Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Van kruisboogschieten tot kunstige taferelen; in Sansepolcro is het allemaal te vinden. De trots van de stad is naast de Palio della Balestra, waar we het gisteren al over hadden, de renaissanceschilder Piero della Francesca.
zelfportret van Piero della Francesca (rechts), als detail van zijn Resurrezione
De diepgaande liefde tussen Sansepolcro en de schilder was wederzijds: Della Francesca tekende zijn kunstwerken altijd met ‘Pietro del Borgo’ – Pietro (dat was zijn officiële doopnaam) uit het dorp (waarmee hij Sansepolcro bedoelde), of hij verwerkte zijn geboortestad in het schilderij.
Piero della Francesca werd rond 1416 geboren in Sansepolcro en stond al gauw, ondanks zijn wiskundige en geometrische gaves, voornamelijk bekend om zijn schilderkunst. Zijn liefde voor geometrische vormen en perspectief is echter wel vaak in zijn schilderijen terug te vinden. Zo ook in zijn bekendste werk, een serie fresco’s genaamd Storia della Vera Croce (Geschiedenis van het Ware Kruis) die in de kerk van San Francesco in Arezzo te bewonderen is. Zijn stijl wordt gekenmerkt door een soort plechtige uitstraling, gepaard met geometrische perfectie.
detail van de frescocyclus Storia della Vera Croce
In het Museo Civico di Sansepolcro is een prachtige selectie van zijn werken te vinden. Een van de meest indrukwekkende hiervan is misschien wel het pollitico (veelluik) Madonna della Misericordia (Maria van de Goddelijke Barmhartigheid) uit 1445. Veelluiken, of polyptieken, kwamen vooral in de late middeleeuwen voor en dus is dit een mooi voorbeeld van de tijd waarin Piero leefde. Op verschillende houten panelen wordt Maria afgebeeld met onder haar mantel het volk waaraan ze bescherming biedt. De tekst ‘MIA’ verwijst naar misericordia (barmhartigheid).
Madonna della Misericordia – Piero della Francesca
De geknielde persoon met de bivakmuts op staat voor de hulp die men aan naasten diende te bieden. Anonimiteit was hierbij belangrijk aangezien je de ander immers hielp uit barmhartigheid, in plaats van uit ijdelheid. De geholpene voelde zich zo ook niets verschuldigd tegenover de helper, omdat hij deze simpelweg niet herkende.
Piero della Francesca heeft er vijftien jaar over gedaan om dit meesterwerk te verwezenlijken. Dit was niet omdat hij zo langzaam werkte, maar vanwege allerlei opdrachten die hij constant ontving van buiten zijn geboorteplaats. Door zijn faam en reputatie kon hij, ondanks de protesten van de gemeente, rustig de tijd nemen voor het pollitico voor de kerk van Sansepolcro en kunnen wij er nu in alle rust van genieten.
La Resurezzione – Piero della Francesca
Voordat het Museo Civico di Sansepolcro zijn intrek in het huidige gebouw nam, diende het als gemeentehuis. Piero della Francesca heeft er speciaal La Resurezzione (de wederopstanding) voor geschilderd, mét zijn zelfportret, dat nog altijd in een van de zalen te zien is. De geometrie spat er ook hier weer vanaf en Christus blijft je doortastend aankijken, vanuit elke hoek van de ruimte.
Monterchi
Een ander belangrijk werk van de gevierde kunstenaar is in het nabijgelegen Monterchi te vinden. Op het doek La Madonna del Parto is Maria in verwachting afgebeeld:
Veel vrouwen in dezelfde conditie brachten en brengen haar een bezoekje om haar zegen te ontvangen. De uitdrukking op het gezicht van Maria zegt alles: zwanger zijn is ontzettend zwaar. Dit menselijke tintje siert het schilderij én Piero della Francesca. Het is alsof hij zich kon voorstellen hoe het voor Maria moest zijn geweest en waarschijnlijk vonden de vele zwangere vrouwen daarom een beetje steun bij het kunstwerk.
Al dit moois van Piero della Francesca in het echt bewonderen? Je vindt het Museo Civico di Sansepolcro aan de Via Niccolò Aggiunti 65 in Sansepolcro (Arezzo). Het Museo Madonna del Parto ligt aan de Via della Reglia 1 in Monterchi (Arezzo). Grappig is dat zwangere vrouwen – echt waar – gratis toegang hebben tot dit laatste museum.
