Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

In de voetsporen van keizer Augustus in Rome

Als je in augustus in Rome bent is een wandeling door Rome in de voetsporen van keizer Augustus een must! Die gaan we vandaag dan ook maken, en wie niet in Rome is wandelt aan de hand van de beschrijving hopelijk net zo makkelijk mee…

Augustus-Rome

Augustus heette bij zijn geboorte nog geen Augustus. Hij werd op 23 september 63 voor Christus in Rome geboren als Gaius Octavianus. Zijn moeder was een nicht van Gaius Julius Caesar. De kleine Gaius Octavianus was dus een achterneef van de grote Caesar. Toen Gaius Octavianus net vier jaar was, overleed zijn vader. Het was niet meer dan logisch dat Caesar zich over de jongen ontfermde en zich om hem bekommerde. Zijn naam werd toen Gaius Julius Caesar Octavianus.

Na de moord op Julius Caesar in 44 voor Christus ontbrandde in Rome een machtsstrijd tussen Marcus Antonius (de consul van Caesar), ene Lepidus (een legeraanvoerder) en de toen 18-jarige Gaius Octavianus, die Caesar in zijn testament had aangewezen als zijn opvolger. De drie mannen besloten Rome vijf jaar lang gezamenlijk te besturen, waarmee ze het zogenaamde triumviraat in het leven riepen.

Na enige tijd werd Lepidus uit het driemanschap gezet. De twee overgebleven mannen leken het goed met elkaar te kunnen vinden. Hun onderlinge band werd nog eens versterkt doordat Marcus Antonius in het huwelijk trad met Octavia, de zus van Octavius. Het huwelijk was echter niet alleen rozengeur en maneschijn. Marcus Antonius kreeg namelijk al snel een verhouding met de koningin van Egypte, Cleopatra. De machtsstrijd tussen de twee rivalen Antonius en Octavianus laaide tot ongekende hoogte op en mondde in 31 voor Christus zelfs uit in een oorlog.

In een zeeslag voor de Griekse kust wist een van de legers van Octavianus de soldaten van Cleopatra en Antonius te verslaan. Het paar zag geen andere uitweg dan naar Egypte te vluchten, waar ze volgens vele bronnen zelfmoord pleegden. Ook de zoon van Cleopatra en Julius Caesar, Caesarion, overleefde het niet; hij werd vermoord. Octavianus lijfde Egypte in bij het Romeinse Rijk en maakte zich meester van de goedgevulde schatkist. Daarmee werd Octavianus op 32-jarige leeftijd de onbetwiste heerser over het Romeinse Rijk.

Octavianus macht nam langzaam maar zeker toe en in 27 voor Christus kende de senaat hem de eretitel ‘Augustus’, oftewel ‘de verhevene’ toe. Tegelijkertijd kreeg hij vele nieuwe privileges en verantwoordelijkheden. Zo was hij niet langer opperbevelhebber van het leger, maar werd hij ook benoemd tot opperpriester (pontifex maximus).

Augustus wilde oorlog en onrust in het Romeinse Rijk vermijden. Hij probeerde opstanden steeds vroeg de kop in te drukken. Mede dankzij zijn ingrijpen kenden de Romeinen een relatief lange periode van vrede, die ook wel de pax romana wordt genoemd. Tweehonderd jaar lang stond het Romeinse Rijk in het teken van voorspoed, opbouw en vooruitgang in plaats van oorlogen en plunderingen.

Augustus stierf in 14 na Christus tijdens een reis naar Campanië. Hij bereikte dus de zeer respectabele leeftijd van 76 jaar. Hij had 45 jaar geregeerd en daarmee een belangrijke stempel gedrukt op het Romeinse Rijk. Zijn sporen vinden we dan ook nog overal in Rome terug.

Zo maakte hij zelf nog een handgeschreven overzicht van zijn daden (res gestae divi Augusti), dat onder andere terug te vinden is in zijn Mausoleum. Dit is misschien wel de plek in Rome die nog het meest aan hem herinnert.

Wat er nu uitziet als een hoop stenen overdekt met gras en wilde bloemen was ooit de grafheuvel van keizer Augustus. Augustus begon nog tijdens zijn leven aan de bouw van het gigantische monument. Het was dan ook een enorme klus, aangezien het mausoleum een diameter van 87 meter heeft en ongeveer 45 meter hoog is.

Toen Augustus overleed prijkte er nog een enorm verguld bronzen standbeeld van hem op het dak. Rondom was de grafheuvel bedekt met cipressen en oleanders. De buitenste muren van het gebouw waren bekleed met marmer. Aan beide kanten van de ingang stond een obelisk van roze graniet, die de herinnering aan de overwinning op Egypte levend hield. De obelisken waren bijna 15 meter hoog.

Je kunt het mausoleum sinds maart 2021 bezoeken. In deze blog vertellen we daar meer over. Helaas is er nu niet veel meer over van de aanblik die het mausoleum ooit gehad moet hebben. De obelisken zijn echter nog steeds te bewonderen, al vind je ze nu niet meer bij de ingang van het mausoleum van Augustus.

Ze bevinden zich nu op het Piazza dell’Esquilino, aan de achterzijde van de Santa Maria Maggiore, en op het Piazza del Quirinale, als onderdeel van de fontein met de Dioscuren voor de deur van het presidentieel paleis.

Na de dood van de keizer werden bronzen platen op het mausoleum aangebracht, waarop de tekst van de daden van keizer Augustus te lezen was. Deze tekst had Augustus zoals gezegd zelf laten optekenen, volgens de overlevering door de Vestaalse Maagden, die immers ook zijn testament beheerden.

Van deze ‘Handelingen van de vergoddelijkte Augustus’ (res gestae divi Augusti), werden kopieën gemaakt die op verschillende plaatsen in het rijk werden opgehangen. De platen zijn helaas verloren gegaan, maar een vernieuwde versie van de tekst is nu te lezen op de muur van het gebouw van de Ara Pacis, net om de hoek.

Res-Augustus-Ara-Pacis-Rome Res-Augustus-Ara-Pacis-Rome-2

In het begin van de middeleeuwen raakte het mausoleum langzamerhand in verval. In de twaalfde eeuw werd het in gebruik genomen door de familie Colonna, die het grafmonument liet ombouwen tot een versterkte burcht. In 1241 kwam het bouwwerk in handen van paus Gregorius IX, die het deels liet afbreken.

Datgene wat overbleef is later zelfs gebruikt als wijnberg, tuin en theater. Nadat Mussolini het theater in 1930 heeft laten afbreken, zijn wetenschappers in 1936 begonnen met het vrijleggen en conserveren van het antieke monument. Maar het oogt nog steeds als een grote berg stenen, puin en groen te midden van de stadse drukte…

Gelukkig is er meer van Augustus bewaard gebleven dan alleen zijn graf. Hij werd geboren op de Palatijn, een van de zeven heuvelen van Rome. Augustus bleef er een groot deel van zijn verdere leven wonen. Het huis van Augustus is deels toegankelijk voor publiek. In de hal aanschouw je het resultaat van een enorme frescopuzzel.

Archeologen hebben duizenden verbrokkelde stukjes weer op de juiste plek weten te zetten, zodat je nu een vrij goed beeld krijgt van hoe het hier in de tijd van Augustus uitgezien moet hebben. In de naastgelegen ontvangst- en eetkamer komen de rode muren je bijna net zo tegemoet als duizenden jaren geleden. Je zou bij wijze van spreken zo willen aanschuiven! Ook de slaapkamer is al helemaal gerestaureerd; de nimfen dansen er op de muren.

De studeerkamer van keizer Augustus biedt het mooiste uitzicht. Ook hier weer helder beschilderde wanden en een booggewelf waarop de overgebleven resten van de plafondschilderingen zijn aangebracht. Het is bijna niet te geloven dat dit de tand des tijds zo goed heeft doorstaan, of dat ze tweeduizend jaar geleden dit soort prachtige dingen wisten te maken. Ook de overige kamers worden langzaam maar zeker blootgelegd en in ere hersteld. Het is wel een gepuzzel, dus het duurt nog wel even voordat het hele huis te bezichtigen is.

Even verderop vind je het huis van Livia, de vrouw van Augustus. De prachtige fresco’s die ooit haar huis sierden zijn nu te bewonderen in het Palazzo Massimo alle Terme, vlakbij station Termini.

fresco-Villa-Livia-Palatijn-Rome (2)

Hier vind je ook een meesterlijk standbeeld van keizer Augustus, waarbij de plooien van zijn mantel levensecht lijken. Je komt Augustus in het museum nog wel vaker tegen, onder andere een aantal keren als borstbeeld.

Na een bezoek aan het mausoleum, de Palatijn en het Palazzo Massimo alle Terme is zomaar weer een warme augustusdag in Rome voorbij. Keizer Augustus duikt echter op nog veel meer plekken in de stad op. Uiteraard kun je ook op het Forum Romanum en op de Fori Imperali nog in de voetsporen van de keizer treden, en kom je in de meeste Romeinse musea wel een of meerdere beelden van hem tegen. Die inscriptie op de Ara Pacis blijkt in Rome dus zeker niet gelogen!

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *