Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

De poort naar het paradijs – de bronzen deuren van de doopkapel in Florence

Tegenover de Duomo vind je de bronzen deuren van het Baptisterium, de doopkapel van Florence. Het verhaal wil dat de bijnaam van de deuren – ‘de poort naar het paradijs’ – te danken is aan Michelangelo, die de deuren zo mooi vond dat hij ze ‘waardig achtte het paradijs af te sluiten’.

Helaas kun je het Baptisterium niet door deze deuren betreden, maar alleen al door ze te bekijken straalt iets van de hemelse grandeur op je af…

De deuren bevatten tien bronzen panelen, van links naar rechts en van boven naar beneden:

1 – het scheppingsverhaal, de zondeval en de verdrijving uit het Paradijs

2 – het verhaal van de zwoegende Adam en Eva en de moord op Abel

3 – het verhaal van Noach, de zondvloed, de ark en Noachs dronkenschap

4 – het verhaal van Abraham en het offer van Isaak

5 – het verhaal van Esau en Jacob

6 – het verhaal van Jozef en zijn broers

7 – het verhaal van Mozes die de stenen tafelen ontvangt

8 – het verhaal van Jozua en de val van de muren van Jericho

9 – het verhaal van David die Goliath doodt

10 – het verhaal van Salomon die de koningin van Sheba ontvangt

Grappig om te vermelden is dat ook de bronzen deuren van het Baptisterium het resultaat zijn van een ontwerpwedstrijd, net als de koepel van Brunelleschi. In 1401 schreef het gilde van de kooplieden, dat de doopkapel beheerde, een wedstrijd uit voor het ontwerp van de deuren van de Doopkapel. De opdracht was wat simpeler dan bij de bouw van de koepel: deelnemende kunstenaars moesten binnen twaalf maanden een paneel voor de deuren maken met het verhaal uit het Oude Testament over het offer van Isaak als onderwerp.

Filippo Brunelleschi was van de partij (hij hield zich pas later bezig met de problemen rondom de bouw van de koepel van de Duomo en had nu nog alle tijd), net als Jacopo della Quercia en misschien zelfs Donatello, maar hun ontwerpen haalden het volgens de jury niet bij dat van de jonge Lorenzo Ghiberti. Ghiberti, die pas 23 jaar oud was, kreeg dan ook de opdracht, hoewel hij nog geen volwaardig lid was van een gilde.

Overigens zette dat bij Brunelleschi geen kwaad bloed. Er wordt zelfs beweerd dat Brunelleschi zo onder de indruk was van het ontwerp van Ghiberti dat hij de jury ervan wist te overtuigen dat ze hem – ondanks zijn jonge leeftijd en geringe ervaring – een kans moesten geven.

Of het daadwerkelijk zo gegaan is, zullen we nooit weten, maar zeker is wel dat Lorenzo Ghiberti aan het werk toog om de deuren van de doopkapel vorm te geven. In 1424 waren de deuren (die nu aan de noordzijde van de kapel te bewonderen zijn) gereed. Achtentwintig panelen beelden scènes uit het leven van Christus uit. De onderste twee rijen zijn gereserveerd voor evangelisten en kerkvaders. De 48 hoofdjes zijn profeten, behalve het middelste hoofdje op de vierde rij van onderaf gezien op de linkerdeur: dit is een zelfportret van Ghiberti.

Vreemd genoeg bevatten deze deuren geen enkel paneel met het verhaal van het offer van Isaak, waarmee Ghiberti toch de wedstrijd op zijn naam had weten te schrijven. Gelukkig vielen de noordelijke deuren zo in de smaak bij het stadsbestuur en de gilden dat Ghiberti een jaar na de vervaardiging van dit eerste paar deuren de opdracht kreeg nog een stel deuren te ontwerpen. Het duurde maar liefst 27 jaar voordat deze deuren af waren – maar het resultaat mag er zijn, zoals je hierboven al wel een beetje kunt zien. En ditmaal ontbreekt het offer van Isaak niet!

In het echt zijn de deuren natuurlijk nog veel indrukwekkender dan op deze foto, en bovendien kun je als je met je neus bovenop de deuren staat een tweede zelfportret van Ghiberti ontdekken. Het is het hoofdje van de kale man, aan de rechterzijde van de linkerdeur (het vierde hoofdje van bovenaf geteld). Ghiberti beeldde nu ook zijn vader (links van hem) en zijn zoon (rechts van hem) af, zodat drie generaties Ghiberti’s nog altijd neerkijken op de mensen die het Paradijs mogen betreden…

Wil je de doopkapel van Florence ook van binnen bewonderen? Dat kan alleen met een combiticket voor de Duomo, de koepel en het Museo dell’Opera del Duomo. Je kunt zo’n ticket het beste voorafgaand aan je bezoek reserveren via deze link. Je kunt ook kiezen voor een combiticket met de Galleria degli Uffizi en de Galleria dell’Accademia.

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Een reactie

  1. Goed geschreven!
    Ik heb een vraagje: waar heb je deze informatie vandaan? (ik moet een werkstuk schrijven hierover)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *