling in Rome en toont een aantal prachtige kunststukken uit de collectie van de familie Torlonia, die na al die tijd verborgen te zijn geweest nu eindelijk voluit mogen schitteren. Een collectie kopstukken Jesper: ‘Op een ietwat bewolkte oktoberochtend beklim …

De eerste keer dat je met je hoofd in je nek naar Michelangelo’s duizelingwekkende plafond van de Sixtijnse Kapel staart, vergeet je nooit meer. Maar wat als je op diezelfde plek een nóg onvergetelijker ervaring kunt hebben, die zelfs dat unieke gevoel van ‘de eerste keer’ weet te overtreffen? Saskia en Willemijn bezochten voor het eerst in jaren weer eens de Vaticaanse Musea, maar dan op een manier die ze beiden nooit voor mogelijk hadden gehouden. Met een gids door de Vaticaanse Musea Zelfs op een late maandagmiddag buiten het hoogseizoen zien we een imposante rij voor de Vaticaanse Musea, …

De állerlekkerste pizza eet je natuurlijk in Italië. Een pizza margherita in Napels, een stuk pizza al taglio in Rome of een gourmet pizza bij pizzeria’s die steeds weer weten te verrassen met originele smaakcombinaties Ook in Nederland wordt op steeds meer plekken buonissima pizza gebakken. We hebben onze vijfenzeventig favorieten voor je op een rijtje gezet! In de gratis Ciao tutti app vind je naast deze vijfenzeventig toppers nog veel en veel meer tips voor heerlijke pizza, zowel in Nederland als in Italië (en België volgt). Buon appetito! LIMBURG *Il Trattamento, Beek *Il Moro, Blitterswijck *Enzo, Heerlen *Il Castello, …

Florence eert Donatello – een van de bekendste kunstenaars van de renaissance – met een prachtige dubbeltentoonstelling, die tot 31 juli 2022 te zien is in het Palazzo Strozzi en het Museo Nazionale del Bargello. Donato di Niccolò di Betto Bardi Donatello werd in 1386 geboren in Florence, als Donato di Niccolò di Betto Bardi. Aangezien hij door familie en vrienden Donatello werd genoemd, is hij nu vooral onder die naam bekend. Donatello stierf op 13 december 1466 in Florence, waar hij werd begraven in de San Lorenzo. Je bewondert zijn werk in Florence normaal gesproken met name in het Museo …

Er is geen land ter wereld waar zoveel wordt gefietst als in Nederland. Het is voor ons dan ook de normaalste zaak van de wereld om tijdens een stedentrip in Italië ook op de fiets te stappen, om op een leuke en ontspannende manier een stad te verkennen. We tippen in dit artikel de leukste fietstours van Baja Bikes in Italië, van noord naar zuid, waarbij je een ochtend of een middag op pad gaat met een gids. Prendiamo la bici? Fietsen in Turijn In drie en een half uur langs alle highlights van Turijn? Dat kan tijdens deze fietstour …

Florence bezit volgens kunsthistorici een vijfde van de kunstschatten van de westerse wereld. Als je dat weet, is het niet verwonderlijk te ontdekken dat al dat moois gevoelige zielen zo kan overweldigen dat ze er steil van achterover slaan. Als je een stedentrip Florence plant, moet je dan ook voorzichtig zijn en de kunstwerken gedoseerd tot je nemen, want anders ligt het Stendhal-syndroom op de loer. portret van Stendhal door Olof Johan Södermark (1840) In extase door Florence De Franse schrijver Stendhal (een pseudoniem van Marie-Henri Beyle) verheugde zich zo op het zien van al die kunstschatten uit de renaissance, …

Het Piazza Santo Spirito in Oltrarno, de andere kant van Florence, is al lang geen verborgen parel meer, waar alleen de locals komen voor de kleine markt, een praatje en een hapje en een drankje. Toen Saskia in Florence studeerde, bijna twintig jaar geleden, was het piazza nog in opkomst, nu is het – zeker in het weekend – een van de drukste plekken van de stad. Maar nog altijd vind je er verborgen pareltjes, waar je binnenstapt om kennis te maken met een bijzondere Florentijnse traditie. Dankzij Lucia van Exclusive Connection Tours ontdekte Saskia dat de grote poort van …

Vier je vakantie in Toscane en wil je ter afwisseling van je bezoek aan Florence, Siena en San Gimignano een heerlijke wandeling in de natuur maken? Dan is de Sentierelsa een aanrader, een wandelroute in het Parco Fluviale Alta Valdelsa, die ook met kinderen goed te doen is, zeker als je ook nog eens een frisse duik kunt nemen! Startpunt van de Sentierelsa De Sentierelsa slingert langs de rivier de Elsa, die haar naam geeft aan de hele vallei – de Val d’Elsa. Je kunt op twee plekken vertrekken: bij de Ponte di Spugna in Colle di Val d’Elsa (op …

Precies vijfhonderd jaar geleden, op 9 januari 1522, werd Adrianus VI als enige Nederlander ooit tot paus gekozen. Nog geen twee jaar later, op 14 september 1523, stierf hij. portret van Adrianus VI – Jan van Scorel Centraal Museum, Utrecht 500 jaar Adrianus VI in Rome en Utrecht Zowel in Rome als in Utrecht staat men dit jaar stil bij dit bijzondere jubileum. Op 24 april werd in de Santa Maria dell’Anima in Rome, waar Adrianus VI begraven ligt, een mis voor hem opgedragen. In de Pauscast (seizoen 2, aflevering 6) vertellen Andrea Vreede en Wilfred Kemp meer over Adrianus …

Het is een van de bekendste Italiaanse portretten: Piero della Francesca’s portret van de hertog van Urbino, Federico da Montefeltro, hier in een unieke street art-versie in Napels: We zagen het eerder dit jaar in Middelburg, nu prijkt het op ons bureau, op de cover van het boek Een kleine cultuurgeschiedenis van de (grote) neus, waarin Caro Verbeek je mee op reis neemt langs opvallende neuzen in de westerse kunst en cultuur. Caro Verbeek: ‘Als student kwam ik in aanraking met een enorme variëteit aan prachtige neuzen; groot en klein, recht en gebogen, grotesk en bescheiden, geschilderd en gebeeldhouwd. In …

De Sant’Anna dei Lombardi is een van Saskia’s favoriete kerken in Napels, met dank aan de vele Toscaanse invloeden, die voor een heel andere sfeer zorgen dan alle barokke bombarie. Vanaf 1411 vond je op deze plek de Chiesa di Monteoliveto, die haar naam dankte aan de monniken van de Abbazia di Monte Oliveto Maggiore in Toscane, die de kerkgemeenschap leidden. In 1799 werd de kerk overgedragen aan de broederschap der Lombarden, die elders in de stad al een andere kerk beheerde. Toen deze andere kerk door een aardbeving instortte, besloot men de Chiesa di Monteoliveto om te dopen tot …

La piazza is de spil van la dolce vita. Elk dorp, elke stad heeft wel zo’n piazza waar je op slag verliefd op wordt, met een fontein, een bar met wat krakkemikkige stoeltjes of een groot terras, een kerk, spelende kinderen, keuvelende oude mannetjes… Maar wat zijn nu de mooiste pleinen van Italië? Saskia: ‘Van alle bezienswaardigheden in Italië zijn de pleinen me het liefst. Ze vormen het kloppend hart van een stad of dorp. Het is er nooit echt stil, zelfs niet in de vroege ochtenduurtjes. Er is veel te zien, maar er is vooral ook veel te beleven: …

Iedereen die naar Florence komt, ziet de imposante Duomo of de eeuwenoude Ponte Vecchio. Er is geen ontkomen aan de overweldigende schoonheid van de middeleeuwse straten en renaissance palazzi. Maar er is meer! Naast al het moois dat je op het eerste gezicht ziet, zijn er genoeg ‘verborgen’ plekjes om naar op zoek te gaan. Esther van Mijn Florence  geeft je tien tips om dit ‘verborgen Florence’ te ontdekken. 1 Een alternatief uitzicht op Florence Als je naar Florence komt, is een bezoek aan het Piazzale Michelangelo haast onontkoombaar. Dit plein ligt halverwege de Monte Fiorentino en biedt prachtig uitzicht …

Naast de Giardino delle Rose en de Giardino di Boboli in Florence staat ook het Parco di Pratolino op Unesco’s Werelderfgoedlijst. Het park ligt in de heuvels buiten Florence, aan de weg die van de Toscaanse hoofdstad naar Bologna leidt. De tuin der wonderen Het landgoed werd in 1568 gekocht door Francesco I de’ Medici. Hij gaf Bernardo Buontalenti de opdracht om er een schitterende villa neer te zetten, als verblijf voor Bianca Cappello, zijn minnares en later ook zijn tweede vrouw. Kosten noch moeite werden gespaard. Zo weten we dat Francesco I de’ Medici in totaal meer dan 780.000 …

Sinds deze zomer staat de Giardino delle Rose, de rozentuin, net als het historisch centrum van de stad op de Werelderfgoedlijst van Unesco. En terecht, want deze kleurrijke en geurige tuin is echt een van de pareltjes die Florence rijk is! Florentijns decor voor de kunstwerken van Folon In deze prachtige tuin, aan de voet van het Piazzale Michelangelo, schitteren prachtige kunstwerken van de Belgische Jean-Michel Folon, die in de jaren vijftig naar Toscane trok. Hij werkte onder andere in Pietrasanta en in Florence, waar hij een paar bijzondere kunstwerken heeft achtergelaten. In de Giardino delle Rose bewonder je onder meer …