Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

Sant’Antonio Abate – feest voor de slagers én voor de varkens

Vandaag, op 17 januari, wordt in Italië de feestdag van Sant’Antonio Abate gevierd. Deze Antonius Abt, zoals we hem in Nederland kennen, wordt beschouwd als de allereerste abt en daarmee als de grondlegger van het christelijke monnikendom.

Deze Antonius, die we niet moeten verwarren met de heilige Antonius van Padua, die door mijn oma altijd werd aangeroepen als ze weer eens iets kwijt was, werd rond 250 geboren in Egypte. Zijn ouders waren zeer welgesteld, maar stierven toen Antonius nog vrij jong was.

Na hun dood las Antonius het evangelie van Matteüs, waarin Jezus zegt: ‘Wilt u volmaakt zijn, ga dan naar huis. Verkoop wat u bezit en geef het aan de armen. Daarmee zult u een schat in de hemel bezitten. Kom vervolgens terug om Mij te volgen’ (Mt. 19:21). Deze woorden zorgden voor een ommekeer in het leven van Antonius. Hij gaf al zijn bezittingen aan de armen en trok zich terug in de woestijn, waar hij vocht tegen de verleidingen van het kwaad.

Athanasius van Alexandrië, die het leven van de heilige Antonius optekende, beschreef deze periode in zijn Vita Antonii, dat in 2002 glansrijk vertaald is door Vincent Hunink, als volgt:

‘Maar de duivel, die het goede haat en afgunstig is, kon er niet tegen bij een jongeman zulke goede voornemens te zien en hij begon alles wat hij gewoonlijk uithaalt ook tegen hem in stelling te brengen.

Eerst probeerde hij hem van zijn ascese af te brengen door hem van alles in te fluisteren: herinneringen aan zijn bezittingen, zorgen om zijn zus en zijn familiebanden, geldzucht, eerzucht, lekker en gevarieerd eten en andere genoegens van het leven; en tenslotte de hardheid van de deugd en alle moeite die zij kost. Want was het lichaam niet zwak? En duurden de jaren niet lang? Kortom, hij gaf hem een hele wirwar van gedachten in, om hem zo van zijn juiste besluit te laten afvallen.

Maar toen de Vijand zag dat hij zwak stond tegenover Antonius’ voornemens en het eerder zelf aflegde tegen zijn fermheid, stukliep op zijn geloof en gevloerd werd door zijn voortdurende gebeden, toen ging hij over tot de wapens van de onderbuik. Fier en vol vertrouwen daarop — het is het eerste waarmee hij jongeren belaagt — ging hij de jongeman te lijf. ‘s Nachts bracht hij hem in verwarring en overdag viel hij hem zozeer lastig dat mensen het aan hem konden zien wat voor worsteling er tussen die twee gaande was. De een kwam met onreine gedachten, de ander sloeg ze af met gebed. De een wekte prikkelende voorstellingen, de ander meende dat hij bloosde en legde om zijn lichaam een muur van geloof en vasten. De ellendige duivel ging zover dat hij ‘s nachts de gedaante van een vrouw aannam en zich op alle mogelijke manieren daarnaar gedroeg, alleen om Antonius te verleiden. Maar die richtte zijn hart op Christus en hield dankzij Hem voor ogen hoe nobel en spiritueel de ziel is, en wist zo dat gloeiende bedrog te doven.’

Antonius is uitgegroeid tot beschermheilige van onder meer slagers, varkens, zwijnenhoeders, mandenmakers, begrafenisondernemers, suikerbakkers en wevers. Op afbeeldingen zien we hem dan ook vaak met een varken aan zijn voeten. In zijn hand draagt hij meestal een bel.

Vroeger kwamen op 17 januari de boeren bijeen om hun vee te laten zegenen ter ere van Antonius sterfdag. In de middeleeuwen mochten op 17 januari de varkens zelfs overal vrij naar voedsel zoeken, ook in de grote steden in het noorden, zoals Amsterdam. Deze traditie wordt nog steeds in ere gehouden. Ga vandaag maar eens kijken op een van de vele pleinen in Italië, van Rome tot het kleinste gehucht op Sicilië. Verbaas je niet als het er zwart ziet van de knorrende varkentjes, die de zegen van de heilige Antonius komen halen.

In Buti, een stadje in de buurt van Pisa, wordt de heilige Antonius op de eerste zondag na 17 januari geëerd met een palio, een paardenrace. Daarover morgen meer; vandaag sluiten we af met een paar prachtige werken van Italiaanse kunstenaars, met uiteraard Sant’Antonio Abate in de hoofdrol:

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *