Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

Carretti siciliani – kleurrijke Siciliaanse karren vol verhalen

Ze vormen een van de kleurrijkste symbolen van Sicilië: de carretti siciliani, de grote houten karren die lange tijd werden gebruikt voor het transport van groente, fruit, hout en andere goederen en die nu staan te pronken in kleine musea en werkplaatsen, als een van de vrolijkste uitingen van de Siciliaanse volkskunst.

Immaterieel werelderfgoed

De Sicilianen zouden deze carretti graag opgenomen zien op de lijst met immaterieel erfgoed, waarop ook het Siciliaanse poppentheater staat vermeld. Als je de precisie ziet waarmee deze karren zijn versierd, snap je direct waarom de Sicilianen ze graag zouden zien aangemerkt als Werelderfgoed.

Elk stukje van de carretti siciliani is namelijk versierd met kleurrijke motieven en verhalen. Bloemen, ridders, zeemeerminnen… Elke kar vertelt verschillende verhalen, waarbij sommige afbeeldingen dienen als bescherming tegen het kwade oog en andere meer als reclame.

De twee wielen hebben elk twaalf spaken, die eveneens versierd zijn met bloemen, adelaars, zeemeerminnen en geometrische motieven.

Een wandelende rebus

De eerste beschrijving van een carretto siciliano dateert van 1833, toen de Franse schrijver Jean Baptiste Gonzalve de Nervo een maand lang rondreisde op Sicilië om materiaal te verzamelen voor zijn reisgids.

Hij vertelt als eerste over de kleurrijke karren die hij onderweg tegen kwam: ‘Specie di piccoli carri, montati su un asse di legno molto alto; sono quasi tutti dipinti in blu, con l’immagine della Vergine o di qualche santo sui pannelli delle fiancate e il loro cavallo coperto da una bardatura, ornata di placche di cuoio e di chiodi dorati, porta sulla testa un pennacchio di colore giallo e rosso.’

Ook de Franse Eliseo Reclus, die in 1865 op Sicilië was om de uitbarsting van de Etna te observeren, schrijft over de karren: ‘A Catania, i carretti e le carrettelle non sono come in Francia, semplici tavole messe insieme, ma sono anche lavori d’arte. […] Ciascuna delle pareti esterne del carretto è divisa in due scompartimenti che formano due quadri.

Il giallo oro, il rosso vivo ed altri colori dominano in questi quadri. Per la maggior parte sono scene religiose, ora la storia di Gesù o quella di sua madre, ora quelle dei patroni più venerati in Sicilia, come San Giovanni Battista, Santa Rosalia o Sant’Agata.’

Guy de Maupassant geniet in het voorjaar van 1885 van de kleurrijke aanblik van de Siciliaanse carretti in Palermo. Hij noemt de kar ‘un rebus che cammina’, een wandelende rebus. Het verhaal ontrolt zich voor je ogen, in een soms raadselachtige symboliek.

Bewonder de mooiste carretti siciliani

Tegenwoordig vind je deze boerenkarren op verschillende plekken op het eiland. Een van de feestelijkste gelegenheden om de carretti siciliani te kunnen zien mét kleurrijk uitgedoste paarden is het feest gewijd aan Sant’Alfio in Trecastagni (dat plaatsvindt in de eerste helft van mei).

De karren vertrekken in het holst van de nacht vanuit Catania en andere plaatsen rondom de Etna om in de ochtend aan te komen op het centrale plein van Sant’Alfio.

In het Museo Regionale di Palazzo d’Aumale in Terrasini bewonder je de kleurrijke voorstellingen op de karren, maar ook op modernere varianten als vrolijk beschilderde Vespa’s en Apes.

Ook de moeite waard zijn het Museo del Carretto Siciliano in Aci Sant’Antonio (Via Vittorio Emanuele 120) en het Museo del Carretto Siciliano van Bronte.

In Ragusa vind je de bottega van Rosso Cinabro (Via Orfanotrofio 22), waar Steve McCurry ooit een prachtige foto maakte van een prachtige Fiat500 in carretti-stijl (zie deze link). In dit atelier werden ook de ontwerpen gemaakt voor de koelkasten, broodroosters en andere keukenproducten van Dolce & Gabbana en Smeg die zijn geïnspireerd op de Siciliaanse carretti.

In Palermo kun je een kijkje nemen bij de bonte karrenverzameling van het Museo del Carretto di Franco Bertolino (Via Simone di Bologna 15). Hoewel de eigenaar wat nors is, mag je dit icoon van het eiland niet missen.

Zijn voormalige atelier is nu een museum. Er staat een bordje dat foto’s maken mag, tegen een kleine vergoeding, maar na wat norse blikken van Franco Bertolino begaven wij ons gauw naar buiten. Daar mag je niet alleen vrij fotograferen, maar je vindt er ook de mooiste creaties: volledig beschilderde boerenkarren en enorme kleurrijke wielen maar ook Vespa’s en Apes met de kenmerkende motieven.

In het Quartiere Spagnolo, de Spaanse wijk, van Erice vind je de carretti siciliani in een klein maar bijzonder leuk museum waarin de arti e mestieri di una volta, de traditionele ambachten en beroepen van weleer, van de westkant van het eiland worden uitgebeeld. Hier stuit je op een houten vissersbootje van een tonijnvisser, op een zoutpan vol zout en ook op een traditionele boerenkar, beschilderd met de meest bijzondere motieven.

Sicilie-kleurrijke-carri-siciliani (11)met dank aan Marco Cannizzaro, Luigi Nifosi,
Marco Ossino, Paolo Paradiso voor een aantal foto’s

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *