Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Ter ere van het tienjarig jubileum van Ciao tutti blikt Saskia gedurende het hele jaar terug op een aantal van de meest populaire blogs van de afgelopen tien jaar.
Koffie drinken in Italië
Saskia: ‘We beginnen vandaag met cappuccino, het koffiemoment in een Italiaanse bar én het verhaal van de dooie koeien, dat zowel op de blog als tijdens een lezing perfect illustreert hoe serieus de cappuccinoregels in de gemiddelde Italiaanse bar zijn…
‘Voor mij een cappuccino met heel veel schuim.’
‘Drie caffè asjeblieft, één normaal, één ristretto en één lungo.’
‘Een lauwwarme cappuccino met een extra shot koffie voor mij.’
‘Maak je een extra sterke espresso voor me vandaag?’
‘Twee cappuccino’s asjeblieft, eentje met heel veel schuim en die andere graag zonder schuim.’
‘Zijn er ook volkoren cornetti met honing?’
‘Een caffè al vetro!’
‘Ik wil graag een cornetto met Nutella, is die er nog?’
‘Maak je een doos met tien kleine cornetti met verschillende vullingen, maar zonder chocolade, voor me? Geen haast, ik drink eerst een cappuccino en dan neem ik ze mee.’
‘Deze cappuccino is koud, ik bestelde een lauwwarme cappuccino. Maak je een nieuwe voor me?’
‘Deze espresso is wel heel heet, kun je een beetje koude melk toevoegen?’
‘Mag ik twee espresso’s om mee te nemen? Zonder suiker!’
Het is net half acht ’s ochtends en ik sta nog geen drie minuten aan de bar. Mijn hoofd tolt van de verschillende bestellingen. De handen van de twee barista’s doen echter onverstoorbaar hun ding, in een mysterieus ritme dat me bij elk kopje koffie opnieuw fascineert.
Helden zijn het, die Italië elke ochtend op gang helpen met een immense hoeveelheid cappuccino’s, espresso’s en alle varianten die je maar kunt bedenken. Zonder deze barista’s begint mijn dag zonder ritme, zonder perfect gezette koffie, zonder het gevoel hier thuis te zijn, maar bovenal zonder de onmisbare dosis liefde die ik voor dit Italiaanse fenomeen voel.
Het beste begin van de dag
Ik heb nooit eerder een volk ontmoet dat koffie zo serieus neemt als de Italianen. Maar als je elke ochtend een caffè bestelt in de lokale koffiebar, begrijp je al snel waarom ze zoveel waarde hechten aan een klein glas gevuld met een zwarte vloeistof die zo sterk is dat je na slechts één slok alles en iedereen direct veel intenser ervaart. Een beter begin van de dag kan ik me niet meer voorstellen.
Als ik langer op één plek verblijf, ga ik als eerste op zoek naar de fijnste bar in de buurt. Een met een goede koffiemachine, voorverwarmde kopjes, veel buurtgenoten, verse cornetti en een aardige en snelle barista. Dat laatste geeft vaak de doorslag: als ik na twee of drie dagen meteen bij binnenkomst een blik van herkenning krijg en mijn ‘vaste’ bestelling van de afgelopen dagen – een cappuccino – al voor me wordt klaargemaakt zonder dat ik iets hoef te zeggen, weet ik genoeg. Hier ben ik even thuis.
Na nog een paar dagen ben ik er zelfs zo thuis dat ik van de barista de beste tips krijg: waar serveren ze de lekkerste lunch, met welke mensen moet ik praten, wat mag ik écht niet missen… Zo begint elke dag niet alleen met een perfect kopje koffie, maar ook met een flinke dosis inspiratie.
Waarom je na elf uur geen cappuccino meer bestelt
Graag deel ik wel een waarschuwing die je ter harte moet nemen voordat je een cappuccino bestelt: een Italiaan drinkt een cappuccino alleen als ontbijt. Een cappuccino na elf uur ’s ochtends kan dus eigenlijk niet meer en Italianen gruwen echt van een cappuccino na het avondeten. Soms weigert een barista dan zelfs om nog een cappuccino voor je te maken, zoals ik een keer met een van mijn (Nederlandse) vrienden meemaakte.
Bij hoge uitzondering ploften we die dag neer aan een van de tafeltjes buiten. Hoewel ik normaal gesproken liever niet veel meer voor mijn kopje koffie betaal alleen omdat ik ‘m zittend opdrink, vond ik dat we dat wel verdiend hadden. Mijn vriend pakte direct zijn portemonnee om binnen te bestellen en vroeg of ik ook een cappuccino wilde.
Ik keek op mijn horloge. Bijna twaalf uur. Geen cappuccino meer, dus. Ik schudde mijn hoofd en stelde voor due caffè, twee espresso, te bestellen, gezien het tijdstip. Mijn vriend haalde zijn schouders op. ‘Dat jij je aan die stomme Italiaanse regels wilt houden, best, maar ik heb zin in een grote cappuccino met veel schuim. Zeker weten dat je niet overstag gaat?’
Zeker weten. Ik zette mijn zonnebril op en haalde een boek uit mijn tas. Van een confrontatie tussen een cappuccinominnende Nederlander en een traditionele Italiaan wilde ik liever geen getuige zijn. Het bleef echter verrassend stil in het barretje. Had mijn vriend zich zo gemakkelijk over laten halen om die cappuccino te laten varen?
Na een minuut of vijf kwam hij weer naar buiten. Zonder koffie. Op mijn vragende blik antwoordde hij: ‘Ja, ik moest eerst naar de wc. En toen wilde ik mijn cappuccino bestellen, maar de barman zei heel beslist dat er een moeka morta is. Of zoiets. En aangezien ik alleen een bestelling kan doorgeven, en geen idee heb wat zo’n man verder allemaal zegt, kom ik maar even vragen wat hij daarmee bedoelt.’
Ik schoof mijn zonnebril omhoog en keek lachend naar hem op, met ogen die mijn binnenpretje waarschijnlijk al verraadden. De barman kwam ondertussen zelf maar even poolshoogte nemen om te zien wat we nu eigenlijk wilden drinken. Ik deed mijn uiterste best om niet in lachen uit te barsten, maar tevergeefs. Terwijl de barista me een dikke knipoog gaf, probeerde ik mijn vriend uit te leggen dat de barman hem uitlegde: La mucca è morta, oftewel ‘De koe is dood.’
Toen hij daarop reageerde door heel serieus te vragen welke koe er dan was overleden en of de barman dat aan al zijn klanten meedeelde, kon ik mijn lachen echt niet meer inhouden. De barman had intussen onze conversatie welwillend aangehoord en kwam uiteindelijk zelf maar uitleg geven, aangezien ik alleen maar harder moest lachen bij het zien van de verdwaasde blik van mijn vriend.
Hij tikte hem op de schouder en zei: ‘La mucca è morta, we have no milk.’ Dan pas gaat er een lampje branden. ‘Aha, er zijn geen koeien dus ook geen melk. Dus ik kan helemaal geen cappuccino bestellen, ook al zou ik willen.’ Hij keek er zo trots bij dat ik hem in de waan van de dooie koeien liet en zelf maar twee espresso’s bestelde…’
Nog meer koffiepraat
hoe bestel je koffie in Italië?
caffè sospeso – een sympathiek kopje koffie
de eerste espresso – een bittere noodzaak
koffiebonen uit Colombia – de oorsprong van een Italiaans kopje koffie
bestel Italiaanse koffie in Nederland
