Leonardo da Vinci begon zijn schildercarrière als leerling van Andrea del Verrocchio. Rond 1472 zou hij zijn meester hebben geassisteerd bij het schilderen van een groot doek voor het monnikenklooster van San Salvi, dat zich net buiten Florence bevond. Voor zover we nu weten staan op dit doek de eerste penseelstreken die Da Vinci ooit op een echt schilderij zette – niet meer om te oefenen maar voor het grote werk. Volgens Bramly’s biografie van Da Vinci heeft Verrocchio het meest verheven gedeelte van het werk voor zichzelf gereserveerd. Hij schilderde Jezus die in het water van de Jordaan staat. …

Wees gerust, geen complottheorieën zoals in Dan Brown’s Da Vinci Code. Ik vermoed dat de meesten van jullie het boek hebben gelezen en de suggesties rondom de betekenis van Da Vinci’s meesterwerk al dan niet hebben uitgeplozen. In plaats van een uitgebreide verhandeling over welke boodschap Da Vinci zou hebben kunnen vereeuwigen, vertel ik jullie liever iets over hoe hij te werk ging tijdens zijn verblijf in het klooster waarvoor hij dit Laatste Avondmaal schilderde. Daarvoor duiken we in de biografie over Da Vinci die ik al eerder noemde, Leonardo – de mens en zijn kunst (Serge Bramly). Daarin haalt …

‘De grootste kunstenaar kan niets verzinnen dat niet vooraf al in de steen bestaat, maar als zijn hand niet met zijn geest meegaat zal hij het nooit van ’t ruwe marmer winnen.’ Aldus Michelangelo, die inderdaad met zijn beitel de meest natuurlijke vormen uit een blok marmer tevoorschijn kon toveren. Hij liet zich zelfs niet uit het veld slaan door de bijnaam van het blok marmer waaruit hij zijn David moest zien te scheppen. Hoewel het blok door veel van zijn collega-beeldhouwers en andere betrokkenen spottend il rotto (het beschadigde) werd aangeduid – aangezien het blok marmer een aantal barsten …

Vergeet de Duomo, de Santa Croce en de San Lorenzo. Als er één kerk is in Florence waar het echte leven en religie elkaar ontmoeten, dan is dat de Orsanmichele aan de Via dei Calzaiuoli, een van de drukste winkelstraten van de stad. Je vindt de Orsanmichele niet in iedere reisgids terug. Als je op zoek bent naar een klassieke Florentijnse kerk, loop je er zelfs gemakkelijk voorbij. De Orsanmichele is namelijk eerder een soort palazzo, een robuust rechthoekig gebouw dat drie verdiepingen telt en maar liefst veertig meter de hoogte in steekt. Toch loont het de moeite een kaartje …

De wortels van de familie Farnese strekken zich uit tot diep in de middeleeuwen. Het was een strijdlustige familie, loyaal aan de paus, die zich ophield op de grens van Lazio, Umbrië en Toscane. Tegen het einde van de veertiende eeuw redde Niccolò Farnese het leven van de paus en betaalde de loyaliteit zich uit in zekerheid: de naam van de Farneses was gevestigd en hun bezittingen zeker gesteld. Op die zekerheid zou de familie een enorme culturele erfenis bouwen, die je vandaag de dag nog altijd kunt bewonderen, zoals Jessica je in dit artikel laat zien. Giulia Farnese – …

Op deze inzoombare Google Maps-kaart van Toscane vind je al onze relevante reisblogs terug: de steden vol monumenten en kunstwerken, kleurrijke plaatsjes die je niet mag missen, de mooiste accommodaties (van bed & breakfasts tot agriturismo’s), bijzondere bezienswaardigheden, mooie stranden, culinaire adresjes… Handig ter voorbereiding van je vakantie maar ook als je ter plekke op zoek bent naar een fijne bestemming voor een uitstapje! Alle reisblogs zijn verdeeld in vier categorieën: zien & doen (te herkennen aan het groene icoontje van een landkaart), eten & drinken (te herkennen aan een rood icoontje van een bord met bestek) en overnachten (te …

De kust van Le Marche herbergt veel pareltjes, zoals Senigallia met haar ‘fluwelen strand’ en de Riviera del Conero, met de kleurrijke stadjes Sirolo en Numana. Maar ook Pesaro is meer dan de moeite waard. Deze onbekendere stad is in 2024 de Italiaanse Hoofdstad van Cultuur. We delen daarom onze beste tips voor je bezoek aan Pesaro! Waar ligt Pesaro? Pesaro ligt in het noorden van de regio Le Marche, niet ver van de grens met de regio Emilia-Romagna. De Romeinen stichtten hier Pisaurum. Naast het stratenplan herinnert nog maar weinig aan de Romeinse oorsprong; je vindt in Pesaro vooral …

Zin om dit jaar nog een heerlijk winters weekendje weg te boeken? Deze kerstmarkten zijn de perfecte aanleiding voor een Italiaanse mini-break! Kerstmarkten in Trentino-Alto Adige In deze noordelijke Italiaanse regio kun je in december je hart ophalen aan sfeervolle kerstmarkten. We tippen de leukste! In Bolzano, de hoofdstad van Alto Adige, wordt er elk jaar van eind november tot aan de kerstdagen een kerstmarkt georganiseerd. Bolzano is prachtig gelegen in een vallei, en de omliggende witte bergen en de sprookjesachtige  binnenstad zorgen voor een fenomenaal decor voor een van de gezelligste kerstmarkten van Italië. Vooral het Piazza Walther biedt jaarlijks een onvervalste kerstsfeer. De lichtjes …

De Santa Maria Novella is een van de grootste kerken van Florence. De bijzonder mooie gevel is een ontwerp van de hand van Leon Battista Alberti. Toch is het niet zijn naam die je in het steen ziet staan. Het is de opdrachtgever Giovanni Rucellai (Iohanes Oricella, de Latijnse versie van de naam Rucellai) die op de gevel vereeuwigd is. We komen vandaag echter niet voor de kerk maar voor een bijzondere bezienswaardigheid op het Piazza Santa Maria Novella, het plein waaraan de kerk te vinden is. Dit plein werd in de tijd dat Cosimo I de’ Medici de baas …

Vanaf 31 augustus geniet je zeven weken lang van Casa di Beau, waarin Beau van Erven Dorens in Toscane gesprekken voert met bekende gasten. foto: Casa di Beau | RTL4 Casa di Beau is elke donderdagavond om 20.30 uur te zien bij RTL4. Het is het derde Italië-seizoen van Beau van Erven Dorens’ programma, na Isola di Beau, met als decor Sardinië, dat in het najaar van 2022 werd uitgezonden, en Lago di Beau, met het Comomeer als setting, dat in de eerste maanden van 2022 te zien was. Waar in Toscane is Casa di Beau opgenomen? Tijdens een klein …

Na lange reizen in Italië speelt de heimwee hier af en toe behoorlijk op. Gelukkig belde de postbode afgelopen week aan met een grote doos vol lekkers uit Toscane, een cadeautje van Radici Italiane, dat vanuit hun winkel in het Toscaanse Pistoia pakketten vol delicatessen verzorgt. Ideaal tegen de heimwee! Thuis in Toscane Saskia: ‘Mensen vragen me vaak naar mijn favoriete regio in Italië. Ga ik het liefste naar Puglia, naar Sicilië of naar Umbrië? Ondanks het feit dat ik die vraag eigenlijk niet kan beantwoorden, omdat elk stukje Italië me even lief is, ben ik in Toscane het meeste …

Als je aankomt in Collodi, een dorpje tussen Lucca en Pistoia, begrijp je meteen wie de bekendste inwoner van deze sprookjesachtige plek is. Collodi is namelijk de thuisstad van Pinokkio – of, zoals de Italianen schrijven, Pinocchio. Je vindt er het in heel Italië bekende Parco di Pinocchio, waar het beroemde sprookje op allerlei manieren tot leven komt. De avonturen van Pinokkio Natuurlijk is het leuk om, voordat je erheen gaat, samen het boek te lezen waarop het park gebaseerd is: De avonturen van Pinokkio (in het Italiaans Le Avventure di Pinocchio). Geppetto had heel wat te stellen met de …

Na alle boekentips van afgelopen week delen we nóg eens zes Italiaanse boeken voor deze zomer: De tranenmaker – Erin Doom Dit is dé BookTok-sensatie uit Italië – een onweerstaanbare leeservaring voor fans van Colleen Hoover en Twilight, van de hand van Erin Doom, pseudoniem voor Matilde, een jonge vrouw uit de regio Emilia-Romagna die haar rechtenstudie afrondde, maar die verder niets over haar leven prijsgeeft. Ze tekende de legende van de tranenmaker op, in een combinatie van dark fantasy en romantiek, hetgeen resulteert in een betoverende roman. De tranenmaker was in Italië een enorme bestseller, waarvan ook de filmrechten …

De Mille Miglia vindt dit jaar plaats van dinsdag 13 tot en met zaterdag 17 juni. Voor het eerst bestrijkt het parcours vijf dagen (voorheen werden de duizend mijlen altijd in vier dagen afgelegd), met een stop in beide culturele hoofdsteden van Italië van dit jaar, Brescia – de traditionele startplaats van de Mille Miglia – en Bergamo. We blikken in deze blog alvast vooruit op de route van de Mille Miglia, zodat je deze historische rit ook zelf kunt afleggen. De meeste plaatsen zijn overigens ook per trein te bezoeken. Je kunt makkelijk met Trenitalia reizen door Italië, waarbij …

Het werk van een kunstenaar bekijken is doorgaans de enige manier om meer over de persoon achter de kunstwerken te weten te komen. Oog in oog met Mona Lisa zie je óók Da Vinci, bij het bestuderen van Pluto en Proserpina zie je Bernini’s handen bijna over het marmer gaan. Zo af en toe stuit je op een plek die een intiemer, persoonlijker kijkje in het werk en het leven van een artiest geeft. Dat is zeker het geval in Casa Balla, in de Romeinse wijk Prati, het appartement van Giacomo Balla. Het huis is nog precies zoals de dochters …

De kathedraal van Napels, de Duomo, die is gewijd aan San Gennaro, ligt midden in het historisch centrum van de stad, aan de Via Duomo, op een plek die niet te missen is. Schuin achter deze beroemde kerk ligt nog een bijzondere bezienswaardigheid: het Complesso Monumentale Donnaregina. Om er te komen, loop je vanaf de Duomo honderd meter verder omhoog over de Via Duomo en sla je af naar rechts, naar het Largo Donnaregina. Vanaf dit plein kijk je meteen tegen de trappen van de gelijknamige kerk aan. Of kerk, eigenlijk zijn het twee kerken… Iris en Joël van Ontdek …

Staat een roadtrip door Italië ook op jouw bucketlist? Denk dan eens aan een tocht op een Vespa, met een van de reizen die The Vespa Trip in Italië organiseert, in Toscane, aan de Amalfikust en – nieuw in 2023 – in Puglia! Op een Vespa door de Toscaanse heuvels Het klinkt als een droom: een Vespatocht door de Toscaanse heuvels. Het fotogenieke landschap van deze regio staat garant voor een onvergetelijke vakantie – en al helemaal als je er op een Vespa doorheen zoeft, met de zon op je gezicht en zover je maar kunt kijken cipressen, olijfbomen en …

Ter ere van de vijfhonderdste sterfdag van Perugino, een van de beroemdste schilders uit Umbrië en de leermeester van niemand minder dan Rafaël, organiseert de Galleria Nazionale dell’Umbria in Perugia dit voorjaar een prachtige expositie over Perugino, alias Pietro Vannucci. Ongeveer zeventig werken van il meglio maestro d’Italia, de beste leermeester van heel Italië, zijn in de hoofdstad van Umbrië bijeengebracht. We vertellen je in dit artikel meer over deze bijzondere tentoonstelling en andere evenementen ter ere van Perugino 2023, maar eerst duiken we in het leven van deze beroemde schilder en treden we in zijn voetsporen. We bewonderen zijn …

Ga je op vakantie naar Toscane? Dan mag je onze unieke digitale reisgids – met bijna duizend pagina’s bomvol tips voor een onvergetelijke vakantie met kinderen –  niet missen! Een greep uit al onze tips in Toscane Toscane kent talloze sfeervolle dorpjes, stoere middeleeuwse kastelen en torens, kleurrijke kunst, kabelbanen en hangbruggen, schitterende stranden, pret- en waterparken, bijzondere musea, ijssalons en dierentuinen. Saskia en Willemijn hebben meer dan honderd afwisselende tips voor je verzameld, voor een onvergetelijke vakantie in deze veelzijdige regio. Zo kun je dino’s en dolfijnen spotten en waan je je even een ridder of jonkvrouw of juist …

Ga je op vakantie naar Toscane? Dan mag je onze unieke digitale reisgids - met bijna duizend pagina's bomvol tips voor een onvergetelijke vakantie met kinderen -  niet missen! Toscane kent talloze sfeervolle dorpjes, stoere middeleeuwse kastelen en torens, kleurrijke kunst, kabelbanen en hangbruggen, schitterende stranden, pretparken, bijzondere musea, ijssalons en dierentuinen. Toscane kent talloze sfeervolle dorpjes, stoere middeleeuwse kastelen en torens, kleurrijke kunst, kabelbanen en hangbruggen, schitterende stranden, pretparken, bijzondere musea, ijssalons en dierentuinen. Saskia en Willemijn hebben meer dan honderd afwisselende tips voor je verzameld, voor een onvergetelijke vakantie in deze veelzijdige regio. Zo kun je dino's en dolfijnen spotten en waan je je even een ridder of jonkvrouw of juist een Toscaanse Harry Potter. Je ontmoet bijzondere dieren, treedt in de voetsporen van Leonardo da Vinci en ontdekt Michelangelo's geheime tekening in Florence. En wil je op safari in de stad? Zowel in Florence als in Siena ontmoet je bijzondere dieren op onverwachte plekken. Liever naar een pret- of waterpark? Ook dat kan in Toscane! Voor kleine avonturiers zijn er ook veel klim- en avonturenparken en er is zelfs een hangbrug waar menig volwassene nog kippenvel van krijgt... Musea saai? Niet als je er allemaal selfies mag maken of de wereld op z'n kop kunt zetten! Voor wie toch liever buiten is, tippen we een spannende truffelzoektocht, schitterende stranden waar je de mooiste zandkastelen kunt bouwen en een rondvaart waarmee je je even in Venetië waant... Kortom, tips genoeg voor een onvergetelijke vakantie in Toscane! We delen ze allemaal in detail in dit kleurrijke e-book met éxtra veel foto’s, zodat ook de kinderen kunnen meekijken en -kiezen. Buon viaggio! Buon viaggio! Saskia & Willemijn   De Ciao tutti Special is een digitale uitgave. Na bestelling ontvang je zowel op de website als in je e-mail een link om de Special te downloaden in pdf-formaat. Je kunt ‘m vervolgens opslaan en op meerdere apparaten (computer, laptop, smartphone en/of tablet) van alle moois in je Special genieten.   In deze Special tippen we af en toe een pasticceria, restaurant, pizzeria of ijssalon, maar voor meer culinaire tips verwijzen we naar de gratis te downloaden Ciao tutti app (beschikbaar voor zowel voor iOS als Android). Hierin kunnen we niet alleen onbeperkt culinaire adressen tippen, maar kunnen we ook makkelijk nieuwe restaurants toevoegen of gelegenheden die de deuren hebben moeten sluiten verwijderen, zodat de tips altijd zo actueel mogelijk zijn.

Molise is zonder twijfel de minst bekende regio van Italië. Niet voor niets geven veel Italianen die we over onze reis naar Molise vertellen het veelbetekenende antwoord: ‘Molise non esiste’, Molise bestaat niet. Voor ons is dat juist een extra reden om Molise te bezoeken. Je kunt er namelijk ongestoord wandelen door groene weiden en besneeuwde bergtoppen, zwemmen in helderblauwe meren en struinen door middeleeuwse dorpjes. Agnone, in het noorden van de provincie Isernia, is een dorp dat al het moois dat Molise te bieden heeft, weet te bundelen. Ga met ons mee op pad en ontdek klinkende klokken, ambachtelijke …

Bergamo mag zich, samen met Brescia, in 2023 culturele hoofdstad van Italië noemen. Een extra reden om een bezoekje te brengen aan deze stad! In dit artikel deelden we al een aantal tips voor een dagje Bergamo. Ciao tutti’s Suzanne neemt je in deze blog mee naar het Palazzo Moroni en vertelt je wat je niet mag missen tijdens een bezoek aan deze prachtige plek. ‘Geheime’ plek in Bergamo’s bovenstad Suzanne: ‘Het zeventiende-eeuwse Palazzo Moroni ligt in de Città Alta, de bovenstad van Bergamo. Als je de Via Porta Dipinta oploopt, kun je je haast niet voorstellen welke ongelooflijke werken …

Tijdens het schrijven van deze blog tikt de regen zachtjes tegen de Florentijnse ramen. Hoewel de zon in Florence heel vaak schijnt, is het niet altijd mooi weer. Daarom ging Esther van Mijn Florence op zoek naar de leukste dingen om te doen als het regent in Florence. Bezoek een van de vele musea van Florence Esther: ‘Een inkoppertje natuurlijk, maar in Florence kun je uitstekend een paar uur – of zelfs een hele dag – doorbrengen in een museum. Natuurlijk kun je naar de wereldberoemde Galleria degli Uffizi met werken van onder anderen Botticelli en Leonardo da Vinci, maar …

Heb je er ooit aan gedacht om naar Italië te reizen voor het calcio, voetbal? Voor Italianen is voetbal niet alleen een sport, het is een religie. Ze zien hun sporters als nationale helden en alleen bij een overwinning van het nationale elftal is Italië even één. Tijdens een voetbalwedstrijd voel je onmiddellijk de energie die van deze voetbalmenigte uitgaat, terwijl de supporters uit volle borst hun clublied zingen. Smaakt dat naar meer? Laten we een duik nemen in de wereld van het Italiaanse voetbal en ontdekken hoe een voetbalreis naar Milaan, Rome of Napels een onvergetelijke herinnering wordt. Milaan …