Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

Tongeren – ontdek de Romeinse wortels en Italiaanse flair van deze Vlaamse stad

Wist je dat Tongeren de oudste stad van België is? Het was ooit een bloeiende Romeinse handelsstad. Atuatuca Tungrorum, zoals Tongeren in die tijd heette, groeide onder de Romeinen zelfs uit tot een van de grootste steden in Noord-Gallië.

De Romeinse bouwwoede onderstreepte het belang van deze strategische plek. Je vindt in Tongeren nog altijd de overblijfselen van een aquaduct, treft er een eigentijdse enscenering van een Romeinse tempel aan en wandelt langs de restanten van de ooit zo imposante verdedigingsmuren.

Naast deze Romeinse sporen is er ook genoeg Italiaans lekkers te vinden. Tijd voor een kennismaking met de Romeinse én Italiaanse kant van Tongeren!

Reis terug in de tijd in het Gallo-Romeins Museum

In het Gallo-Romeins Museum ontdek je de geschiedenis van Tongeren en omgeving, van de prehistorie tot het einde van de Romeinse tijd.

foto’s: Gallo-Romeins Museum

Je ziet er bijvoorbeeld dit vervloekingsplaatje uit de Romeinse tijd en Romeinse munten die werden gevonden in Riemst. De zilveren munten werden na 267 na Christus verborgen langs de Romeinse weg tussen Tongeren en Maastricht.

Maar ook aan de hand van educatieve films, maquettes en levensechte figuren in kunsthars komen lang vervlogen tijden tot leven. De Romeinse keizer-filosoof Marcus Aurelius zei het vroeger al: ‘Wat volgt, staat altijd in verband met wat eraan voorafging’. Dit motto is perfect gekozen voor dit interessante museum waar je heel even terug in de tijd stapt.

foto’s: Gallo-Romeins Museum

Je vindt het Gallo-Romeins Museum aan de Kielenstraat 15. Via deze link vind je de openingstijden; via deze link reserveer je een tijdslot voor je bezoek.

Duik in de schatkamer van de basiliek van Tongeren

Na een kaarsje gebrand te hebben in de Onze Lieve Vrouwebasiliek ontdekken we een van de mooiste plekjes van Tongeren: het Teseum (Museumkwartier 2).

In deze schatkamer van de basiliek ontdek je alle kostbaarheden van de Tongerse kerkschat, een van de rijkste van de Lage Landen, van glinsterende reliekhouders tot kostbare koorboeken. Breng zeker ook een bezoek aan de romaanse kloostergang, waar je je even in een Italiaans klooster waant.

foto’s: Teseum

Onder het Teseum duik je tweeduizend jaar terug in de tijd – gegarandeerd een unieke belevenis. Onder de vloertegels van de huidige basiliek liggen namelijk de restanten van maar liefst zeven kerken.

foto’s: Teseum

Men vond ook sporen van Romeinse bouwwerken terug, onder meer van een stadswoning met thermen en een Jupitergigantenzuil. Een kopie van het beeld dat op de zuil stond, is nu te zien aan het Vrijthof. Aan dit plein zie je – onder glas – ook nog een aantal delen van een Romeinse toren uit de vierde eeuw.

Volg de Mijlpaalroute

De Mijlpaalroute leidt je langs alle hoogtepunten die er in Tongeren te zien zijn. De route is vernoemd naar de mijlpaal uit de Romeinse tijd die in 1817 werd gevonden aan de Sint-Truiderstraat. Een replica van deze Romeinse wegwijzer bewonder je in het Gallo-Romeins Museum, het origineel is te vinden in het Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis in Brussel.

Je volgt heel gemakkelijk de goudkleurige ronde merktekens die zijn verankerd in de straatstenen, waarop een gekleurde letter M prijkt. De rode Mijlpaalroute slingert dwars door het historische stadscentrum, de groene route brengt je naar de Romeinse muur.

Deze muur was vermoedelijk vijf tot zes meter hoog, twee meter dik en meer dan 4,5 kilometer lang. Nu is er nog ongeveer anderhalve kilometer van te zien. De best bewaarde stukken vind je langs het tracé van de Caesarlaan en de Legioenenlaan.

De Mijlpaalroute-brochure is voor € 5,- te koop bij Toerisme Tongeren. Er is ook een aparte kinderbrochure met spelletjes, die gratis verkrijgbaar is. Wandelen met een digitale plattegrond kan ook, zowel voor de groene lus als voor de blauwe lus en de rode lus.

Per Pedes – een virtuele reis naar Romeins Tongeren

Om de Romeinse geschiedenis van Tongeren nog meer tot leven te wekken, is er sinds kort de virtuele stadswandeling Per Pedes. Met 3D-beelden en 360°-zichten zie je bijvoorbeeld het aquaduct in het straatbeeld verschijnen, volg je de weg van Keulen naar Bavay die de stad doorkruiste en wandel je langs een monumentale Romeinse stadspoort.

Vergeet niet om onderweg een vierde-eeuwse stadswoning, een tempel en een badgebouw te bezoeken. Ook ontdek je tal van Romeinse voorwerpen die in Tongeren werden gevonden. Via deze link vind je meer informatie over hoe je de route op je smartphone kunt downloaden.

foto’s: Per Pedes

Bewonder de Romeinse tempel van Tongeren

Het tempelcomplex maakt deel uit van beide Romeinse wandelingen. Aan de noordrand van de stad bouwden de Romeinen een stenen tempel, een van de imposantste in de wijde omgeving. De tempel bestond uit een nagenoeg vierkante kern, de cella, omgeven door een portico met een brede trap aan de voorzijde.

Dankzij een hedendaagse enscenering krijg je een duidelijk beeld van de omvang en allure van het Romeinse tempelcomplex. Een aantal infopanelen geeft behapbare interessante achtergrondinformatie.

De tempel is dagelijks van 9.00 tot 17.00 uur (in de wintermaanden tot 16.00 uur) toegankelijk via de Keversstraat of via de trap aan de Romeinse muur op de Caesarlaan.

In het wandelgebied Beukenberg, vlak bij het stadscentrum, ontwaar je het bijna zes kilometer lange restant van een Romeins aquaduct. De kunstmatige aarden ophoging was vroeger voorzien van een houten waterbekken en voorzag Tongeren van drinkwater. Beukenberg is het grootste beschermd archeologisch monument van België.

Zet je tanden in Ambiorix

Op de Grote Markt prijkt een bronzen beeld van Ambiorix, de Eburonenkoning die in 54 voor Christus de legioenen van Julius Caesar de grootste nederlaag in de Lage Landen toebracht.

Mede dankzij hem schreef Julius Caesar in De Bello Gallico, zijn boek over de Gallische oorlogen: ‘Horum omnium fortissimi sunt Belgae‘ (‘Van alle Galliërs zijn de Belgen het dapperst’), hoewel hij ze daarna alsnog in de pan hakte.

Een lekker én origineel souvenir meenemen uit Tongeren? Koop dan een doosje met chocolade Ambiorix-figuurtjes. Je koopt ze bij Toerisme Tongeren, het bezoekerscentrum dat is gevestigd in de vroegere Gasthuiskapel (Via Julianus 2).

Cin cin! Proosten met Caesar

Proef tijdens je bezoek aan Tongeren zeker ook een Caesaar’ke, de lokale brandewijn met gerstemout en rogge. Voor thuis neem je van bij Toerisme Tongeren (Via Julianus 2) een kruikje mee!

Een koekje van eigen opgraving

Ook een heerlijk souvenir: een zakje caëderkoeken, een koekje van kokos en zanddeeg in de vorm van een Romeinse dodecaëder, een object met twaalf vijfhoekige vlakken waarvan de functie na al die tijd nog niet precies is vastgesteld.

In het Gallo-Romeins Museum ontdek je de originele dodecaëder die in Tongeren werd opgegraven. In de Sint-Truiderstraat staat, op de hoek met de Nieuwstraat, een bronzen replica.

Maak kennis met nog een Romeinse keizer

Waar nu de Maastrichterstraat ligt, bevond zich ooit de hoofdas van het Romeinse stratennet. Aan deze straat, voor het Praetorium, staat een standbeeld van Flavius Claudius Julianus, die in het voorjaar van 358 in Tongeren verbleef.

Deze Flavius Claudius Julianus was een van de grondleggers van het verdrag dat mede aan de basis lag van de taalgrens tussen Vlaanderen en Wallonië. In 361 volgde hij zijn oom Constantinus II op als keizer van het Romeinse Rijk, maar slechts twee jaar later sneuvelde hij.

Wandel naar de antieke en eigentijdse tumuli

Net buiten het centrum van Tongeren vind je de restanten van enkele tumuli, Gallo-Romeinse grafheuvels. De tumulus aan de Romeinse kassei is een Gallo-Romeinse grafheuvel uit de periode van de eerste tot de derde eeuw. De Herstappetombe ligt langs de Hoeise kassei in de Tongerse deelgemeente Lauw.

Maar er zijn niet alleen Italiaanse sporen uit een ver verleden te vinden in Tongeren. De Italiaanse kunstenaar Michelangelo Pistoletto, een belangrijke vertegenwoordiger van de arte povera (‘arme kunst’), ontwierp in het najaar van 2017 voor Tongeren een kunstwerk dat is geïnspireerd op de tumuli.

In het Pliniuspark zijn drie ronde heuvels aangelegd, waarbij de middelste groter is dan de twee overige. Dwars door het centrum van de middelste heuvel is een neerwaartse koker geplaatst, met daarin een spiegel die de hemel reflecteert.

foto’s: Tijs Posen | Le Prince-évêque

Bekijk moderne kunst met Romeinse roots

Luizado, de zes meter hoge sculptuur van kunstenaar Nick Ervinck, staat op het Museumplein. Bij opgravingen in Tongeren werden twee Romeinse ‘zuiltrommels’ gevonden die deel uitmaakten van een Jupitergigant. Voor de creatie van Luizado nam de kunstenaar de historische achtergrond van deze zuil en de erbij horende godenbeelden als inspiratie.

Het kunstwerk Roman Riots (Nadia Naveau, 2014) is een moderne interpretatie van de Centauromachie, het mythische gevecht tussen de Lapithen en de Centauren dat losbarstte tijdens het huwelijksfeest van koning Pirithoüs.

Wie goed kijkt naar dit kunstwerk dat in de Jeker staat, vlak bij de Ursulakapel, wordt verrast door absurde elementen: zo draagt Apollo een motorhelm, heeft één van de Centauren een duikhelm en herken je een Rolls Royce. Zelfs cartoonfiguur Popeye kreeg een plek in het werk!

A tavola! Geniet van Italiaanse lekkernijen

Een dagje sightseeing en tijdreizen maakt hongerig. Gelukkig zorgden de zuiderlingen niet alleen voor een rijke culturele erfenis. In Tongeren vind je ook een aantal heerlijke adresjes waar je de smaak van Italië proeft.

De allerbeste pasta’s van Tongeren en omstreken eet je bij De Ezel (Piepelpoel 3). Kies vooraf de bruschetta met tomatensaus, mozzarella en pesto en daarna bijvoorbeeld de spaghetti met wodkasaus, de spaghetti puttanesca of de Tony Soprano meatball special. Voor toe is er een enorme collectie gezelschapsspelletjes.

foto: De Ezel 

Ook bij Le 54 (Hondsstraat 54) waan je je lekker zuidelijk. Niet alleen dankzij het olijfboompje, maar vooral dankzij de warme gastvrijheid én de mediterrane gerechten. Bij BEL-ijs (Luikersteenweg 571) maken ze buonissimo Italiaans schepijs.

Aan de Grote Markt 37 geniet je bij Ristorante-Pizzeria Etna van gefrituurde mozzarella, gegrilde garnalen, pasta’s, vlees- en visgerechten en mooie bijpassende wijnen. Het fijne terras zorgt er in de zomermaanden voor dat je je bijna in Italië waant!

foto’s: Ristorante-Pizzeria Etna 

Aan de Sint-Truiderstraat 17 schuif je bij L’Adriatico aan voor authentieke gerechten uit de Italiaanse keuken. Het is er niet groot, maar de familie onthaalt je als het maar even kan met open armen. Vooral de involtini all’adriatico zijn een aanrader.

Een kleine omweg waard zijn deze twee adresjes, vlak bij Tongeren: het uitstekende Italiaanse restaurant La Storia (Tongersesteenweg 330, Borgloon) en Olio Vino (Kloosterstraat 2, Bilzen), een delicatessenwinkel om je vingers bij af te likken.

foto’s: La Storia

Waan je in een wijnkasteel in de Chianti

De Romeinen hadden een neus voor goede wijn. In de streek rondom Tongeren verbouwden ze al druiven en de wijnstokken bleven overeind toen de Romeinen terug naar het zuiden trokken. Nog altijd vind je in de omgeving van Tongeren wijngaarden. De Haspengouwse wijndomeinen zorgden zelfs voor internationaal geprezen wijnen.

Aan de oude heerweg van Tongeren naar Keulen vind je Wijnkasteel Genoels-Elderen (Kasteelstraat 9 in Riemst), het enige wijnkasteel van België. Het doet zeker niet onder voor een castello in de Chianti, met zijn uitgestrekte wijngaard, rozentuin, stokerij en de dertiende-eeuwse wijnkelders.

foto’s: Wijnkasteel Genoels-Elderen

Na afspraak ontdek je niet alleen het wijndomein, maar proef je natuurlijk ook de heerlijke wijnen die er gemaakt worden. Een bezoek op afspraak boek je via Toerisme Tongeren (0032-(0)12-800070).

Bezoek het Heilig Huis van Hoeselt

Het vlak bij Tongeren gelegen Hoeselt is een dorp vol kapelletjes. Op het hele grondgebied van de gemeente staan er maar liefst driehonderd!

Voor Italiëliefhebbers is De kapel van de Kluis van Vrijhern het meest bijzonder. Dit is namelijk exact een kopie van het Heilig Huis in het Italiaanse bedevaartsoord Loreto. De kapel werd gebouwd door de Vlaamse Jacobus Vandenbroeck, in 1709, na terugkomst van zijn pelgrimstocht naar Loreto.

foto’s: Vrienden van de kluis Vrijhern

Slapen in Romeinse sferen

Wil je een nachtje blijven slapen in Tongeren? Bij Boutique Hotel Caelus (Kloosterstraat 7) of het Eburon Hotel (De Schiervelstraat 10) waan je je in de zevende hemel en droom je van Romeinse helden.

foto: Boutique Hotel Caelus
foto: Eburon Hotel

met dank aan Toerisme Tongeren voor een aantal tips

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

2 reacties

  1. Wat een leuk en informatief artikel over Tongeren! Ik kom er zelf met enige regelmaat, maar ontdek nu dat er in het stadje en de omgeving dingen te zien zijn waar ik helemaal niet van wist. Dank je wel!

  2. Jacques van Loo

    Heel informatief artikel over Tongeren, ben er al vaak geweest, maar dit artikel is een uitnodiging om terug te gaan.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *