Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

Ontmoet de machtige familie De’ Medici in Florence

Wandel je door Florence, dan kom je zonder twijfel op verschillende plekken de palle van de familie De’ Medici tegen, de zes ballen die symbool staan voor de beroemdste Florentijnse familie uit de renaissance, wier roem nog altijd door de straten van Florence echoot.

De familie De’ Medici heeft veel betekend voor de kunst en cultuur in Florence. Ze hebben hun grootste rijkdom vergaard als bankiers, maar wisten ook grote politieke macht te verwerven. Zo telde de familie maar liefst drie pausen en vijftig kardinalen.

Ook op het gebied van kunst en cultuur speelden De’ Medici een toonaangevende rol. De kunstverzameling van de familie groeide uit tot de Galleria degli Uffizi, Brunelleschi werd aangesteld voor het ontwerpen van de Duomo, Michelangelo begon zijn carrière als beeldhouwer in de tuinen van De’ Medici en de familie gaf opdrachten aan kunstenaars als Botticelli en dichters als Boccaccio.

In dit artikel neemt Esther van Mijn Florence je mee langs plekken waar je de erfenis van De’ Medici kunt zien en waar je een aantal leden van de familie die de geschiedenis van Florence grotendeels bepaalde in de ogen kunt kijken.

Palazzo Medici Riccardi – een ‘bescheiden’ stadspaleis

Esther: ‘Voor de eerste ontmoeting gaan we naar het Palazzo Medici-Riccardi (Via Cavour 3). Het werd gebouwd in opdracht van de pater familias van De’ Medici: Cosimo de Oudere en deed dienst als het oorspronkelijke woonpaleis van de familie.

Toen Cosimo de eerste ontwerpen voor het palazzo zag, vond hij de meeste te pompeus en opzichtig. Dus koos hij uiteindelijk voor dit ‘bescheiden’ optrekje, ontworpen door de Florentijnse architect Michelozzo.

In het palazzo vind je onder meer een kapel die prachtig beschilderd is met fresco’s door Benozzo Gozzoli (zie ook deze blog ). Voorop in de bonte stoet die de intocht van de drie wijzen uit het oosten verbeeldt, zit Lorenzo Il Magnifico op zijn paard. Hij is afgebeeld als koning Caspar.

Latere portretten die van hem gemaakt zijn, lijken in vrijwel niets op deze Lorenzo, waardoor gedacht wordt dat dit een geïdealiseerde versie van hem is. Direct achter hem zie je op het witte paard Piero De’ Medici, zijn vader. Links van Piero is Cosimo de Oudere te zien, op een muildier.

foto’s: Palazzo Medici Riccardi

San Lorenzo – de ‘huiskerk’ van De’ Medici

De San Lorenzo, op een steenworp afstand van het Palazzo Medici Riccardi, was altijd de religieuze basis van de familie De’ Medici. Hier werden de leden van de familie na hun dood ook begraven.

Hoewel de bouw van de kerk al startte in 1418, naar een ontwerp van Brunelleschi, is de kerk feitelijk nog steeds niet helemaal af. Al tijdens de eerste bouwjaren raakte het geld op. Het werk werd gestaakt en de kerk bleef onvoltooid.

Pas toen de familie De’ Medici een flinke som geld doneerde, kon verder worden gebouwd. De basiliek zelf werd in 1446 voltooid, maar de gevel ontbreekt nog altijd. Ondanks verschillende ontwerpen van onder anderen Michelangelo is de façade al die eeuwen kaal gebleven.

In de Sagrestia Vecchia, de oude sacristie van de San Lorenzo, rust de beroemde kunstenaar Donatello, die overleed terwijl hij bezig was aan de bronzen kansels voor deze kerk. Zijn leerlingen hebben de kansels uiteindelijk voltooid, als eerbetoon aan hun meester.

Donatello maakte wel de medaillons in de oude sacristie, met scènes uit het leven van Johannes de Doper. Ook de bronzen deuren zijn van zijn hand.

De oude sacristie was ooit de familiekapel van De’ Medici. Je vindt er de graven van een aantal familieleden, van onder anderen Piero de Jichtige. Een ereplek, een marmeren gedenksteen voor het hoofdaltaar, is weggelegd voor het verder vrij onopvallende graf van Cosimo il Vecchio, met het opschrift pater patriae, ‘vader des vaderlands’.

Op het plein voor de kerk staat een beeld van Cosimo. Als eerste groothertog van Toscane is hij dan ook een van De’ Medici die je veel tegenkomt in Florence.

De laatste De’ Medici-telg

In de binnentuin van het klooster dat bij de kerk hoort, kom je oog in oog te staan met een van de belangrijke vrouwen uit de familie.

Anna Luisa Maria De’ Medici was de laatste Medici-telg. Ze overleed op 18 februari 1743 en gaf Florence op dat moment het allermooiste cadeau ooit. Ze bleef kinderloos en had in haar testament laten opnemen dat álle bezittingen van haar familie – beelden, schilderijen en andere kunstwerken – in bezit zouden komen van Florence. Er was maar één voorwaarde voor dit unieke geschenk: de erfenis, en alle delen daarvan, mocht Florence nooit voorgoed verlaten.

Mede hierdoor beschikt Florence tot op de dag van vandaag over een duizelingwekkend groot aantal bijzondere kunststukken, die toeristen van over de hele wereld naar de stad weten te lokken. Er zijn zoveel schitterende kunstwerken te vinden, dat je aan een paar dagen niet genoeg hebt om ze allemaal te zien.

portret van Anna Luisa Maria De’ Medici | Gabbiani

Cappelle Medicee – de graven van De’ Medici

Tot het complex van de San Lorenzo behoren ook de Cappelle Medicee, de Medici-kapellen. Hier liggen de groothertogelijke doden uit de familie begraven. In de Cappella dei Principi vind je onder meer Het graf van Cosimo II.

Highlight van je bezoek is de Sacrestia Nuova, de nieuwe sacristie, waar je vier beroemde beelden van Michelangelo vindt.

De heren die je boven de tombes ziet zitten, verbeelden het karakter van Giuliano en Lorenzo De’ Medici. Het zijn geen portretten, dat onderstreepte beeldhouwer Michelangelo meer dan eens (zie ook dit artikel).

Piazza Santissima Annunziata – het perfecte plein uit de renaissance

Voor de volgende ontmoeting loop je naar het Piazza Santissima Annunziata. Het plein is genoemd naar de kerk aan de noordzijde, maar het beroemdste gebouw aan dit plein is het Ospedale degli Innocenti, oftewel het vondelingenweeshuis. Hier werden baby’s te vondeling gelegd en opgevoed.

Dit typische renaissance-bouwwerk werd ontworpen door de beroemde Florentijnse architect Filippo Brunelleschi, die ook tekende voor het ontwerp van de koepel van de Duomo.

In het midden van het plein zit Ferdinando I De’ Medici trots te paard. Het beeld werd in 1602 gemaakt door Giambologna en staat sinds 1608 op deze plek. Volgens de legende kijkt Ferdinando naar het huis van zijn minnares.

Op de achterkant van het beeld zie je een zwerm bijen. Deze verbeelden de familie De’ Medici als koningin in het midden, met het Florentijnse volk in een zwerm eromheen.

Museo De’ Medici – familiegeschiedenis in de Rotonda Brunelleschi

In de Rotonda Brunelleschi – een nooit voltooid en ietwat vergeten monument van de hand van Filippo Brunelleschi – huist sinds het najaar van 2023 het Museo De’ Medici. Het gebouw maakte lange tijd deel uit van het klooster Santa Maria degli Angeli, met een van de grootste humanistische collecties ter wereld, die Cosimo de Oudere en Lorenzo Il Magnifico vaak raadpleegden.

In opdracht van Cosimo I verrees hier de Accademia delle Arti e del Disegno. In de negentiende eeuw werkte Enrico Pazzi hier aan het beeld van Dante, dat tegenwoordig op het Piazza Santa Croce staat.

Nadat het lange tijd leeg stond, sta je er nu oog in oog met de familie De’ Medici, met unieke objecten uit privécollecties. Zo maak je kennis met de belangrijkste leden van deze Florentijnse familie

foto’s: Museo De’ Medici

Duomo – een brute moord in de Santa Maria del Fiore

Op 26 april 1478 ging het tijdens een dienst in de kathedraal van Florence voor de familie De’ Medici helemaal mis. Een goed voorbereide moordaanslag op de broers Lorenzo en Giuliano werd ten uitvoer gebracht terwijl ze voor de mis knielden bij het altaar.

Lorenzo kon zich net op tijd uit de voeten maken, maar Giuliano liet bij deze aanval het leven. Nog dezelfde dag werd hij begraven in de San Lorenzo, terwijl er in stad totale chaos was uitgebroken.

Leden van de familie Pazzi, de initiatiefnemers van het moordcomplot, lieten bij bosjes het leven, net als andere samenzweerders. Het was zonder twijfel een enorm bloedige dag.

Je kunt beide broers in de Duomo niet in de ogen kijken, maar de kathedraal neemt zeker een bijzondere plek in in de geschiedenis van deze machtige familie.

Piazza della Signoria – een plein vol symboliek

Het Piazza della Signoria, dat zicht uitstrekt voor het Palazzo Vecchio, staat boordevol met symboliek. De grote fontein springt meteen in het oog. Het beeld in het midden verbeeldt Neptunus. Zijn gezicht zou gebaseerd zijn op dat van Cosimo I De’ Medici, die opdracht gaf voor de bouw van de fontein.

Cosimo vind je ook op het bronzen paard midden op het plein. Hoog toornt hij boven het volk uit. Hij was ook degene die het plein liet inrichten zoals je het nu ziet, waarmee hij wilde uitstralen hoe belangrijk en machtig de Medici-dynastie was.

Galleria degli Uffizi – kantoren vol kunst

Direct naast het Piazza della Signoria liggen de voormalige kantoren van De’ Medici, die stammen uit de tijd dat ze als groothertogen aan de macht waren.

Als je het binnenplein van het museum oploopt, zie je aan het einde van het plein boven de zuilen een borstbeeld van de man die, wederom, alle bouwprojecten hier initieerde: Cosimo I De’ Medici. Ook zijn achterneef Lorenzo Il Magnifico is een van de beroemde mannen die hier met een standbeeld vereeuwigd zijn.

De voormalige kantoren doen nu dienst als museum. De Galleria degli Uffizi is een van de bekendste musea ter wereld, met een record aantal bezoekers die de kunstwerken van onder anderen Botticelli, Da Vinci en Michelangelo met eigen ogen willen zien.

Ook de leden van de familie De’ Medici hangen hier aan de muur. Je bewondert er portretten van onder meer Cosimo de Oudere, Eleonora van Toledo (de vrouw van Cosimo I) met haar zoon Giovanni en Lorenzo Il Magnifico.

foto’s: Galleria degli Uffizi

Mis zeker Botticelli’s Adorazione dei Magi niet. Dit is een waar eerbetoon aan De’ Medici en het onder hun heerschappij bloeiende Florence. De drie koningen hebben de gezichten van Cosimo en zijn beide zonen, Giovanni en Piero de Jichtige.

Rechts zie je Lorenzo il Magnifico, in het zwart en rood, die zijn drie voorvaderen – die op het moment dat Botticelli ze op dit doek vereeuwigde alle drie al overleden waren – observeert.

Corridoio Vasariano – geheime gang boven de Ponte Vecchio

Behalve het verfraaien van de stad met pleinen, beelden en kantoren had Cosimo I nog een bijzonder project onder zijn hoede. Hij liet namelijk een gang aanleggen die van het Palazzo Vecchio – dat de officiële bestuurlijke zetel van De’ Medici was – via zijn kantoren (in de Galleria degli Uffizi) over de Ponte Vecchio leidde, om uit te komen bij het Palazzo Pitti, aan de andere kant van de Arno.

Zo hoefden de familieleden zich niet tussen het volk te mengen. Dat was niet alleen handig, maar ook een stuk veiliger. Deze Corridoio Vasariano werd ontworpen door kunstenaar, architect en schrijver Giorgio Vasari. In de loop van 2024 gaat deze geheime gang weer open voor publiek. Een echte belevenis om zo over de Ponte Vecchio te wandelen!

Palazzo Pitti – aangekocht van de aartsvijand

Aan de andere kant van de Arno ligt het Palazzo Pitti, dat is vernoemd naar de rijke bankiersfamilie Pitti, lange tijd aartsvijanden van De’ Medici. Ze raakten echter aan lager wal en waren zo genoodzaakt hun palazzo voor een grijpstuiver te verkopen aan… de familie De’ Medici.

Je komt de familie hier dan ook overal tegen. Zo vind je in de Galleria Palatina een aandoenlijk portret van baby Leopoldo De’ Medici, van de hand van Jacopo Ligozzi. De geest van deze roemruchte Florentijnse familie waart nog overal in het palazzo rond!

Santa Trinita – een portret van Lorenzo De’ Medici en zijn zonen

De laatste plek waar je de familie De’ Medici in de ogen kunt kijken, is in de Cappella Sassetti in de Santa Trinita, met fresco’s van Domenico Ghirlandaio.

Op het bovenste paneel van de achterwand zie je rechts met het zwarte haar Lorenzo De’ Medici, naast de opdrachtgever van dit fresco, Francesco Sassetti.

Onder aan het paneel zie je ook de zonen van Lorenzo De’ Medici, Giuliano, Piero en Giovanni, die de trap op komen. Zie het maar als een ‘selfie avant la lettre’. Op deze manier kon de opdrachtgever laten zien wie hij allemaal kende en vooral ook wie hij belangrijk achtte in de stad.

Misschien kende je De’ Medici al, misschien was dit je eerste kennismaking… Maar als je (de volgende keer) in Florence bent, laat ik je graag kennismaken met de intrigerende familie De’ Medici.’

Bezoek de villa’s van De’ Medici in Toscane

In de heuvels rondom Florence liggen heel wat prachtige villa’s, die ooit toebehoorden aan de machtige familie De’ Medici.

Hier trokken de machtige heersers over Florence zich in het weekend terug om de hectiek van de stad even achter zich te kunnen laten. In dit artikel lees je meer over deze villa’s, waarvan je er een aantal ook kunt bezoeken.

Meer lezen over De’ Medici

Wil je thuis alvast in de geschiedenis van de familie De’ Medici duiken? Matteo Strukul schreef een prachtig vierluik over deze Florentijnse familie, met als eerste deel De’ Medici, gevolgd door Het huis De’ Medici, Dochter van De’ Medici en De val van De’ Medici.

Engelstalige aanraders zijn Medici – Godfathers of the Renaissance, The House of Medici en The Medici.

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *