Napolitaanse tradities rondom Oud & Nieuw – vallende wasmachines, rode lingerie, een bord vol linzen & proseccovingers

Kijken jullie ook uit naar het nieuwe jaar? Elk land houdt vast aan bepaalde Oudejaarstradities en is dat in Italië niet anders.

Saskia en Felicia van Salerno Travel lichten een aantal tradities uit die met Oud en Nieuw centraal staan in met name Napels en andere plaatsen in de regio Campanië. Sommige gebruiken zullen wellicht ook in andere regio’s van het land bekend zijn, sommige zijn typisch Zuid-Italiaans.

Felicia: ‘Napolitanen zijn erg bijgelovig. Ze houden er in het dagelijks leven talloze typische gewoontes op na. Rond Oud en Nieuw is dit nog net wat sterker dan anders. Er is een heel arsenaal aan bijgelovige handelingen die ervoor moeten zorgen dat het nieuwe jaar voorspoed, geluk en vooral veel geld zal brengen.

Aangezien we allemaal vast wel wat voorspoed kunnen gebruiken voor het komende jaar, zet ik een aantal bijzondere gewoontes op een rijtje waarmee je voor een goede start van het nieuwe jaar kunt zorgen!

Scherven brengen geluk

Scherven brengen geluk en helemaal wanneer je je ontdoet van voorwerpen die je niet meer nodig hebt. Onder de noemer lanciare i cocci (‘het weggooien van scherven’) worden oude borden, koffiekopjes en schalen weggegooid om het nieuwe jaar goed te kunnen beginnen.

Zo was het in het verleden in Napels gebruikelijk om de keramieken toiletpot vanaf het balkon naar beneden te gooien en lagen de steegjes van het historisch centrum op nieuwjaarsdag vol met gebroken toiletpotten.

Een gebruik dat hiervan is afgeleid, is om rond middernacht oude en kapotte spullen van de hand te doen. Ook dit is een symbolisch gebaar waarmee al het kwaad van het afgelopen jaar wordt weggegooid en als een goed voorteken wordt beschouwd.

Dit doet men door de voorwerpen uit het raam of vanaf het balkon naar beneden te gooien, dus wees gewaarschuwd als je op Oudjaarsavond door Napels wandelt, waar men – vooral in de meest historische delen van de stad – nog vasthoudt aan deze traditie.

Vaak gaat het dumpen van oude apparaten gepaard met veel geschreeuw en gezang. Het advies is dan ook snel opzij te springen als er ineens een vrolijk lied wordt aangeheven, vergezeld door aanmoedigende klanken van de buren. Dan is er namelijk geheid een wasmachine, koelkast, computer of toiletpot in aantocht…’

Rode lingerie op Oudjaarsavond

Misschien wel het bekendste gebruik tijdens Oud & Nieuw is het dragen van rood ondergoed. Zowel voor mannen als vrouwen is het dragen van rode lingerie een must. Niet alleen omdat het zo mooi feestelijk staat, maar vooral omdat het zorgt voor een flinke dosis voorspoed in het nieuwe jaar.

Linzen & varkenspoot

Saskia: ‘Op Oudjaarsavond mag een pan met linzen niet ontbreken. Het eten van linzen rond middernacht is een belangrijk ritueel dat welvaart en rijkdom zou moeten brengen, waarbij de linzen staan voor een overvloed aan munten.

In sommige families is het ook gebruikelijk om elkaar op de laatste dag van het jaar een portemonnee gevuld met linzen te geven, als gelukwens.

Bij de linzen wordt vaak zampone geserveerd, gevulde varkenspoot. Bij de slager en in de supermarkten zijn ze kant en klaar te koop – hetgeen niet altijd een smakelijke aanblik is. De zampone is – mooi verpakt uiteraard – net als de linzen een geliefde culinaire nieuwjaarswens voor vrienden en familie.

Soms staat er in plaats van zampone ook wel cotechino (worst) of capitone (zeepaling) op het menu, afhankelijk van waar je woont.’

Een vinger in de prosecco

Felicia: ‘Kijk er niet vreemd van op als iemand zijn vinger in een glas prosecco dompelt en jou hier vervolgens mee achter de oren tikt. Ook dit is een typisch gebruik waarmee de ander jou geluk toewenst voor het nieuwe jaar.’

Granaatappelpitjes & druiven

Granaatappelpitjes en druiven mogen eveneens niet ontbreken op tafel tijdens Oudjaarsavond. De granaatappel is het symbool van trouw en vruchtbaarheid. Als je hiervan eet, wordt het een jaar vol trouw en toewijding, in het bijzonder wanneer je de pitjes samen met je partner nuttigt.

Het eten van druiven is een van de tradities die de Spanjaarden hebben achtergelaten in Napels. Om klokslag middernacht moet je twaalf druiven weg zien te werken op de twaalf slagen van de klok, waarbij elke druif een maand vertegenwoordigt. Dit bijzondere ritueel, dat ook in Spanje nog steeds populair is, zou geluk, geld en gezondheid brengen in het nieuwe jaar.

Met geld op zak de deur uit

Saskia: ‘Een laatste traditie is om op 1 januari de deur uit te gaan met wat muntgeld op zak. Dit zou garant staan voor een jaar vol geld en rijkdom.’

Samengevat: wanneer je op Oudjaarsavond, voorzien van rode lingerie, een bord linzen eet nadat je je hebt ontdaan van oude en kapotte spullen, daarna wat granaatappelpitjes eet en vervolgens om klokslag twaalf uur twaalf druiven wegwerkt, moet het een meer dan voorspoedig nieuw jaar worden!