Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

Strada del Sagrantino – wijnroute langs heilige wijn in Umbrië

In de heuvels van Umbrië zie je tot zover het oog reikt olijfgaarden vol knoestige oude olijfbomen en wijnranken vol druiven.

Hier loopt de Strada del Sagrantino, die je langs eindeloze wijngaarden voert met tussendoor schitterende stadjes als Montefalco, Fabbri, Castel Ritaldi, Giano dell’Umbria, Gualdo Cattaneo en Bevagna. Het is een wonderschoon stukje Italië, waar we jullie graag al proevend kennis mee laten maken.

Want proeven is een must. De Sagrantino is een waar wonder, een dieprode wijn die je met elke slok weet te verleiden. Als je je neus in het glas steekt, ruik je de herfst: bramen, bosvruchten en een kruidige geur die we niet meteen thuis kunnen brengen, maar die je zelfs op de vroege ochtend doet verlangen naar een bord pasta met wild.

wijn-Umbrie (5)

Sagrantino – heilige wijn

Sagrantino wordt gemaakt volgens een eeuwenoude traditie. De eerste druiven zouden al in de middeleeuwen zijn geplant. Franciscaner monniken namen ze mee van hun reizen naar het Midden-Oosten. In eerste instantie werd de wijn dan ook alleen door de monniken gemaakt – en alleen tijdens bijzondere ceremonies geschonken. De naam verwijst hier nog naar: het was ‘heilige wijn’: Sagrantino.

Vanwege de grote hoeveelheid tannine moet de Sagrantino lang rijpen. Volgens de Disciplinare di Produzione, de richtlijn voor de productie van Sagrantino, moet de wijn minimaal een jaar in kleine eiken wijnvaten hebben gerijpt, voor hij geschonken mag worden.

1979 was een zeer belangrijk jaar: de Sagrantino kreeg toen namelijk het DOC-keurmerk. Sindsdien zijn de Umbrische wijnmakers trotser dan ooit op hun heilige wijn en toosten ze maar wat graag op hun dieprode vino. Wij toosten uiteraard graag mee; salute!

Montefalco – het startpunt van de Strada del Sagrantino

Het vertrekpunt voor de Strada del Sagrantino is Montefalco, ‘Valkenberg’. Het stadje doet zijn naam alle eer aan. Vanwege de ligging op een hoge heuvel heb je vanaf dit ommuurde stadje een schitterend uitzicht over een groot stuk van het dal van Spoleto. In deze blog lees je er meer over.

city gate in Montefalco, Italy

Een van de mooiste bezienswaardigheden in het dorpje is de San Francesco, een bijzonder samenspel van geschiedenis, cultuur en traditie.

De kerk, die nu een museum is, werd gebouwd  tussen 1335 en 1338, als derde Franciscaner kerk in de omgeving van Montefalco. In de kerk vind je de beroemde frescocyclus van Benozzo Gozzoli met verhalen uit het leven van de heilige Franciscus.

Strada-Sagrantino-Umbrie-MontefalcoStrada-Sagrantino-Umbrie-Montefalco-2

Vergeet ook het Santuario di Santa Chiara niet, met relikwieën van Santa Chiara en bijzonder mooie fresco’s. Op 16 augustus is er een schitterende processie ter ere van deze plaatselijke heilige.

Strada-Sagrantino-Umbrie-Montefalco-3

Naast de heilige wijn staat Montefalco ook bekend om de goede kwaliteit olijfolie. De bijnaam van deze borgo is niet voor niets Città dell’Olio. Al sinds mensenheugenis wordt hier olijfolie geproduceerd, zoals eeuwenoude documenten in het gemeentearchief ons in herinnering brengen.

Wijn proeven bij Montefalco

Aan de voet van de heuvel waarop Montefalco schittert, kun je de Montefalco Sagrantino DOCG proeven bij Colle Ciocco. Ze maken hier ook een heerlijke Montefalco Sagrantino Passito DOCG en een Clarignano Umbria Bianco IGT, een witte wijn op basis van Grechetto en Viognier.

Strada-Sagrantino-Umbrie-Montefalco-4

Ook bij Paolo Bea staat de wijn voor je klaar. Paolo maakt, in navolging van zijn vader, naast de Montefalco Sagrantino DOCG ook mooie andere wijnen, waaronder de Montefalco DOC Rosso Riserva en de Rosso de Vèo IGT.

Fabbri – de volgende etappe

Van Montefalco voert de route naar Fabbri, via Cantina Poggio Turri. Tussen de druivenranken waaraan Sangiovese, Merlot, Cabernet Sauvignon, Grechetto en Chardonnay hangen te rijpen, rijd je naar dit wijndomein, dat in handen is van Damiano en Domenico Tocchi. Sinds 2000 maken zij hier wijn, met dank aan de wijngaarden die al generaties lang perfect worden onderhouden door de familie.

Maak in Fabbri een tussenstop om de ruïnes van het kasteel te bewonderen en rijd dan weer door voor de volgende wijnstop, bij Azienda Agricola Bocale, waar de familie Valentini al meer dan honderd jaar wijn maakt.

Strada-Sagrantino-Umbrie-Montefalco-5

Castel Ritaldi – de zuidelijkste plaats op de Strada del Sagrantino

Het zuidelijkste puntje van de route is Castel Ritaldi, een klein  dorpje aan de voet van de Monti Martani. Het kasteel waarnaar het dorpje is genoemd, is goed bewaard gebleven. Bezoek ook de San Nicola, met mooie fresco’s, en de Pieve di San Gregorio Magno, net even buiten de dorpskern.

Giano dell’Umbria – proeven van wijn en olijfolie

De volgende etappe is Giano dell’Umbria, een middeleeuws stadje met als grote trots de Chiesa di SS. Michele e Francesco en de Abbazia di San Felice, een twaalfde-eeuwse abdij even buiten het dorp. Wijn proeven kan eveneens een eindje buiten het dorp, bij Azienda Agricola Moretti Omero, ook wel Cantina di Giano genoemd.

Omero Moretti maakt hier samen met zijn vrouw Daniela en dochters Lucia en Giusy biologische wijnen en olijfolie. Er is natuurlijk een Montefalco Sagrantino DOCG, maar ze maken ook Montefalco Rosso DOC, Montefalco Bianco DOC, Grechetto IGT en Terre di Giano IGT. Het landgoed bestrijkt meer dan dertig hectare, waarop 38.000 wijnranken en 4500 olijfbomen staan.

Strada-Sagrantino-Umbrie

Verjaag de duivels

Iets noordelijker ligt Cantina Scacciadiavoli, ‘verjaag de duivels’ – een naam die te danken is aan de duiveluitbanner die in het piepkleine nabijgelegen dorpje woonde en die tijdens de uitdrijvingsrituelen veel wijn gebruikte. Het wijndomein werd opgericht in 1884, door de Prins van Piombino, Ugo Boncompagni Ludovisi.

Tegenwoordig is het de familie Pambuffetti die het landgoed van ruim honderd hectare runt. Ongeveer een vierde deel van het domein is gereserveerd voor wijngaarden, met een productie van zo’n 250.000 flessen per jaar. Laat je verleiden door duivels goede Montefalco Sagrantino DOCG, Sagrantino Passito DOCG en Montefalco Rosso DOC.

Terre de La Custodia

Op weg naar Gualdo Cattaneo rijd je langs Azienda Agricola Terre De La Custodia, die we eerder al noemden. Sinds 1780 maakt de familie Farchioni hier al wijn. Pompeo en Roberto staan hier aan het roer, al nemen Giampaolo en Marco, de zonen van Pompeo steeds meer van hen over, zowel bij het maken van wijn als bij de productie van olijfolie.

Genieten in Gualdo Cattaneo

Gualdo Cattaneo is niet groot, maar je vindt er heel wat kastelen. Bezoek bijvoorbeeld La Rocca dei Borgia, de oude burcht, het Castello di Barattano, het Castello di Terenziano, het Castello di Cisterna en het Castello di Grutti. Ook de Abbazia di Santa Maria di Agello is prachtig.

Strada-Sagrantino-Dionigi-Umbrie (1)

Cantina Dionigi

De twee noordelijkst gelegen wijndomeinen aan de Strada del Sagrantino zijn Cantina Dionigi en Tenuta Castelbuono. Bij Cantina Dionigi word je niet alleen betoverd door de wijnen, maar ook door het omliggende landschap. Te midden van groen beboste heuvels strekken wijn- en olijfgaarden zich uit onder de Umbrische zon.

Al sinds 1896 wordt hier wijn gemaakt. De opbrengst is, met circa zestigduizend flessen, gering en de wijnen worden bijna alleen hier verkocht, in de eigen cantina. Proef de Grechetto dei Colli Martani, de Montefalco Sagrantino en een van de vini passiti.

Strada-Sagrantino-Dionigi-Umbrie (2)

Tenuta Castelbuono

Het landgoed van Tenuta Castelbuono strekt zich uit over dertig  hectare en wordt geleid door de familie Lunelli, die al drie generaties lang zorg draagt voor mooie wijnen. In 2001 besloot de familie ook in Umbrië neer te strijken, juist vanwege de hoge ogen die de Montefalco Sagrantino in de wijnwereld gooit.

De cantina van Tenuta Castelbuono draagt de naam Carapace (‘schild’) en is gemaakt door een van de bekendste hedendaagse Italiaanse kunstenaars, Arnaldo Pomodoro. Het is meer dan een wijnkelder: de met koper beklede koepel is een uniek kunstwerk dat symbool staat voor eenheid tussen hemel en aarde.

Strada-Sagrantino-Castelbuono-Umbrie Strada-Sagrantino-Castelbuono-Umbrie-2

Op weg naar Bevagna

Op weg naar het laatste dorpje op de route, Bevagna, passeer je Azienda Benincasa. In 1964 begon Domenico Benincasa hier met het maken van wijn. Op zes hectare groeien de druiven voor onder andere de Montefalco Sagrantino DOCG en de Montefalco Rosso DOC.

Bevagna rust op oude Romeinse fundamenten. Een stevige  basis, die het stadje heeft doen uitgroeien tot een van de pareltjes van Umbrië. Het stadje heette vroeger Mevania en was de allereerste Romeinse stad in Umbrië.

In 774 kwam het stadje onder het beheer van de Kerkelijke Staat, die steeds grotere delen van Umbrië in handen kreeg. In het jaar 1000 werd het weer zelfstandig, en veel van de huidige bezienswaardigheden dateren uit deze periode.

Bevagna-Umbrie Bevagna (1)

Het oudst zijn echter de resten van het Romeinse theater, dat  hier al in de tweede eeuw werd gebouwd en waar veel tragedies en komedies zijn opgevoerd. In deze blog tippen we meer moois in Bevagna.

Strada-Sagrantino-Bevagna-Umbrie

Mercato delle Gaite – dorpsfeest in Bevagna

Eind juni is de middeleeuwse sfeer in Bevagna overigens nog  beter te proeven, tijdens de Mercato delle Gaite. De dorpsbewoners lopen dan rond in historische kostuums en laten je proeven van traditionele lekkernijen. Ook kun je demonstraties van oude ambachten zien.

Tien dagen lang komen de middeleeuwen opnieuw tot leven. Je ziet onder andere hoe men in de middeleeuwen ijzer smeedde, glas blies of papier en zijde maakte.

Het hele dorp is in feeststemming, met talloze banketten en lange tafels in elke wijk, waaraan uitgebreid gegeten wordt. Echte tavernes serveren middeleeuwse spijzen en dranken. Er is een markt met authentieke koopwaar en er zijn talloze demonstraties.

Het feest is vernoemd naar de strijd tussen de vier stadswijken, de gaite. Een jury beslist welke van de vier gaite zich het best heeft ingeleefd in lang vervlogen tijden en wie de middeleeuwse sfeer van Bevagna het best heeft weten te vangen.

Wil je een mooie foto maken van Bevagna? Rijd dan naar de Chiesa di Santa Maria delle Grazie, vanwaar je een schitterende kijk hebt op het dorpje en de omliggende vallei.

Terug naar Montefalco

Op de terugweg naar Montefalco geniet je van de laatste Sagrantino-proeverijen, bijvoorbeeld bij Azienda Agricola Adanti. Deze cantina met historie is beroemd vanwege haar uitmuntende Sagrantino en Montefalco Rosso, maar maakt ook een aantal andere DOC- en IGT-wijnen. De wijnkelder wordt omringd door ongeveer veertig hectare aan land, waarvan dertig hectare is gereserveerd voor wijnbouw.

Strada-Sagrantino-Umbrie-2

Ook de twintig hectare aan wijngaarden van Fattoria Colleallodole strekken zich uit over de heuvels tussen Bevagna en Montefalco. Eigenaar Francesco Antano laat je graag proeven van zijn Sagrantino Colleallodole, Sagrantino di Montefalco Passito en Montefalco Rosso Riserva (van Sagrantino en Sangiovese).

Dat geldt ten slotte eveneens voor Arnaldo Caprai, een werkelijk schitterend landgoed waar traditie en moderne technieken prachtig hand in hand gaan. Hier wordt zelfs – na jaren van onderzoek en tests – een witte Sagrantino-druif verbouwd, een unicum.

Strada-Sagrantino-Umbrie-3

Nog meer moois in Umbrië

In onze Special Umbrië, het groene hart van Italië ontdek je nog veel meer moois in Umbrië. We delen ruim 300 pagina’s vol bezienswaardigheden, bijzondere steden en dorpjes, kleurrijke kunst, culinaire tips en veel, veel meer…

Bestel Umbrië, het groene hart van Italië

De Ciao tutti Special is een digitale uitgave. Na bestelling krijg je zowel op je scherm als in je e-mail een link om de Ciao tutti Special te downloaden in pdf-formaat. Je kunt ‘m vervolgens opslaan en op meerdere apparaten (pc, laptop, smartphone en/of tablet) van alle moois in de Special genieten.

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *